ايتنا - اولین تصاویر کاوشگر آمریکایی از سطح ماه

این کاوشگر بدون سرنشین که توسط شرکت خصوصی «اینتوئیتیو ماشینز» مستقر در هیوستون ساخته شده و «اودیسئوس» نام دارد، هفته گذشته پس از نزدیک به ۵ دهه غیبت پای ایالات متحده را بار دیگر به این قمر زمین باز کرد.

این در حالی بود که چند ساعت قبل از فرود بر ماه، سیستم ناوبری لیزری این فرودگر از کار افتاد و کارشناسان در مرکز کنترل زمینی مجبور شدند با یک مداخله دیرهنگام یک سیستم لیزری آزمایشی ناسا را به خدمت بگیرند و فرودگر را روی سطح ماه بنشانند. مشکل پدید آمده باعث شد کاوشگر به اصطلاح چپه شود و به پهلو قرار گیرد.

اودیسئوس حالا توانسته است اولین تصاویر خود را از سطح ماه به زمین ارسال کند. اولین عکس نمایی از فرود این سفینه فضایی را بر این قمر زمین نشان می‌دهد و عکس دوم که ۳۵ ثانیه پس از فرود گرفته شده سطح خاکی پست و بلند دهانه «مالا پرت» را به تصویر می‌کشد.

ناسا در حال برنامه‌ریزی برای بازگرداندن فضانوردان به ماه در اواخر این دهه است و به عنوان بخشی از یک ابتکار جدید جهت واگذاری ماموریت‌های محموله به بخش خصوصی و به راه انداختن اقتصاد تجاری فرازمینی، ۱۱۸ میلیون دلار برای این ماموریت به شرکت اینتوئیتیو ماشینز پرداخت کرده است.

این فرودگر با ارتفاع ۴.۳ متر که هفته گذشته به فضا پرتاب شد، مجموعه‌ای از ابزارهای ناسا را حمل می‌کند که برای افزایش درک علمی از قطب جنوبی ماه طراحی شده‌اند. مکانی که آژانس فضایی آمریکا قصد دارد فضانوردان را در چارچوب برنامه‌ای به نام «آرتمیس» به آنجا بفرستد.

برخلاف دوران فضاپیمای آپولو در دهه شصت میلادی، برنامه ساخت زیستگاه‌های دراز مدت، برداشت یخ قطبی برای آب آشامیدنی و سوخت موشک از اهداف ماموریت آرتمیس است. ناسا قصد دارد از این سفرهای اکتشافی به ماه برای آماده‌سازی برنامه اعزام فضانوردان به مریخ استفاده کند.

در همین حال، «مدارگرد شناسایی ماه ناسا» (LRO) توانست روز شنبه از این کاوشگر عکسی را تهیه کند. در این تصویر، ماه‌گرد در فاصله ۱.۵ کیلومتری از محل فرود اولیه خود به چشم می‌خورد.

جاناتان مک داول، ستاره‌شناس و متخصص ماموریت‌های فضایی، به خبرگزاری فرانسه گفت این واقعیت که اودیسئوس به پهلو فرود آمده بود، باعث نگرانی بیش از حد او نشده است.

وی اضافه کرد: «موفقیت با اشکالات جزئی همراه است و به همین خاطر یک نمره از آن کم می‌کنم. اما به طور کلی برای پروژه خدمات باربری ماه تجاری ناسا (CLPS) همه چیز در مسیر درستی در حال حرکت است.»

روز جمعه شرکت اینتوئیتیو ماشینز فاش کرده بود مهندسان آن فراموش کرده‌اند که یک سوئیچ ایمنی را تغییر دهند. امری که مانع از درگیر شدن سیستم فرود هدایت‌شونده لیزری سفینه فضایی شده و آنها را مجبور به آپلود یک وصله نرم‌افزاری و تکیه بر یک سیستم نجات آزمایشی ناسا کرده است.

پیشتر مشکل مشابهی برای فرود ماه‌نورد ژاپن پیش آمده بود. آقای مک داول گفت این دو فرود بد ممکن است نشان‌دهنده این باشد که نسل کنونی فرودگرها بسیار سنگین هستند و در نتیجه بر خلاف کاوشگرهای کوچک و سبک ساخته‌شده در ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ سرد بسیار سنگین بوده و در نتیجه به راحتی در گرانش کم واژگون می‌شوند.