ایتنا - ماهوارهٔ لندست تصاویری از سطح زمین با جزئیات بسیار جزئی ثبت کرد و نشان داد که چگونه آتش‌سوزی‌ها باعث از بین رفتن طبیعت می‌شوند، چگونه مزارع جنگل‌ها را محو می‌کنند، و بسیاری از موارد دیگر که انسان‌ها با آنها چهره سیاره خود را تغییر می‌دهند.
سه شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱ ساعت ۰۰:۵۵
۵۰ سالگی لندست: چگونه ماهواره‌ها زمینه‌ساز تحول شدند
پنجاه سال پیش، دانشمندان آمریکایی ماهواره‌ای را به فضا پرتاب کردند که به طرز چشمگیری دید ما از جهان را تغییر داد.
لندست تصاویری از سطح زمین با جزئیات بسیار جزئی ثبت کرد و نشان داد که چگونه آتش‌سوزی‌ها باعث از بین رفتن طبیعت می‌شوند، چگونه مزارع جنگل‌ها را محو می‌کنند، و بسیاری از موارد دیگر که انسان‌ها با آنها چهره سیاره خود را تغییر می‌دهند.
نخستین ماهواره از سری لندست (Landsat) در روز ۲۳ ماه ژوئیه سال ۱۹۷۲ به فضا پرتاب شد. به دنبال آن، هشت ماهواره دیگر نیز همان نماها را ارائه دادند تا بتوانند در طول زمان تغییرات را ردیابی کنند؛ البته با ابزارهایی قدرتمندتر.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، لندست ۸ و لندست ۹ امروز به دور زمین می‌گردند و در این میان، ناسا و سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده در حال برنامه‌ریزی یک مأموریت جدید برای لندست هستند.
تصاویر و داده‌های این ماهواره‌ها برای ردیابی فعالیت‌های جنگل‌زدایی و تغییر مناظر طبیعی در سراسر جهان، مکان‌یابی جزایر گرمایی شهری و درک تأثیر سدهای رودخانه‌ای جدید و بسیاری از پروژه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اغلب موارد، نتایج حاصل به جوامع کمک می‌کنند تا به خطراتی که ممکن است از روی زمین چندان آشکار نباشند، واکنش نشان دهند.
در ادامه، سه نمونه از کاربردهای لندست آورده شده است.
سد بلو مونت
در سال ۲۰۱۵ که کار بر روی پروژه «سد بلو مونت» (Belo Monte Dam) در آمازون و کشور برزیل آغاز شد، قبایل بومی این کشور که در امتداد خم بزرگ رودخانه Xingu زندگی می‌کردند، متوجه تغییراتی در جریان رودخانه شدند. آنها می‌دیدند آبی که برای غذا و حمل و نقل به آن متکی بودند در حال از بین رفتن بود. در بالادست، یک کانال جدید ۸۰ درصد از آب را به سمت یک سد برق آبی منحرف می‌کرد.
کنسرسیومی که سد را اداره می‌کند استدلال می‌کرد که هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد تغییر در جریان آب به ماهی‌ها آسیب می‌رساند.
اما شواهد روشنی از تأثیر پروژه سد بلو مونت وجود دارد. در واقع یک گروه پژوهشی در دانشگاه واشینگتن با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای برنامه لندست، نشان داد که این سد به طور چشمگیری هیدرولوژی رودخانه را تغییر داده است.
پریتام داس و همکارانش در پژوهش خود نوشتند: «ما به عنوان دانشمندانی که با سنجش از دور کار می‌کنند، معتقدیم که مشاهدات ماهواره‌ای می‌تواند افرادی که در سراسر جهان با تهدیداتی برای منابع خود مواجه هستند، آگاه کند».
مخزن بزرگ سد، جریان آب را در جاهای دیگر کاهش می‌داد.
به گزارش ایتنا، نخستین تصویر ماهواره‌ای، خم بزرگ رودخانه Xingu را در روز ۲۶ ماه مه سال ۲۰۰۰ و پیش از آغاز پروژه سد بلو مونت نشان می‌دهد. تصویری که سپس در بالای آن قرار گرفته، همان منطقه را در روز ۲۰ ماه ژوئیه سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد.
ابزار لندست همچنین می‌تواند دمای سطح را اندازه‌گیری کند و به دانشمندان این امکان را می‌دهد تا با افزایش دمای جهانی، خطر گرما را خیابان به خیابان در داخل شهرها ترسیم کنند.
دانیل پی. جانسون که از ماهواره‌ها برای مطالعه گرمای شهری استفاده می‌کند، می‌نویسد: «شهرها عموماً گرمتر از مناطق روستایی اطراف هستند، اما حتی در داخل شهرها هم، برخی از محله‌های مسکونی به طور خطرناکی گرمتر از سایر محله‌ها در چندکیلومتری خود هستند.
جانسون اظهار می‌دارد محله‌هایی با سنگفرش و ساختمان‌های بیشتر و درختان کمتر، می‌توانند دست‌کم ۵٫۵ درجه سانتیگراد گرمتر از محله‌های برگدار و سبز باشند. او دریافت که گرم‌ترین محله‌ها معمولاً کم‌درآمد هستند و اکثریت ساکنان آنها را سیاه‌پوستان یا اسپانیایی‌تباران تشکیل می‌دهد که در معرض رویه‌ای تبعیض‌آمیز بوده‌اند. در واقع آنها که امکان دریافت وام برای زندگی در جوامع اقلیت‌های نژادی و قومی نداشتند، به این مناطق روی آورده بودند.
دو نقشه در کنار هم، در سمت چپ نشان‌دهنده تراکم پوشش گیاهی و در سمت راست نشان‌دهنده میزان دما از گرم به داغ است. مناطق با پوشش گیاهی تراکم‌تر از نظر دیداری خنک‌تر از مناطق با پوشش گیاهی کم هستند.
مقایسه نقشه‌های پوشش گیاهی و دمای شهر نیویورک، تأثیر خنک‌کنندگی پارک‌ها و محله‌های دارای درختان بیشتر را نشان می‌دهد.
جانسون می‌نویسد: «در این «جزایر گرمایی کوچک شهری»، جوامع قبل از اعلام وضعیت اضطراری گرمایی توسط مقامات، شرایط موج گرما را تجربه می‌کنند.
دانستن اینکه کدام محله‌ها با بالاترین خطر مواجه هستند به شهرها امکان می‌دهد برای کمک به ساکنان در مدیریت گرما، به سازمان‌دهی مراکز خنک‌کننده و سایر تدارکات بپردازند.
ماهواره‌هایی که سال به سال همان مناطق را اسکن می‌کنند، می‌توانند برای تشخیص تغییرات در مناطق صعب‌العبور بسیار مهم باشند. این ماهواره‌ها می‌توانند پوشش برف و یخ را زیر نظر بگیرند و در امتداد سواحل اقیانوس اطلس ایالات متحده، جنگل‌های تالابی در حال مرگ را زیر رصد کنند.
این مناظر وحشتناک از تنه‌های درختان مرده و اغلب سفید شده، لقب «جنگل‌های ارواح» را به خود اختصاص داده‌اند.
امیلی اوری (بوم‌شناس در دانشگاه واترلو در کانادا)، از داده‌های لندست برای شناسایی تغییرات تالاب استفاده کرد. او سپس با تصاویر وضوح بالای حاصل از گوگل‌ارث که شامل تصاویر لندست نیز هست، تأیید کرد که آنها جنگل‌های ارواح هستند.
اوری می‌نویسد: «نتایج تکان‌دهنده بودند. ما دریافتیم در طول ۳۵ سال گذشته، بیش از ۱۰ درصد از تالاب‌های جنگلی در پناهگاه ملی حیات وحش رودخانه تمساح در کارولینای شمالی از بین رفته است. این زمین تحت حفاظت فدرال است، بدون هیچ فعالیت انسانی مضر برای جنگل».
به گزارش ایتنا، با گرم شدن سیاره و افزایش سطح دریاها، آب‌نمک بیشتری به این مناطق سرازیر می‌شود و میزان نمک در خاک جنگل‌های ساحلی از ایالت مین تا فلوریدا، افزایش می‌یابد. اوری می‌نویسد: «به نظر می‌رسد سرعت افزایش سطح آب دریا، از توانایی این جنگل‌ها برای سازگاری با شرایط مرطوب‌تر و شورتر بیشتر است».
مطالب بیشتری را می‌توان در تصاویر لندست یافت؛ همچون مروری بر اثرات جنگ بر محصول گندم اوکراین و نیز چگونگی گسترش شکوفه‌های جلبک در دریاچه فلوریدا. پروژه‌های بی‌شماری از داده‌های لندست برای ردیابی تغییرات جهانی و احتمالاً یافتن راه‌حل‌هایی برای رهایی از این مشکلات مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، از جنگل‌زدایی در آمازون گرفته تا آتش‌سوزی‌هایی که آلاسکا را برای فصل آتش‌سوزی تاریخی دیگری آماده کرده است.
کد مطلب: 69937
