يک بيگانه در سرزميني آشنا عليرضا صالحي- دنياي کامپيوتر و ارتباطات آواتار براي کاربران اينترنت واژه‌اي کمابيش آشناست. آواتار همان شمايل يا تصوير کوچکي است که در کنار نام‌مان در سايت‌هايي که در آن عضو هستيم نشان داده مي‌شود و به نوعي نماينده ما در آن سايت محسوب مي‌شود. حال مي‌توانيم همين امر را در مورد فيلم آواتار هم مصداق بگيريم. زيرا آواتارها به نوعي حضور مادي انسان‌ها در دنيايي ديگر هستند که اگر چه از نظر شکل ظاهري مشابه ساکنان سياره پاندورا هستند، ولي کنترل و فکر و نحوه عمل آنها توسط انسان‌ها انجام مي‌شود. انسان‌هايي که با روش مخصوصي در بدن آواتارها حلول مي‌کنند و براي شناسايي نحوه زندگي ناوي‌ها (همان ساکنان آبي رنگ نيمه انسان-نيمه حيوان روي سياره) به ميان آنها مي‌روند. داستان فيلم نيز داستان آشنايي نظير همان اتفاقي است که بر سر ساکنان اوليه سرزمين آمريکا يعني سرخپوستان آمد. با اين تفاوت که در فيلم جيمز کامرون اين بار متجاوزان هستند که شکست مي‌خورند و بوميان با کمک کليه نيروها و موجودات زنده روي سياره به پيروزي مي‌رسند. آواتار در حجم و نحوه استفاده از جلوه‌هاي ويژه و همچنين نمايش سه بعدي سراسري در سينماها چنان استانداردهاي فيلم‌سازي و جلوه‌هاي ويژه را تحت تاثير قرار داد که مجله معتبر وايرد، فيلم را به عنوان اختراع دوباره صنعت فيلم‌سازي ستود. همانگونه که در سال ۱۹۹۹ فيلم‌هاي سه گانه ماتريکس با تعريف جديد از جلوه‌هاي ويژه، توانستند سرمنشاء ساخت فيلم‌هاي بسياري از اين دست شوند و استانداردهاي جديدي را براي اين صنعت تعريف کنند، آواتار نيز بي‌شک چنين کرده است. سرسلسله چنين فيلم‌هايي که پاي جلوه‌هاي ويژه کامپيوتري را به سينما باز کرد و از چنين تکنيک‌هايي به نحوي گسترده و بي‌سابقه استفاده نمود، فيلم ترميناتور۲ (روز قضاوت) بود که اتفاقا آن هم توسط جيمز کامرون کارگرداني شده بود. جلوه‌هاي ويژه آن فيلم در سال ۱۹۹۲ چنان خيره کننده بود که به نظر مي‌رسيد نهايت اتفاقاتي که مي‌تواند توسط جلوه‌هاي ويژه در يک فيلم روي دهد، در ترميناتور۲ پياده‌سازي شده است و ديگر کاري براي انجام دادن نمانده است. ناگفته نماند که با ساخت هرکدام از اين فيلم‌ها، نه تنها صنعت سينما ارتقاء يافته است بلکه صنايعي که به آن کمک رسانده‌اند نيز به جايگاه بالاتري منتقل شده‌اند. در واقع براي هرکدام از فيلم‌هاي يادشده، سيستم‌هاي کامپيوتري، نرم‌افزارها، دوربين‌ها، ماکت‌ها و بسياري تجهيزات اختصاصي ديگر ساخته شده است. به عنوان مثال دوربين‌هاي خاصي که آواتار با آن فيلم‌برداري شده است، نمونه‌هاي خاصي هستند که توسط شرکت سوني و براي اين پروژه ساخته شده‌اند. دوربين‌هايي با توان فيلم‌برداري با کيفيت فوق‌العاده بالا و وزني قابل قبول در حدود بيست کيلوگرم در مقابل نمونه‌هاي دويست کيلويي که قابليت حمل و نقل مناسب را ندارند. البته در داخل کشور و با توجه به نسخه‌هاي معمولي فيلم که در بازار وجود دارد، قطعا امکان مشاهده و لذت بردن از جلوه‌هاي بصري و سه بعدي آن وجود ندارد، ولي اگر فيلم را با علم به اين موضوع و توجه به اشاره‌هاي نهان و آشکار آن به طبع ماجراجو و تهاجمي انسان‌ها و توجه به موضوع حفاظت از محيط زيست نگاه کنيم، قطعا لذت بخش و قابل توجه خواهد بود. گفتني است که آواتار با بيش از دو ميليارد دلار فروش، پرفروش‌ترين فيلم تاريخ سينما است.