تاثيرات بحران اقتصادي بر صنعت فناوري منطقهقدرت در دستان ICT خاورميانه‌اي
مترجم: ميثم لطفي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات
وقت طلاست و سازمان‌هاي بزرگي كه به صورت گسترده در زمينه‌هاي مختلف فعاليت مي‌كنند، با دانستن ارزش زمان هرگز به مدت زياد سيستم‌هاي داخلي خود را غيرفعال نمي‌كنند و همواره در تلاشند تا با فعاليت مستمر، گوي سبقت را از ديگر شركت‌ها بربايند. در اين ميان نقش مديران IT بيش از ديگر افراد مورد توجه قرار مي‌گيرد. در شرايطي كه شركت وضعيت خود را با شرايط مناسب به جلو هدايت مي‌كند، مديران فناوري شركت‌ها بايد خود را براي هرگونه مشكل يا بحران آماده كرده و از قبل براي آن برنامه‌ريزي كرده باشند. مديران فناوري همواره بايد طرح بازسازي فجايع احتماعي (DR) را در دست داشته باشند تا بتوانند اطمينان حاصل كنند كه سازمان در هر شرايطي مي‌تواند به فعاليت خود ادامه دهد و بدون قطع سيستم‌هاي داخلي، با ديگر شركت‌ها در رقابت باشد.
با وجود اينكه مديران فناوري در سراسر دنيا نقش مهمي برعهده دارند، در منطقه خاورميانه روي اين افراد تاكيد بيشتري وجود دارد. خاورميانه امروزه به يكي از قطب‌هاي اصلي فناوري در جهان تبديل شده است و مديران و سرمايه‌گذاران طي ماه‌هاي اخير تلاش كردهاند تا با شناسايي هرچه بهتر فرصت‌ها و چالش‌ها، راه را براي رسيدن به اهداف عالي خود هموارتر كنند. در بازار رقابتي امروز كه شركت‌ها در پي افزايش رقابت با يكديگر هستند و مديران فناوري و روابط عمومي از آخرين فناوري‌هاي روز براي پيشبرد اهداف خود بهره مي‌برند، گفته مي‌شود كه در منطقه خاورميانه كاربران و مصرف‌كنندگان خدمات فناوري قدرت اصلي را در دست دارند.
در فضاي كنوني كه بودجه شركت‌ها بيش از پيش كاهش يافته و ضمن كاهش قدرت خريد مديران فناوري نيز با محدوديت‌هاي بيشتري مواجه شده‌اند، اين افراد هنوز براي سرمايه‌گذاري روي پروژه‌هاي مناسب و قابل اعتماد بودجه كافي در اختيار دارند و اين همان سرمايه‌اي است كه شركت‌ها بايد به آن توجه فراوان كنند. نرخ رشد اقتصادي و فناوري در منطقه براي سال‌هاي طولاني بدون هرگونه محدوديتي رو به افزايش بوده و فضاي مناسب براي توليد محصولات جديد را فراهم كرده است. اما بايد توجه داشت كه اين دوره طلايي با آغاز سال 2009 براي شركت‌ها و سازمان‌هاي منطقه به اتمام رسيده و مديران فناوري اين روزها با دقت بيشتري اقدام به سرمايه‌گذاري روي طرح‌هاي جديد مي‌كنند.
شركت‌ها و سازمان‌هاي فعال در منطقه علاوه بر آنكه موظف به اجراي تعهدات خود هستند، بايد سري گسترده خدمات و سرويس‌هاي خود را به صورت مجرد و با همكاري ديگر شركت‌ها در اختيار مشتريان خود بگذارند تا از اين طريق بر ارزش شركت خود بيافزايند و در زمينه‌هاي مختلف با اقتدار گذشته گام بردارند. طرح‌ها و عمليات‌هايي كه طي 12 تا 18 ماه آتي در منطقه خاورميانه اجرا خواهد شد، از خلاقانه و مبتكرانه‌ترين طرح‌هاي موجود محسوب مي‌شود. امروزه متخصصان و كارشناسان فناوري اطلاعات در خاورميانه به افرادي خلاق با تفكراتي پويا تبديل شده‌اند تا با بازنگري به چرخ‌هاي صنعت، آن را با سرعت بيشتري به حركت درآورند.
به عقيده جمع زيادي از كارشناسان، كاهش بودجه در شركت‌ها و افزايش فشارهاي اقتصادي در منطقه خاورميانه باعث خواهد شد تا نوآوري‌ها و خلاقيت‌ها در عرصه فناوري افزايش يابد. برخي كارشناسان بر اين باورند، بحران مالي و اقتصادي جهان كه موجب تغييرات ساختاري در جغرافياي اقتصاد بين‌الملل شده است، در منطقه خاورميانه تاثيرات منفي زيادي برجا نخواهد گذاشت. طي 15 سال گذشته بخش قابل‌توجهي از توليد جهاني در آسيا و خاورميانه بوده است و در حال حاضر 41 درصد توليد جهاني مربوط به آسيا و خاورميانه مي‌شود. به طور كلي 60 درصد رشد اقتصادي جهان طي 5 سال گذشته مربوط در كشورهاي در حال توسعه صورت گرفته و 70 درصد افزايش تجارت جهاني كالا و خدمات نيز مربوط به بازارهاي در حال توسعه است.
در اين فضا، كشورهاي آسيايي و خاورميانه شانس زيادي دارند تا نظام مالي جهان را به نفع خود تغيير دهند. بر اساس آمارهاي واحد اطلاعات اقتصادي اكونوميست، حجم تجارت جهاني طي سال جاري 5/3 درصد كاهش خواهد يافت. اين رقم تا سال 2013 ميلادي بيش از 6 درصد رشد مي‌كند و بين كشورهاي در حال توسعه بيش از 8/7 درصد خواهد بود. كشورهاي در حال توسعه آسيا در اين مدت با بيشترين رشد صادرات روبرو مي‌شوند. صادرات چين نيز در اين مدت رشد نسبتا سريعي خواهد داشت. موسساتي نظير صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني كردهاند، رشد اقتصادي جهان طي سال 2009 ميلادي كاهش خواهد يافت كه البته اين مساله بر عملكرد اقتصادي كشورهاي در حال توسعه تاثير منفي خواهد داشت. گرچه رشد اقتصادي چين و هند در سال جاري كاهش خواهد يافت، ولي اين دو كشور همچنان يكي از سريع‌ترين نرخ رشدها را بين اقتصادهاي دنيا در اختيار دارند.
صندوق بين‌المللي پول همچنين رشد اقتصادي امارات را طي سال 2009 ميلادي كمتر از 3 درصد پيش‌بيني كرده است. علاوه بر اين، نتايج يك بررسي جديد نشان مي‌دهد بازار جهاني فناوري اطلاعات و ارتباطات به سرعت در حال گسترش است و ارزش جهاني آن تا سال 2016 به 4 تريليون دلار مي‌رسد. به طور كلي گسترش شبكه جهاني اينترنت و اتكاي روزافزون شركت‌هاي تجاري به شبكه‌هاي اطلاع‌رساني از جمله عوامل اصلي اين رونق بي‌سابقه در صنعت جهاني ICT خواهد بود. شركت مطالعاتي و تحقيقاتي Yankee Group پيش‌بيني مي‌كند كه با وجود تداوم بحران جهاني اقتصادي در سال‌هاي آينده، صنعت فناوري ارتباطات و اطلاعات روند رشد خود را ادامه خواهد داد و اين روند زندگي مردم در سراسر جهان را متحول خواهد كرد.
كاهش قيمت سخت‌افزارها و نرم‌افزارهاي مختلف و ارتقاي كيفيت و سهولت استفاده از آن‌ها، كم‌رونق شدن نرم‌افزارهاي آفلاين و امكان دسترسي به بسياري از امكانات نرم‌افزاري به صورت شبكه‌اي، افزايش تنوع و تعداد وسايل قابل اتصال به شبكه‌هاي كامپيوتري از جمله ديگر پيش‌بيني‌هاي اين موسسه پژوهشي است. در اين پيش‌بيني‌ها اظهار شده است كه ارزش جهاني بازار ICT هم‌اكنون 2/2 تريليون دلار و كه دو برابر شدن اين رقم در 7 سال آينده بسيار اميدوار كننده است. در اين ميان، با افزايش بحران اقتصادي و كاهش سرمايه‌گذاري شركت‌هاي بزرگ در حوزه فناوري ارتباطات و اطلاعات و كاهش ارزش بازار جهاني اين صنعت، برخي از محققان به اين نتيجه رسيده‌اند كه اين صنعت در خاورميانه همچنان پله‌هاي ترقي را طي مي‌كند و موفقيت‌هاي بي‌شماري را پيش‌رو دارد.
ارزش صنعت فناوري اطلاعات در خاورميانه تا سال 2012 ميلادي به 80 ميليارد دلار خواهد رسيد و انگيزه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري را براي حضور بيشتر در اين حوزه تقويت خواهد كرد. به گفته «مالك المالك» مدير شهر اينترنتي دبي، بازار ICT خاورميانه هم‌اكنون به يكي از قطب‌هاي فناوري جهان تبديل شده و در ماه‌هاي اخير سرمايه‌گذاران فراواني را به اين سمت كشانده است. كشورهاي خاورميانه طي سال 2008 ميلادي در حوزه محصولات، خدمات و زيرساخت‌هاي فناوري 13 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري كردهاند. به اعتقاد كارشناسان، اين مسئله باعث خواهد شد تا سرمايه‌گذاران حاضر در خاورميانه صنعت نفت و گاز را رها كرده و بيش از گذشته به سمت فناوري روي بياورند.
