آيا اپل بدون جابز هم موفق مي‌شود؟
محمدامين ناهيد- دنياي كامپيوترو ارتباطات
شركت اپل هم‌اكنون يكي از پرسودترين و موفق‌ترين شركت‌هاي دره سيليكون است. البته وضع اين شركت هميشه به اين منوال نبوده است. براي مثال سال 96 را به ياد بياوريد، سالي كه استيو جابز، از موسسان اپل، دوباره از سوي اين شركت دعوت به كار شد. جابز با ورود مجدد خود به اپل در اين سال توانست آن روح خلاقيتي را كه طرفداران اپل از اين شركت انتظار داشتند و دارند به آن برگرداند.
اين مرد كاري كرد كه اپل در سال 2009، يعني 13 سال پس از ورود او يكي از پرطرفدارترين شركت‌هاي IT باشد. درست است كه اپل در ساليان دور در جنگ سيستم‌عامل‌ها از مايكروسافت شكست خورد، ولي جابز كارهايي كرد كه مايكروسافت نتوانست حتي تصور آنها را بكند!
اما پس از اين سفر نه چندان بلندمدت، اپل بايد اين ناخدا را به فراموشي سپرده و خود راه را ادامه دهد.
به گفته خود استيو او حداقل تا 6 ماه ديگر نمي‌تواند سركار خود حاضر شود. البته به گفته هيئت‌مديره اپل، جابز همچنان در سمت مدير اجرايي اين شركت باقي خواهد ماند. اما راستش را بخواهيد هيچكس به اين هيئت‌مديره اعتمادي ندارد! اين هيئت‌مديره همان بود كه در سال 2003 يعني زماني كه سرطان پانكراس جابز شدت گرفت به هيچيك از سهام داران رسما چيزي نگفت و وقتي كه در سال 2004 مشكل پزشكي استيو جابز با عمل جراحي برطرف شد آن موقع همه ماجرا را با سهامداران در ميان گذاشت.
هم اكنون هم هيئت‌مديره اپل اعلام داشته كه استيو پس از 6 ماه بر سركار خود حاضر مي‌شود، و ديگر هيچ! علاوه بر هيئت‌مديره اپل، خود استيو جابز هم به طور رسمي وضعيت سلامت خود را با سهامداران در ميان نگذاشته است.
همه اين عوامل موجب شده كه دوباره پس از 5 سال گمانه‌زني‌ها درباره سلامتي جابز شدت بگيرد.
استيو جابز روز 5 ژانويه اعلام كرده بود كه دچار عدم توازن هورموني شده كه زياد نگران‌كننده نيست ولي 9 روز بعد يعني در روز 14 ژانويه اعلام كرد كه ظاهراً بيماري جدي تري گريبان گير او شده است. ظاهراً او به دليل پيچيدگي‌هايي كه پس از عمل سال 2004 خود گذرانده به نارسايي كبد دچار شده است. همچنين از لحاظ پزشكي سرطاني كه استيو به آن دچار بوده در صورت مهار تا 20 سال به فرد فرصت زندگي مي‌دهد و نه بيشتر. با وجود همه اين شواهد بعيد به نظر مي‌رسد كه استيو جابز دوباره بتواند به اپل باز گردد.
اما اپل پس از جابز چگونه خواهد بود؟ خيلي دور از ذهن است كه بخواهيم تصور كنيم اپل در كوتاه‌مدت دچار افت خواهد شد، چرا كه استيو جابز پايه‌هاي امپراطوري اپل را از قبل بسيار مستحكم‌تر ساخته و با توليد سري محصولاتي چون iPod، iPhone و مك‌بوك‌هاي جديد توانسته بيش از پيش بر طرفداران اپل بيافزايد. فروش اين سري از محصولات به حدي رسيده كه اپل اكنون مطمئن است در خيلي از حوزه‌ها تقريباً رقيبي باقي نمانده و فقط بايد سير نوآوري در هر سري از محصولات حفظ شود.
البته اين امر را نمي‌توان دور از ذهن داشت كه مديريت جابز، اپل را به اينجا رسانده است ولي به نظر من نبود مديري چون جابز به طور عمده در بلندمدت اثر خود را نشان خواهد داد (البته در صورت عدم جايگزيني مناسب آن!) به قول يكي از كارشناسان ماركت واچ، اپل بدون استيو جابز مثل يك فيلم «جان وين» بدون حضور «جان وين» است. شايد در شروع فيلم چيزي متوجه نشويد ولي با گذشت زمان فيلم، كم‌كم كمبودي را در فيلم حس مي‌كنيد.
البته با نبايد دور از ذهن داشت عدم حضور جابز در كوتاه مدت نيز دو اثر دارد كه اولين آن كاهش ارزش سهام اپل است. با اعلام مرخصي 6 ماهه اين مدير محبوب بلافاصله 1.80 دلار از قيمت سهام اپل كاسته شد. قطعاً با گذشت زمان اين ميزان بيشتر هم خواهد گشت. دومين اثر عدم حضور استيو جابز در اپل عدم بهره‌مندي اين شركت از قوي‌ترين عنصر تبليغاتي اين شركت است. استيو جابز بدون شك خود برندي در خدمت برند اپل بود. براي خيلي از طرفداران اپل اكنون غيرقابل تصور است كه اپل محصول جديدي عرضه كند و آن را كس ديگري غير از جابز معرفي نمايد.
جالب است بدانيد كه هيئت‌مديره اپل در تازه‌ترين اظهارنظر خود اعلام كرده كه از اين به بعد محصولات جديد اپل تنها توسط وب‌سايت اين شركت به اطلاع هواداران مي‌رسد! اولين اشتباه هيئت‌مديره اپل تا اينجا همين بوده چراكه ظاهراً آنها از اين امر غافل هستند كه نمايش‌هاي جذاب استيو جابز بوده كه اشتياق بدون وصفي را در خريداران براي خريد آخرين محصول اپل ايجاد مي‌نمود. بهتر بود كه حداقل سمينارهاي ساليانه اپل حفظ مي‌شد تا فقدان حضور اين شخصيت به تدريج براي طرفداران هضم مي‌شد.
به هر صورت آنچه كه مسلم است اين است اپل روزگار بسيار سختي پيش رو دارد. چرا كه از يك سو مرد شماره يك خود را از دست داده و از سوي ديگر ركود اقتصادي روي قيمت سهام و فروش آن تاثير غير قابل انكاري خواهد گذارد.
