نوروز و وب
محمود اروجزاده- حياتنو
«نوروز» به عنوان يك رخداد طبيعي، و يك مناسبت اجتماعي فرهنگي كه با زندگي مردم ايران عجين شده، در فضاي اينترنت چه جايگاهي دارد؟ اگر بخواهيم پاسخ اين سؤال را از دريچه موضوع «محتوا» بررسي كنيم، واقعيت اين است كه نتيجه زيادي نصيبمان نخواهد شد، به عبارت ديگر اگر به عنوان يك محقق و جستوجوگر بخواهيم با اين رخداد سنتي و ريشهدار فارسي و ايراني، آشنا شويم و مهمترين و ديرپاترين سنت مردم اين بخش از جهان را دقيقتر و مستندتر بشناسيم، تقريبا ناكام خواهيم بود، و اين يعني ناتواني در معرفي فرهنگ و تاريخ يك تمدن ديرين به دنيا.
البته نبايد از نظر دور داشت كه اساسا اين خلاء در حقيقت بخشي از يك نقصان جدي است كه متوجه ماست. به عنوان يك فرهنگ و يك زبان حضور آثار و مفاهيم و مخلوقات و پديدههاي متعلق به اين فرهنگ و زبان در فضاي اينترنت و وب، به معناي دقيق فقيرانه است. هيچ حركت و اقدام جدي و قابل توجهي از سوي دستگاههاي عريض و طويل فرهنگي كشور، براي معرفي مستند و جذاب آثار فرهنگي ما به جهان مشاهده نميشود. اين در حالي است كه غالبا براي جستوجوي معاني و مفاهيم فرهنگهاي ديگر، به وفور به محتواي توليد شده توسط ديگر كشورها و جوامع برميخوريم، قضيه نوروز هم از همين قبيل است كه نتيجهاش نايابي يا كميابي پايگاهها و مراكزي است كه به تحقيق و توليد محتوا در اين زمينه بپردازند.
البته جاي شكرش باقي است كه كاربران عادي از جمله وبلاگنويسان، با انگيزه شخصي توانستهاند قدري به اين موضوع بپردازند و گوشهاي از اين خلا را جبران كنند، وگرنه آنطور كه بايد و شايد حق مطلب در فضاي وب ادا نشده است. اما اگر پاسخ سؤال ابتداي نوشته را نه از ديد محتوا، بلكه از منظر، بررسي اتفاقاتي كه فضاي وب در حول و حوش نوروز به خودش ميبيند ببينم، واقعيت اين است كه تحول و جوش و خروش فضاي سايبر در اين مناسبت تاريخي كاملا ديدني است. تحرك و افزايش تعامل كاربران نيز انتقال رسوم سنتي به فضاي وب مانند تبريك و ... كاملا مشهود است و رنگ و بوي نوروز را ميتوان به سهولت در اين فضا مشاهده كرد.
شايد بتوان گفت در چند سال اخير، يكي از مهمترين اتفاقات مربوط به «نوروز» واكنش «گوگل» بزرگترين موتور جستوجوي اينترنت است كه همزمان با اين مناسبت تاريخي لوگو و نماد خود را براي مدتي تغيير ميدهد و با افزودن عناصري ايراني مانند سفره هفت سين، همه وب را متوجه اين اتفاق ميكند. اما وراي اين اقدام، اگر به دنبال برنامه يا اتفاق مشخص ديگري از سوي صاحبان اين مناسبت تاريخي يعني ايرانيان باشيد، بهتراست دست از جستوجو برداريد.