گفتوگوی اختصاصی ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات با مديرکل و مدیر روابط عمومی نوکیا در ایران
از توليد گوشي تا ارائه راه حلگفتوگوی اختصاصی ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات با علیرضا شفیعپور مدیرکل و حمیدرضا نیکدل مدیر روابط عمومی نوکیا در ایران
هومن كبيري پرويزي - محمود اروج زاده
تهيه و تنظيم: اهدا سلطانعليزاده
عكسها: حميدرضا عليپيشرو
کمتر از یک سال پیش علیرضا شفیعپور جایگزین بیژن خیابانی مدیرکل نوکیا در ایران شد. فعالیتهای نوکیای ایران تحت ریاست شفیعپور نه تنها دچار افت نشد، بلکه نقطه عطفی مانند نقشهها و سیستم مسیریابی ایران، موفقیتی بزرگ برای تیم وی بود. هرچند که شفیعپور سیستم حاکم بر نوکیا را عامل تعیین کننده اصلی دانسته و نقش افراد را کم اهمیت قلمداد میکند ولی تجربه عملکرد سایر شرکتها و نمایندگیهای خارجی در ایران نشانگر آن است که نوکیای ایران را اگر موفقترین ندانیم باید از جمله موفقترین نمایندگیهای شرکتهای خارجی در ایران به حساب آوریم. در یک روز بارانی زمستان میهمان علیرضا شفیع پور مدیرکل و حمیدرضا نیکدل مدیر روابط عمومی نوکیا در ایران بودیم تا در خصوص آخرین تحولات و سیاستهای نوکیا در ایران و جهان از وی بپرسیم.
• با تشکر از اینکه در این مصاحبه شرکت کردید. اگر ممکن است بفرمایید در مدت زمانی که شما به عنوان مدیر کل نوکیای ایران منصوب شده و جانشین آقای خیابانی شدهاید چه پروژههای موفقی اجرا شده و چه تغییراتی ایجاد کردهاید؟
علیرضا شفیعپور: اول از همه از شما تشکر میکنم که برای این مصاحبه وقت گذاشتید. دوم اینکه سیاست نوکیا اینگونه نیست که وابسته به فرد باشد یعنی من یا آقای خیابانی به تنهایی بخواهیم تغییراتی را ایجاد کنیم که در سیاست نوکیا نباشد. ما یک استراتژی مشخص را برای موفقیت موقعیت نوکیا در بازار جهانی دنبال میکنیم. بنابراین من در ابتدا همان کارهای آقای خیابانی را ادامه دادم و پروژههای ناتمام باقی مانده در زمان ایشان را دنبال کردم و سپس یک سری پروژههای جدید که در این مدت به وجود آمد را اجرا کردم. تغییر خاصی به این شکل که بگوییم کاری را کردهام که در آن زمان باید اتفاق میافتاده و نیفتاده اصلاً نبوده و کارهای انجام شده یا در ادامه کارهای ایشان بوده و یا در تطابق با سیاستها و استراتژی جدید نوکیا برای بازار ایران.
• این استراتژی نوکیا که شما از آن یاد میکنید چیست؟ ما بخشهایی از این استراتژی را در سخنرانی آقای اولی پکا کالاسوو (مدیر ارشد اجرایی نوکیا) در نمایشگاه CES شنیدهایم و بخشهایی دیگر را از عملکردهای نوکیا در بازار میتوان دریافت. ممکن است شما تا جایی که امکان دارد استراتژیهای فعلی نوکیا را برای خوانندگان ما شرح دهید؟
علیرضا شفیعپور: از حدود یک سال پیش نوکیا به سمت ارائه حل قدم برداشته و تغییرات زیادی در همین زمینه کرده و استراتژی نوکیا هم در این همین راستا است یعنی میخواهد در آینده راهحلهای بیشتری با تلفیق نرمافزار و سختافزار بر مبنای نیازهای مردم به آنها ارائه کند و به دنبال این هستيم که این راهحلها را از طریق بومیسازی در نقاط مختلف دنیا به مردم هر منطقه ارائه کنیم. این سیاست کلی نوکیا برای سال 2010 میلادی است.
• شما چه سیاستهایی دارید برای پیادهسازی استراتژیهای نوکیا در ایران و بومیسازی همین راهحلهایی که اشاره کردید؟
عليرضا شفيعپور: همانطور که میدانید ما چنین کاری را کردهایم. ما با ارائه نقشه و مسیریاب برای ایران که در حال حاضر برای شهر تهران و جادههای کل کشور فعال است و همچنین موسیقی ایرانی که با مجوز بر روی گوشیها نصب شده، این کار را تا حدی انجام دادهایم وتمام این کارها با همکاری تولیدکنندگان داخلی انجام شده است. ما بومیسازی را برای سرویسهای دیگری هم که در برنامه نوکیا هستند و یا نیاز ایران باشد ادامه خواهیم داد تا بتوانیم از توانمندیهای داخل ایران و برنامهنویسان داخل کشور استفاده کرده و بتوانیم راهحلهای نوکیا را برای ایران بومیسازی کرده و پیاده کنیم.
• سؤالی در خصوص خود شرکت نوکیا ميپرسم. در حال حاضر تعداد پرسنل شرکت نوکیا در جهان چند نفر است و درچه کشورهایی به تولید گوشی مشغول است؟
عليرضا شفيعپور: تعداد متوسط پرسنل نوکیا در سال 2009 بالغ بر 61042 نفر بوده است و تا تاریخ 31 دسامبر 2009 تعداد 59626 نفر در شرکت نوکیا مشغول به کار بودهاند. نوکیا 10 کارخانه تولید گوشی در سطح جهان دارد. دو کارخانه در چین و نیز کارخانههای کره، هندوستان، رومانی، مجارستان، فنلاند، مکزیک، برزیل و انگلستان که کارخانجات مستقر در انگلستان به تولید گوشیهای با نام تجاری ورتو (Vertu) اختصاص دارند.
• آیا شرکت نوکیا برای تولید گوشیهای خود برونسپاری هم میکند؟ یعنی آیا ممکن است که شرکت نوکیا یک مدل گوشی خود را به شرکت یا کارخانه دیگری به غیر از ده کارخانهای که ذکر کردید برای تولید سفارش دهد؟
عليرضا شفيعپور: تا جایی که من میدانم نوکیا تنها برخی تولید برخی قطعات و لوازم جانبی را برونسپاری میکند. ولی تولید گوشی تنها در کارخانههای ذکر شده انجام میشود.
• مدتی است که در بازار ایران اغلب گوشیهایی که توسط نمایندگان رسمی فروش نوکیا به فروش میرسند ساخت کشور چین هستند. به عنوان مثال در یکی دو سال اخیر هیچ گوشی ساخت فنلاند ندیدیم که توسط نمایندگیهای مجاز توزیع شود. دلیل این امر چیست؟
عليرضا شفيعپور: این نکته را باید متذکر شوم که کارخانجات مستقر در کشور چین بسیار پیشرفته و یا به قولی State of the art هستند و یکی از بهترین و کاملترین کارخانجاتی هستند که نوکیا در جهان دارد. بنابراین اینکه بر روی گوشی ساخت چین و یا ساخت فنلاند نوشته شده باشد دلیلی بر تغییر کیفیت نیست. کیفیت همان کیفیت نوکیا است و فقط در کشور چین یا فنلاند تولید میشود. معمولاً بازار هدف را بر اساس نزدیکی به محل کارخانه انتخاب میکنند. بنابراین اگر مشاهده میکنید که محصولات کارخانجات چین برای منطقه خاورمیانه و حتی آفریقا ارسال میشود. دلیل آن صرفاً این است که دسترسی به تولیدات این کارخانجات برای این منطقه سریعتر و راحتتر انجام میشود و دلیل خاص دیگری ندارد.
• ولی اگر نزدیکی با کارخانجات دلیل این امر باشد، شاید بتوان گفت که مثلاً کارخانجات رومانی یا مجارستان به ابران نزدیکتر باشند تا کارخانجات چین.
حمیدرضا نیکدل: من باید این توضیح را اضافه کنم که دلیل این امر بیشتر لجستیکی است و مجموعهای از عوامل از جمله بعد مسافت باعث میشود که نیاز یک منطقه از یکی از کارخانجات تامین شود. نکتهای که به نظر من بسیار مهم است و رسانهها میتوانند نقش مهمی در اطلاعرسانی در این رابطه داشته باشند این است که گوشی ساخت چین شرکت نوکیا چه تفاوتی با گوشیهای ساخته شده در چین دیگر دارد و این باعث جلوگیری از تضییع حقوق مصرف کنندگانی شود که که ممکن است به نام ساخت چین و یا ساخت فنلاند بخواهند از آنها سوءاستفاده کنند. تا وقتی یک گوشی ساخت نوکیا است، کیفیت آن کیفیت نوکیا است. چیزی که باید تمایز آن دیده شود تمایز بین گوشیهای اصلی و غیر اصلی است.
• یکی از مشکلات بزرگی که اکنون خریداران با آن مواجه هستند، حتی در مورد گوشیهایی که با گارانتی اصلی هم فروخته میشوند، این است که در برخی موارد دیده شده برخی فروشندگان با چسباندن برچسب ساخت فنلاند بر روی گوشیهای نوکیای ساخت چین، رقمی بالاتر را از مشتری میگیرند.
عليرضا شفيعپور: افراد سودجو در همه جا هستند. کاری که ما میتوانیم انجام دهیم آگاهی دادن به خریداران از طرق مختلف به ویژه با کمک مطبوعات است.
• پس شما اعتقاد دارید که مثلاً یک گوشی N97 ساخت چین از نظر کیفیت با یک گوشی N97 ساخت فنلاند کاملاً مشابه است و هیچ تفاوتی ندارد؟
عليرضا شفيعپور: صد در صد.
• ولی یک باور عمومی وجود دارد که صرفنظر از کیفیت کارخانجات و تجهیزات، دقت یک کارگر اروپایی از یک کارگر چینی به مراتب بالاتر است. نوکیا چه کاری انجام داده که فکر میکند توانسته کیفیتی را ایجاد کند که یک گوشی ساخت چین همان کیفیت گوشی ساخت فنلاند را دارد؟
عليرضا شفيعپور: مطمئناً وقتی نوکیا میخواهد اسم خود را در آنجا بگذارد روی همه این موارد فکر میکند. یعنی کاری میکند که کیفیت محصولاتی که تولید میکند با جابجایی کارخانه تغییری نکند و مطمئن هستیم که این اتفاق افتاده است. ما حتی یک قدم جلوتر هم برداشتهایم و آن این بوده که یک برنامه تبلیغی برای بیشتر آگاه کردن فروشندگان، 110 نفر از آنها را برای بازدید از کارخانجات چین خواهیم فرستاد و این امر تداوم خواهد یافت و در سال آینده هم عده دیگری را در مقاطع زمانی مختلف برای بازدید از این کارخانجات خواهیم فرستاد تا صحت ادعای خود را اثبات کنیم و نشان دهیم که وقتی اسم نوکیا هست در کیفیت محصول تغییری وجود نخواهد داشت. چه آن گوشی در چین تولید شود چه در هند یا فنلاند.
• آیا میتوانید آماری ارائه دهید که در مورد مدلهای مشابهی که در کشورهای مختلف تولید میشوند آمار خرابی مثلاً در چین، مجارستان و یا فنلاند چه تفاوتی با هم دارند و آیا تفاوت معنی داری در این زمینه وجود دارد؟
عليرضا شفيعپور: من آماری در این زمینه ندارم ولی به عنوان یک مدیر کوچک از این مجموعه مطمئن هستم که اگر تفاوتی وجود داشته باشد مسلماً نوکیا بلافاصله عکسالعمل نشان میدهد. امکان ندارد که تفاوتی به وجود بیاید و نوکیا به صرف اینکه این گوشی در یک کشور خاص ساخته میشود از آن چشم پوشی کند.
حميدرضا نيکدل: من میخواهم یک نکته را هم به صحبتهای آقای شفیعپور اضافه کنم که نشانگر آن است که چقدر برای نوکیا رضایت، ایمنی و حقوق مصرفکننده مهم است و آن برنامه تعویض رایگان سه نوع شارژر بود که در یک دوره زمانی محدود توسط یک شرکت شخص ثالث برای نوکیا تولید شده بود و نوکیا با تبلیغات گسترده این برنامه را به اطلاع مصرف کنندگان رساند.
• اگر اجازه بدهید کمی راجع به پروژه نقشههای نوکیا برای ایران صحبت کنیم. یکی از کارهای خوبی که نوکیا انجام داده راهاندازی سرویس نقشهها و مسیریابی برای شهر تهران و جادههای ایران تا این لحظه بوده است. اکنون و با گذشت سه ماه از زمان معرفی این سرویس، چه بروزرسانیهایی بر روی این سرویس انجام شده است؟
عليرضا شفيعپور: ما تلاش میکنیم که هر 6 ماه یک بروزرسانی بر روی سرویس نقشههای نوکیا ارائه کنیم. و امیدواریم که هر 6 ماه بتوانیم یک یا دوشهر را به این سرویس اضافه کنیم ولی الان نمیتوانم بگویم چه شهری نخستین شهر بعد از تهران خواهد بود.
• سیستم نرمافزاری مسیریابی نوکیا که بر روی گوشیهای شما قرار دارد در حال حاضر بر اساس کوتاهترین مسیر کار میکند. این سیستم این قابلیت را دارد که بر اساس اطلاعات ترافیکی بهترین مسیر را محاسبه کرده و کاربر را راهنمایی کند. آیا اطلاعات ترافیک تهران بالاخره در اختیار شما گذاشته شده است و شما میتوانید از آن برای سیستم مسیریابی خود استفاده کنید یا نه؟
عليرضا شفيعپور: این توانایی در نرمافزار ما وجود دارد ولی ما در حال کار بر روی این موضوع هستیم که بتوانیم این اطلاعات را در نرمافزار خود وارد کنیم. من میدانم که این اطلاعات برای شهر تهران وجود دارد و سازمانهایی هستند که این خدمات را ارائه میدهند و ما هم به دنبال این هستیم که بتوانیم از این اطلاعات استفاده کنیم.
حمیدرضا نیکدل: البته باید بگویم که ما خیلی هم عقب نیستیم چون اطلاعات ترافیک بر روی سیستم مسیریابی نوکیا درحال حاضر تنها در 10 کشور ارائه می شود.
• با توجه به اینکه در حال حاضر شرکت کنترل ترافیک تهران نقشه ترافیک شهر را بصورت آنلاین بروزرسانی می کند این سوال را پرسیدم.
حميدرضا نيکدل: Compatible بودن فرمت این اطلاعات با اطلاعات ورودی به نرمافزار ما مهم است.
• آیا اطلاعات فعلی برای شما قابل استفاده هست؟
عليرضا شفيعپور: ما تمامی پیشنهادات برای بهبود سرویس مسیریابی از جمله استفاده از اطلاعات ترافیکی شهر تهران را به پیمانکار خود منتقل کردهایم و پیمانکار ما در حال پیگیری این امر است.
علیرضا شفیعپور مدیرکل نوکيا در ايران
• در خصوص رایگان شدن سرویس مسیریابی نوکیا در تمام نقاط جهان برای برخی از گوشیها خبری به تازگی منتشر شده مبنی بر اینکه 5/1 میلیون دانلود در 10 روز اول و تا پایان هفته اول یک میلیون دانلود از این نسخه انجام شده است. آیا این سرویس از این به بعد برای تمامی گوشیهای مجهز به GPS نوکیا رایگان خواهد بود؟
عليرضا شفيعپور: در این مرحله 10 مدل گوشی اعلام شده که در آنها سیستم مسیریابی نوکیا بصورت رایگان برای تمامی نقاط دنیا قابل استفاده است. من الان نمیتوانم در خصوص اینکه آیا تمامی گوشیهای مجهز به GPS نوکیا در آینده به این سیستم مجهز خواهند شد یا نه اظهار نظر کنم ولی با توجه با سیاست نوکیا که میخواهد سیستم مسیریابی را رایگان کند حدس میزنم که چنین خواهد شد و گوشیهای مجهز به GPS خواهند توانست از این سیستم استفاده کنند.
حميدرضا نيکدل: من فقط میخواستم جزئیات بیشتری را در خصوص خبری که اشاره کردید اضافه کنم و آن اینکه از 28 ژانویه که این خبر اعلام شد به مدت یک هفته یک میلیون دانلود از نسخه رایگان OVI Maps انجام گرفت. کشورهایی که بیشترین تعداد دانلود را داشتند عبارت بودند از: چین، ایتالیا، انگلستان، آلمان و اسپانیا و گوشیهایی که بیشترین تعداد دانلود را داشتند هم به ترتیب: E72, 5230, N97, N97 mini, 5800 Xpressmusic بودهاند.
در خصوص اینکه پرسیدید چه گوشیهایی از این سرویس در آینده پشتیبانی خواهند کرد هم باید بگویم این سرویس نقشه رایگان در واقع نسخه 3.03 نرم افزار OVI Maps است که از زیر مجموعههای نسخه سه OVI Maps محسوب میشود که بر روی گوشیهای سری 60 اجرا میشود نه گوشیهای سری40ولی کلیه گوشیهای مجهز به GPS که با سیستمعامل S60 از بهار آینده به بازار عرضه خواهند شد این نرمافزار را بصورت از پیش بارگذاری شده خواهند داشت و اگر نرمافزار از قبل بر روی گوشی نصب نشده باشد، امکان دانلود آن بر روی این گوشیها وجود خواهد داشت. من میخواهم به آماری هم که در خبر مورد بحث وجود داشت اشاره کنم.
این آمار که توسط شرکت تحقیقاتی کانالیس (Canalys) ارائه شده بیانگر آن است که تا پایان سال 2009 نزدیک به 26 میلیون کاربر فعال GPS بر روی گوشیهای موبایل وجود داشته است. حالا شما این عدد را مقابل یک میلیون دانلود در یک هفته قرار دهید که تقریباً میشود یک دانلود در هر ثانیه و ببینید که این حرکت نوکیا چه تکانی به بازار مسیریابی دنیا داده است.
• من اتفاقاً میخواستم راجع به همین موضوع صحبت کنم که به نظر میرسد نوکیا پس از خرید شرکت آمریکایی Navteq به مبلغ 8 میلیارد دلار حالا استراتژی خود را تهاجمی میکند و به نظر میرسد دیگر تنها به بازار تلفن همراه هم قانع نیست و به سوی بازار تجهیزات دیگر مانند دستگاههای GPS دستی یا خودرو و شرکتهایی مانند گارمین یا تام تام هم چشم دوخته است و رفته رفته فعالیت خود را فراتر از بازار تلفن همراه سوق میدهد.
عليرضا شفيعپور: ما اين را از همان ابتدا هم گفته بوديم. نوکيا به سمت ارائه راهحلهايي ميرود که مشتري به آن نياز دارد. مثلا مصرفکننده به تجربه مسيريابي روی گوشی خود نياز دارد که بتواند در اتومبیل خود و یا به هنگام راه رفتن مسیریابی انجام دهد و اکنون با توجه به اینکه این نیاز وجود دارد نوکيا دارد به اين نياز پاسخ ميدهد.
• خوب اين از يک بعد خوشحالکننده است. چون شرکتي نياز مشتري را ميشناسد و به آن پاسخ ميدهد. ولي از طرف ديگر وحشتناک است، وحشتناک براي رقباي توليدکننده. من به خاطر دارم که در یکی از برنامههای خبری شرکت نوکیا حجم تعداد گوشیهای موبایل در اختیار مردم جهان به نسبت کل جمعیت جهان را مقایسه میکرد. حالا برای شرکتی چون گارمین که تولید کننده دستگاههای GPS داخل خودرو و یا دستی است چنین رویکردی میتواند تهدیدی جدی باشد.
حميدرضا نيکدل: بهتر است من همينجا پاسخ شما را بدهم. ببينيد در حال حاضر جمعيت کره زمين چقدر است؟ 6 ميلياردضریب نفوذ موبايل الان 4 ميليارد است. به نظر شما چه وسيلهاي فراگيرتر از از موبايل براي ارايه راهحل به مردم است؟
• اين درست است اما ميبينيم که يک سري از بيزينسها در حال از بين رفتن است. همانطور که گفتم هر دو بعد خوشحال کننده و وحشتناک هست. خوب يکسري از شرکتهای قدیمی مثل تام تام و يا گارمین که در کار GPS بودند الان با 25 ميليون کاربر GPS موبایل و حجم يک ميليون دانلود در هفته که اشاره کرديد، و کاربران علاقهمند و گوشیهای GPS دار هم هر روز در حال افزایش هستند، خیلی تحت فشار قرار میگیرند. من تصور ميکنم نوکيا از يک سال گذشته سياست تهاجمي را نسبت به رقبا و حتي بيزينسهاي ديگر در پيش گرفته است. و بر میگردیم به همان بحث قبليمان در خصوص تعامل با رقبا یا از بین بردن آنها.
حميدرضا نيکدل: ما این قضیه را اینگونه نمیبینیم. خوب اين خاصيت و اقتضاي تکنولوژي و پيشرفت است.
• خوب از ديد تحليل رقبا ميتوان اينطور نگاه کرد که مثلاً در مقابل يک تراست مثل مايکروسافت جنبش اپنسورس به راه افتاد. دقيقا مانند کاري که نوکيا کرده. آيا ميتوان اين تحليل براي نوکيا هم صدق ميکند؟ آيا استراتژي نوکيا بر اين است که به سمت اهدافش برود بدون توجه به اينکه هر اتفاقي براي بيزينسهاي ديگر بيافتد؟
عليرضا شفيعپور: نه اینگونه نیست. من فکر ميکنم هدف نوکيا جلب رضايت مشتري است و اين جلب رضايت با تامين نيازهاي مشتري حاصل خواهد شد.
حميدرضا نيکدل: من فکر ميکنم بهترين جواب را شما در شعار نوکيا ميبينيد. "Nokia Connecting people" و اکنون به این شعار "What matters to them" اضافه شده است. هدف نوکيا اين است که مردم را به آن چيزي که برايشان مهم است مرتبط کند. اين چيز ميتواند يک شخص باشد يا يک محتوا.
• ببينيد زماني شعار مايکروسافت اين بود: «امروز شما چه ميخواهيد؟» اين شرکت از مرورگر تا پردازشگر متن را به کاربران ارايه داد. خوب در اين ميان خيلي از شرکتهاي توليدکننده مرورگر و يا توليدکننده نرمافزارهاي پردازشگر متن از بين رفتند. ميخواهم بدانم آيا نوکيا هم چند سال ديگر به اينجا خواهد رسيد؟
حميدرضا نيکدل: به نظر ما نوکيا اين مسير تهاجمي را که شما اشاره کرديد دنبال نميکند. نوکيا مسيري را دنبال ميکند که مصرفکنندگان در دنيا از او طلب ميکنند و اين اقتضاي پيشرفت تکنولوژي است و هدف تهاجم به بيزينسهاي ديگر نيست.
حميد نيكدل، مدير روابط عمومي نوكيا در ايران
• فکر ميکنم اطلاعرساني شما در ايران در برخی موارد کم است. مثلا در مورد همين دانلود يک ميليوني در هفته. آيا اينطور فکر نميکنيد؟
عليرضا شفيعپور: ببينيد ما هرچقدر هم اطلاعرساني کنيم فکر ميکنم باز هم کم باشد و ولي واقعيت اين است که در حال حاضر اطلاعرساني خوبي انجام ميشود. همانطور که اشاره شد تا زمان چاپ اين مصاحبه سرویس جدید مسیریابی نوکيا به مردم معرفي ميشود و برنامههايي براي اطلاعرساني و معرفي آن به مردم داريم. همچنين افراد متخصصي را در مراکز فروش موبايل تهران مستقر کرديم که نحوه دانلود و حتي استفاده از اين سرويس را به مردم آموزش و به تمامي سئوالات پاسخ ميدهند. فکر ميکنم براي اولين بار چنين کاري به اين وسعت در تهران انجام شد. در شهرهاي ديگر نيز همين برنامه را خواهيم داشت و تمام تلاش بر اين است که از طرق مختلف اين اطلاعرساني را به مردم داشته باشيم. مطمئنا کم و کاستيهايي خواهد بود که آنها را نيز برطرف ميکنيم.
• فکر ميکنم جاي اين اطلاعرساني در رسانهاي مانند تلويزيون خالي است. چون مخاطبان زيادي دارد. مثلاً کسي که که مرکز خريد موبايل مراجعه ميکند حتماً از قبل در مورد اين مسئله اطلاع داشته ولي اکثر مخاطبان اطلاع ندارند و تلويزيون ميتواند سطح وسيعي را آگاه کند.
عليرضا شفيعپور: ما مستقيماً در تلويزيون حضور نداشتيم ولي برنامههايي بوده اند که به توضيح و معرفي نرمافزار و نقشه مسيرياب پرداختهاند.
• اين برنامهها به سفارش شما بود؟
عليرضا شفيعپور: خير، به سفارش ما نبوده است.
حميدرضا نيکدل: به صورت جامع کاري نکردهايم. ولي نکتهاي هست، اينکه من قبول دارم که بايد پهناي باند اين اطلاعرساني را بالا ببريم. ولي با تبليغات که منظور شما هم همين است ما فقط سطح آگاهي را بالا ميبريم و اين تا متقاعدسازي مخاطب براي انتخاب اين سرويس بسيار فاصله دارد. چون اين پديده نويي در جامعه است و ما هم انتظار نداريم که اين پذيرش يک شبه اتفاق بيافتد، مسئله زمانبري است.
عليرضا شفيعپور: ما تصور کرديم که اگر همانطور که اشاره کردم، در مراکز خرید و فروش موبايل افرادي را داشته باشيم که اطلاعرساني و آموزش بدهند بسيار موثر خواهد بود. کما اينکه طبق آماري که من دارم در اين سه ماه گذشته ده ها هراز نفر بروشورهاي آموزشي ما دريافت کردهاند، آموزش ديدهاند و حتي نرم افزار را دانلود و نصب کردهاند.
• برويم به سراغ بحث گارانتي. در ابتدا ميخواهم بدانم چه مدت زماني از ارائه گارانتي يکپارچه نوکيا ميگذرد؟
عليرضا شفيعپور: مرداد ماه سال 87 ما گارانتي يکپارچه نوکيا را به طور رسمي اعلام کرديم.
• باتوجه به مدت زماني که گذشته آيا فکر ميکنيد کار خوبي بود؟ يا چه مزيتهايي نسبت به روش قبلي گارانتي داشت؟
عليرضا شفيعپور: مسلما این روش بهتری است. نسبت به اينکه دل به خواهي باشد و هر شرکتي هرطور که دوست دارد و فکر میکند که بهتر است گارانتي نوکیا را را ارائه بدهد اين سيستم يکپارچه بهتر خواهد بود. خوب قبلا نوکيا نمايندگاني داشت که به نام خودشان گارانتي را ارائه ميکردند. البته درست است که نوکيا از اين گارانتي حمايت ميکرد ولي الان اين سيستم يکپارچه شده و Vendor هایی که انتخاب شدند فقط باید به نام نوکیا پشتیبانی ارائه دهند و بتوانند سرویس یکنواختی را برای همه مردم در سراسر کشور ارائه دهند.
• بازخوردي از کاربران نسبت به رضايت يا عدم رضايتشان از اين نوع گارانتي داريد؟
عليرضا شفيعپور: بله، بسيار راضي بودند.
• شما نمايندههاي فروش و تعميرات را هم از هم جدا کردهايد؟چرا؟
عليرضا شفيعپور: سياست نوکيا بر مبناي جداسازي اين دو از همديگر است. يعني يک گروه فقط تمرکزشان بر روي وارانتي در سراسر کشور باشد نه فروش. يعني شرکتهاي توزيع و تعميرات بايد از هم کاملاً جدا باشند، با چارت سازماني جدا و استراتژي جدا و هدفشان فقط ارائه سرويس به کاربران باشند. الان ممکن است که برخی شرکتهای گارانتی و یا فروش سهامدار مشترک داشته باشند ولی بطور حقوقی از یکدیگر مجزا هستند.
• برخي شرکتهای قدیمی بودند که از گذشته با نوکيا همکاري داشتند ولي جدا شدند. به عنوان مثال شرکت نیا که از سالها پیش با نوکیا همکاری نزدیک داشت. اين به دليل همين طرح گارانتي يکپارچه بود يا دلايل دیگری داشت؟
عليرضا شفيعپور: خير. دلايل خاص خود را داشتند که اگر از خود شرکت بپرسيد بهتر است.
• لطفا نمايندگيهاي فروش و پس از فروش خود را يک بار ديگر نام ببريد؟
عليرضا شفيعپور: نمايندگي فروش ما در حال حاضر شرکت ارکان ارتباطات، کمال الکترونيک و شرکت ارتباطات وطني پرشيا هستند. نمايندگان پس از فروش هم که در حال حاضر سه شرکتند، ايرانيان همراه سرويس، اتصالات اینترنشنال و پارس ايراتل.
• اين شرکتهاي خدمات پس از فروش که نام برديد در کار لوازم جانبي هم هستند؟
عليرضا شفيعپور: خير. نمايندگان لوازم جانبی را هم به زودي اعلام ميکنيم که البته ميتوانند همينها هم باشند. تلاش ما اين است که کساني را که قابليتش را دارند اين کار را هم بر عهده بگيرند.
• آيا درخواست براي افزايش نمايندگيهايتان وجود دارد؟ چه فروش و چه خدمات؟
عليرضا شفيعپور: با توجه به موقعیت نوکیا در بازارهميشه براي هر دو تقاضا وجود دارد و ما آپشنها را باز نگه داشتيم.
• پس براي لوازم جانبي در حال حاضر شما نه نمايندگي فروش داريد و نه نمايندگي خدمات پس از فروش. درست است؟
عليرضا شفيعپور: اين را ميگويم که بازار و فروش لوازم جانبي نوکیا و خدمات پس از فروش آن در ايران طي چند ماه آينده متحول خواهد شد.
• نوکيا در ايران گارانتي يک ساله ارائه ميدهد و برخي از رقباي شما گارانتي دو ساله دارند. آيا به فکر افزايش مدت زمان گارانتی هستيد؟
عليرضا شفيعپور: روي اين مسئله براي محصولات خاصي فکر کردهايم. کارهايي هم انجام شده. اما تا نهايي نشده اجازه بدهيد چيزي نگويم.
• اشاره کرديد که رويکرد نوکيا به سمت ارائه راهحل ميرود. در نمايشگاه CES هم آقای کالاسوو مدیر ارشد اجرایی نوکیا اعلام کرد که نوکيا قصد دارد تکنولوژي را به سمت کشورهاي در حال توسعه ببرد که قاعدتاً رویکرد شما هم همینگونه خواهد بود. مثلا يک سرويسي که ميتواند در ايران خوب جواب دهد Nokia Money است که در واقع سرویس تبادلات مالی با استفاده از بستر پیامک است که در ایران تمامی اپراتورها در تمامی شهرها این سرویس را ارائه میدهند و میتوان با یک گوشی ساده از این سرویس استفاده کرد. برنامه خاصي براي آوردن اين سرويس به ايران هست يا خير؟
عليرضا شفيعپور: ببينيد همانطور که ميدانيد پايه ارائه اين سرويس اپراتور آن است. ما اين سرويس را به تمام اپراتورهاي فعال ايران ارائه کرديم و در حال مذاکره و پيشبرد اين سرویسها هستيم. اميدواريم که زودتر بتوانيم به نتيجه برسيم. ولي مراحل تصويب و به نتيجه رسيدن اپراتورها زمان زيادي ميبرد.
• يکي از خريدهاي بزرگي که نوکيا انجام داد و در دنیا سرو صدای زیادی به راه انداخت خرید Qt بود که نوشتن برنامههای کاربردی را بسیار آسان میکند و مبنای اصلی سیمبین نسخه 2 و 3 بر اساس Qt خواهد بود، همچنین اساس توسعه مائمو هم بر مبنای Qt خواهد بود از طرف دیگر نفوذی که نوکیا بر بنیاد سیمبین دارد بیشتر از همه اعضای این بنیاد است. شما این امکان را دارید که بتوانید با همکاری موسسات آموزشی و دانشگاهها برنامه های ترویجی داشته باشید برای نوشتن برنامههای کاربردی تلفن همراه. به هر حال همه میدانیم که سیستم عامل سیمبین پرطرفدارترین سیستم عامل گوشیهای تلفن همراه هوشمند در جهان است و پیشبینیها حاکی از باقی ماندن سیمبین در این جایگاه حداقل تا سال 2013 دارد. ما پتانسیل خوبی در ایران داریم برای برنامهنویسی و شما با داشتن این داراییهای ارزشمند که گفتم امکان استفاده از این پتانسیل را دارید. آیا برنامههای برای این کار دارید؟
عليرضا شفيعپور: در کل نوکيا هميشه از همکاري ساير developerهاي سطح منطقه و جهان استقبال ميکند. اميدواريم developerهاي ايران هم در اين جمع شرکت کنند. تلاش ميکنيم که اين ارتباطات را با developerهاي ايران هم به وجود بياوريم و آنها را وارد اين جمع بکينم.
• آيا برنامه خاصي داريد که اعلام کنید؟
عليرضا شفيعپور: ما در حال تلاش هستيم که اين اتفاق بيافتد و به محض اینکه به نتیجه مثبتی برسیم حتماً اعلام خواهیم کرد.
• چه برنامههایی برای بازیافت محصولات نوکیا در ایران دارید؟
حميدرضا نيکدل: باید بگویم که نوکیا یک شرکت سبز (Green company) است. و همانطور که میدانید این امر سه بخش دارد که بازیافت یکی از آنها است. یک بخش کنترل آلایندهها در طی مراحل تولید است دیگری کنترل مصرف انرژی است و آخری بازیافت. این تفاوت دو دیدگاه است که آیا میخواهید این سرویس را ارائه نکنید یا فعلاً این سرویس را ارائه نخواهید کرد.
• با توجه به استراتژي جدید نوکيا مبني بر توجه بيشتر به کشورهاي در حال توسعه، اين را ميخواهم بپرسم که بحث بازيافت محصولات نوکيا در ايران چگونه است؟ آيا مشکل خاصي براي ايجاد آن در ايران داريد؟
حميدرضا نيکدل: اين از آن موارديست که نميشود در مورد آن حکم قطعي داد و گفت که هرگز اتفاق نمیافتد. ممکن است که الان اجرا نشود ولي ما به آينده خوشبينيم. من هميشه ميگويم وقتي ميگوييم برگرديم به عقب نگاه کنيم نه اينکه منظورمان به 10 سال پيش باشد. به اين دو- سه سال گذشته نگاه کنيد و ببينيد نوکيا چه گامهايي را برداشته است. شما نگاه کنيد به دو- سه سال قبل که ما نشسته بوديم و ميگفتيم چرا نوکيا سايت فارسي ندارد؟ چرا گارانتی کشوری نداریم. ولي الان همه اينها را داريم و بر روی همه این موارد کار می کنیم. اگر به دنبال نتیجه ضربتی باشیم، پاسخ خیر است. هرچیزی زمان خودش را دارد و در زمان خودش به نتیجه می رسد.
• شما وضعيت خودتان را در بازار ايران چگونه ميبينيد؟ آيا فکر ميکنيد اول باشيد؟ اين را براي اين ميپرسم که هر چند وقت آماري فروشي از نوکيا در سطح جهان مطرح ميشود ولي ظاهرا اين اطلاعات و آمار در ايران به صورت سري است و مطرح نميشود.
عليرضا شفيعپور: نه اصلا اينطور نيست. آمار ما هميشه به صورت جهاني مطرح ميشود و از کانال خاصی مطرح میشود.
• يعني مجاز به اعلام آمار کشور به کشور نيستيد؟
حميدرضا نيکدل: سياست نوکيا به اين شکل است که آمار مربوط به بازار و فروش خود را به صورت يکجا و از سايت رسمي نوکيا اعلام ميکند. اما سياست جهاني نوکيا بر اين است که در مورد سهم بازارهاي محلي خود صحبتي نميکند.
• يعني حتي به صورت توصيفي هم نميتوانيد بگوييد که در بازار ايران اول هستيد يا دوم و يا سوم؟
عليرضا شفيعپور: اين ديگر به قضاوت خودتان بستگي دارد و البته فکر ميکنم جوابتان را خودتان ميدانيد.
• خوب شما call center فارسي راهاندازي کردهايد و يا سرويس پيامک که مردم ميتوانند از صحت گارانتي خود مطمئن شوند. از اينها چه بازخوردي را از مردم ديدهايد؟ و يا اين کارها چه اثراتي در بازار داشته است؟و چقدر در افزایش فروش محصولات از کانال های توزیع رسمی نقش داشته است؟
عليرضا شفيعپور: مطمئنا اثرات خوبی را گذاشته است. مرکز پاسخگويي به شماره 23013 که راهاندازي شده به بسياري از سئوالات مردم پاسخ ميدهد. حتي سئوالات مردم را در مورد مسيريابي جواب ميدهند و يا نزديکترين فروشگاهي را که ميتوانند از آن خريد کنند همه و همه سئوالاتي است که از طريق اين مرکز به آنها پاسخ داده ميشود. آیا گوشی گارانتی دارد یا نه؟ حتي اگر شما فروشنده متخلفي را ديديد و يا مراکز تعمير دستگاه شما را به خوبي تعمير نکرده باشند و يا از گارانتي راضي نباشيد همه را ميتوانيد به اين مرکز اطلاع دهيد تا به ما منتقل کنند. اين مرکز حتي به صورت رندوم به کساني که کار تعميراتي داشتند زنگ ميزند و ميپرسد که آيا کار تعمير دستگاه آنها به درستي انجام شده يا نه. سرويس پيامک ما هم بسيار موفق بوده است. طبق آمار ما 80 درصد پيامکهايي که ارسال شده در مورد گوشيهاي بوده که اصالت نداشتند پس خواهيد ديد که اين سرويس هم موفق عمل کرده است.
• ميخواهم بپرسم اينها چقدر روي فروش نمايندگان رسمي شما اثر داشته است؟
عليرضا شفيعپور: آمارش را ندارم ولي ميدانم چون رضايت مشتري جلب ميشود قطعاً روي فروش هم تاثير ميگذارد.
حميدرضا نيکدل: اصلا هدف از اين سرويسها افزايش فروش نبوده. هدف پشتيباني خوب بوده که همين خود به خود موجب افزايش فروش هم ميشود.
• آيا اين سرويس را تحت وب هم عرضه ميکنيد تا مشتري از طريق وب اصالت گوشي خود را چک کند؟
عليرضا شفيعپور: اين هم پيشنهاد خوبي است که ميتوانيم روي آن فکر کنيم. ولي ببينيد وقتي شما به فروشگاهي براي خريد ميرويد در آن لحظه به وب دسترسي نداريد ولي به گوشي و پيامک دسترسي داريد. ما فکر کرديم که اين سريعترين روش ممکن است.
• نوکيا بالاخره وارد توليد نتبوک شد و بوکلت 3G را هم توليد و در برخي کشورها فروش آن را آغاز کرد. آيا در مورد ايران برنامهاي براي فروش اين محصول داريد يا خير؟ و آيا همين نمايندگان فعلي شما از آن پشتيباني ميکنند يا نه؟
عليرضا شفيعپور: اگر در منطقه خاورميانه و آفريقا توزيع آن آغاز شود قطعاً ايران هم جز کشورهايي که توزيع را در آن آغاز خواهيم کرد ولی اطلاع دقیقی از زمان عرضه آن ندارم. این محصول هم مانند دیگر محصولات نوکیا از طریق نمایندگان رسمی نوکیا توزیع شده و پشتیبانی می گردد.
باتوجه به ماهيت این دستگاه آیا همين نمايندگان شما خدمات آن را ارائه خواهند کرد؟
عليرضا شفيعپور: ببينيد همين گوشيهايي که الان نوکيا دارد خودش يک کامپيوتر است. با اين پردازنده و حجم حافظه بالا و نمايشگر قابل قبول وکارآیی بالایی که دارند خوداین دستگاهها نوعی کامپیوتر هستند. پس اگر نمايندههاي ما اين گوشيهاي را توزيع ميکنند آن محصول را نيز ميتوانند توزيع کنند.
• نوکیا این اواخر اطلاعرسانی خوبی در خصوص فعالیتهای خود در ایران انجام داده و ارتباط مناسبی را با رسانهها برقرار کرده است. دلیل این امر چه بوده و چه باز خوردی داشته است؟
عليرضا شفيعپور: دليل عمده اين تغييرات با پيوستن آقاي نيکدل به ما اتفاق افتاد. قبل از آن ما کسي را نداشتيم که بتواند به طور حرفهاي و در اين سطح اين کار را انجام دهد. بعد از ورود ايشان اين تغيرات به وجود آمد و ما فکر میکنیم که نوکیا توانسته است به اهداف خود در این زمینه برسد. حال اينکه بازخوردش چه بوده شما ميتوانيد قضاوت کنيد.
• سرفصل اهداف رسانهاي شما چيست؟ چگونه این اهداف شکل میگیرند؟
حميدرضا نيکدل: خوب من از حسن نظر آقاي شفيعپور تشکر ميکنم. ولي بايد اين را اضافه کنم که نوکيا به اهميت وجود يک مسئول روابطعمومي آگاه است و حضور من هم به همين دليل است. در اکثر کشورها اين بخش وجود داشت ولي در ايران کمي ديرتر اتفاق افتاد. ضمن احترام به نظر آقاي شفيعپور بايد بگويم تغييرات داشتيم ولي من راضي نيستم. جاي کار و پيشرفت زياد است. اميدوارم در روند اطلاعرساني در مورد نوکيا کمي تحول به وجود بيايد و صرفا از حالت برگزاري جلسات مختص گوشيهاي جديد خارج شود. البته اتفاقاتي هم افتاده و جلساتي را هم در مورد خدمات پس از فروش و نیز به اشتراک گذاشتن استراتژی و دیدگاههای شرکت داشتيم. یا جلسهای که در خصوص نقشه های نوکیا داشتیم و ما شنونده بودیم و رسانهها گوینده و خیلی چیزها از همین جلسه آموختیم. بنابراین در پي اين هستيم که زاويه اين جلسات را تغيير دهيم و هميشه ما گوينده نباشيم و شما شنونده. بلکه شما گوينده باشيد و نظرات شما را هم بشنويم.
اینکه پرسیدید چگونه این استراتژیها شکل میگیرند معمولاً وقتی استراتژيهاي سالانه و شش ماهه نوکیا تدوین میشوند روابطعمومي هم خودش را منطبق ميکند و سرفصلهايي را تهيه ميکند. اگر از من بپرسيد که یکی از دلایلی که در نوکيا کار ميکنيد چیست ميگويم که چون شرکتي است که هيچ وقت جلوي ايدههاي جديد و خوب را نميگيرد. اين يکي از محسنات اين شرکت است. اينطور نيست که چون نوکيا يک کاري را در سطح جهاني ميکند حتما در کشور ما هم همان کار بشود. متناسب با فرهنگ و مردم و بافت جمعيت و قوانين اين اتفاقات ميافتد. اين بوميسازي از نظر من ارزشمند است. اینکه چقدر موفق بودیم بسته به قضاوت شما است و با کمک شما مطمئناً بهترخواهد شد.
• نوکيا از شما به عنوان مدير روابطعمومي چه چيزي ميخواهد و چه سرفصلهايي در ليست اهداف شما قرار دارد؟ آیا از روابط عمومی انتظار دارد که به فروش یا تبلیغات کمک کند؟
حميدرضا نيکدل: ببينيد تعريف و شرح وظايف روابطعمومي در سطح شرکتها بسيار با هم متفاوت است. مثلا در همين کشور خودمان ممکن است در شرکتي يک فرد هم مسئول روابطعمومي باشد هم فروش و هم بازاريابي. حداقل اين است که روابط عمومي و بازاريابي به هم گره خورده است. تمايز نوکيا در اين است که بخش روابط عمومي از بخشهاي ديگر خصوصا بازاريابي کاملا جداست. به همين دليل است که در نوکيا تبليغات هيچ ربطي به روابطعمومي ندارد. نوکيا دنبال اين هست که اطلاعرساني درست و صحيح در مورد همه محصولات داشته باشد. طبعا اگر اين بخش درست انجام شود به بازاريابي و فروش هم به طور غيرمستقيم کمک خواهد شد. حداقل هدف من اين بود که هيچ وقت اين دو را با هم تلفيق نکنيم. حالا اگر همه اين اتفاقات درست انجام شود و به خوبي پيش برود، اتفاقي ميافتد به نام خوشنامي که هدف تمامي روابط عموميهای دنیاست.
• سؤال آخر را از آقای شفیعپور میپرسم. مجله ما به دلیل سبک و سیاق خاص خود خوانندگان زیادی در بین مدیران ارشد بخش دولتی و نیز خصوصی دارد. شما از یک شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی به نوکیا پیوستید و اکنون مدیر کل نمایندگی پنجمین نام تجاری (Brand) ارزشمند دنیا در ایران هستید. قرار گرفتن در چنین جایگاهی چه ویژگیهایی طلب میکند؟ چه عواملی باعث می شود که یک مدیر در چنین سمتی موفق باشد؟
عليرضا شفيعپور: سؤال سختی است. بايد بگويم کار کردن براي يک برند بزرگ مثل نوکيا فرصتي است براي هر مديري تا بتواند هم خود را محک بزند و هم ياد بگيرد. يک مديري که براي نوکيا کار ميکند هر لحظه در معرض ميليونها اطلاعات قرار دارد و تمام اطلاعات برای وی آماده است پس این امکان را دارد که هر روز از این اطلاعات بیاموزد. پس احساس میکند که هر روز در حال پیشرفت و آموختن است. مدير نوکيا بايد بر روي مسائلی مانند فروش، بازاریابی، پشتیبانی و تمام مباحثي که در اين گفتوگو مطرح شد اشراف داشته باشد. بايد بداند مردم از اين کمپاني چه انتظاراتي دارد و اين را به شرکت اصلي انتقال دهد. اين ديد شرکتهاي بزرگ و بينالمللي است.
اين مدير بايد به روز باشد. اکتيو و پويا باشد. و خوشبختانه نوکیا بگونهای است که شما را در معرض این اطلاعات قرار میدهد و شما میتوانید از این اطلاعات استفاده کافی ببرید. اگر خود شما به دنبال اطلاعات باشید، مطمئناً دریایی از اطلاعات از هر کدام از قسمتهایی که اشاره کردم در اختیارتان قرار میگیرد ولی اگر حتی به دلایل مختلف مانند مشغله، کمبود وقت و ... نتوانید دنبال اطلاعات بروید در جلسات مختلف، سمینارها و یا گردهمایی های مختلف این اطلاعات را به شما میرسانند و شما همیشه بروز هستید.