یکی از موضوعاتی که در چند سال گذشته، و مخصوصا به موازات تاکید بر پروژه شبکه ملی اطلاعات به شکل مداوم طرح و دنبال شده و می‌شود، مسئله نرم‌افزارهای پایه بومی است.
در همین زمینه، سیستم عامل بومی، مرورگر بومی، جست‌وجوگر بومی، شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های بومی و... از جمله مهم‌ترین عناوین مورد مطالبه در شکل‌دهی به شبکه ملی اطلاعات به شمار می‌روند.
هر چند طرح این موضوعات، گاه با انتقاد کارشناسان نیز مواجه شده است، اما عزم جدی و اراده رسمی برای پیاده‌سازی آنها، و نیز طرح مداوم در رسانه‌ها از زبان مقامات رسمی و اختصاص منابع قابل توجه به آنها، توقع از نتایج این پروژه را افزایش داده است.
اما بنظر کارشناسان، بهترین راه برای قضاوت کردن در باره نتایج این پروژه‌ها، بررسی عملی و کاربردی، و ارزیابی میزان کارآیی آنها در عمل است.
در این خصوص، به عنوان مثال، جست‌وجوگر فارسی «پارسی جو» به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر این طرح، می‌تواند مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار گیرد.
از آنجا که هدف اصلی طراحی و اجرای این جست‌وجوگر، بی‌نیازی از نمونه‌های خارجی(به ویژه گوگل) عنوان شده، طبعا باید انتظار داشت که بعد از سال‌ها بتواند بخش قابل توجهی از نیازهای کاربران را برآورده سازد.
بررسی جست‌وجوگر فارسی پارسی جو
در صورت عدم ارتباط با شبکه جهانی اینترنت، طبعا استفاده از این جست‌وجوگر، تنها گزینه ممکن برای جست‌وجو در اینترنت، و حداقل در شبکه داخلی اطلاعات تلقی می‌شود، شرایطی که در روزهای آخر آبان 1398 و اختلال و قطع سراسری شبکه اینترنت در کشور عملا به وجود آمد.
در این شرایط، انتظار می‌رود که این جست‌وجوگر بتواند به نیازهای مهم و اولیه کاربران به خوبی پاسخ دهد و اطلاعات ضروری مانند متن و تصویر و ویدئو را در اختیار آنان قرار دهد.
به همین بهانه و همزمان با قطع شبکه اینترنت، تحریریه ایتنا بررسی مختصری در همین خصوص برای ارزیابی دقیق و کسب نتایج بهتر به منظور قضاوت در باره این سرویس وبی انجام داده است، تا در غیاب رقبای جدی و جهانی مانند گوگل، آن را به بوته آزمایش بگذارد.
البته همانگونه که ذکر شد، در اینجا صرفا به چند سوژه محدود و البته فوق‌العاده مهم بسنده شده که بخوبی می‌تواند عیاری مناسب برای ارزیابی کامل این موتور جست‌وجو باشد.
در ابتدا یک نکته بسیار مهم شایان توجه است. ضعف دسترسی به این موتور جست‌وجو کاملا پیداست، به گونه‌ای که از هر درخواست برای ارتباط با این سایت، تعداد زیادی بی‌پاسخ می‌ماند و کاربر بعد از اتلاف وقت، نتیجه‌ای نمی‌گیرد و احتمالا عطای کار با پارسی جو را به لقای آن می‌بخشد.
این البته نقص اساسی اکثر سرویس‌دهنده‌های ایرانی است که قادر نیستند پاسخگوی کاربران زیادی باشند، و به ویژه در زمان نیاز مبرم کاربران، اغلب دچار مشکل شده و از کار می‌افتند.
این موضوع در خصوص موتور جست‌وجو که طبعا همواره مورد مراجعه کاربران برای کسب اطلاعات و اخبارند قابل قبول نیست، چرا که با فلسفه وجودی آنها در تناقض است.
جست و جوی قیمت بنزین
طبعا با توجه به مهم‌ترین اتفاق در فضای کشور در این روزها، یعنی موضوع «قیمت بنزین»، کاربران به سراغ کسب اطلاعات در این زمینه خواهند رفت.
جستجویی ساده در پارسی جو نشان می‌دهد که نتایج نخست موجود در این سایت در زمینه قیمت بنزین، نه تنها به اتفاقات و تغییرات اخیر ارتباطی ندارد، بلکه متعلق به دو و سه سال اخیر است:
افزایش قیمت بنزین
برای اطمینان بیشتر، موضوع «افزایش قیمت بنزین» مورد جست و جو قرار می‌گیرد.
اما نتایج این جست‌وجو در پارسی جو، از قبل هم ناامید کننده‌تر است، چرا که اطلاعاتی کاملا قدیمی و به‌روز نشده در آن خودنمایی می‌کند، و نشان می‌دهد که موضوعات داغ روز، حداقل با فاصله زمانی زیاد در این جست‌وجوگر نشان داده می‌شوند.
جست و جوی حمایت معیشتی دولت از خانوارها
در کنار افزایش قیمت بنزین، این خبر بااهمیت هم منتشر شد که نتیجه این افزایش قیمت به صورت مبالغ نقدی به عنوان کمک و حمایت معیشتی دولت از خانوارها به آنها پرداخت خواهد گردید.
در چند روز اخیر، این موضوع به کرات از سوی مقامات اجرایی وعده داده شده و حتی تاریخ نخستین پرداخت نیز اعلام شده است.
جست‌وجویی ساده در خبرگزاری‌های رسمی کشور، تعداد فراوانی خبر در این زمینه را به دست می‌دهد. طبیعی است که این خبر هم مورد مراجعه تعداد فراوانی از سوی کاربران خواهد بود.
جالب این که در جست‌وجو برای یافتن اخباری در این خصوص در پارسی جو، هیچ چیزی نصیبتان نمی‌شود!
جست و جوی اختلال در اینترنت
موضوع تازه و البته بااهمیت دیگری که قطعا مورد توجه کاربران است و بی‌تردید همگان به دنبال کسب اطلاعات پیرامون جزئیات آن خواهند بود، مسئله اختلال در اینترنت کشور است.
همین موضوع را در پارسی جو جست‌وجو کردیم. نتایج کاملا عجیب و دور از واقعیت است.
در نتایج حاصله، هیچ نشانی از اختلال اخیر(که شاید مهم‌ترین خبر حوزه ارتباطی و سیاسی کشور به شمار می‌رود) و اخبار مرتبط با آن نمی‌یابید.
البته بدیهی است که می‌توان این روال جست‌وجو را برای موارد دیگری نیز ادامه داد، اما بنظر می‌رسد زمانی که برای داغ‌ترین و فراگیرترین اطلاعات مورد نیاز، این جست‌وجوگر توانایی ارائه اطلاعات ضروری را ندارد، ادامه تلاش در این زمینه هم نتیجه دندان‌گیری بدنبال نخواهد داشت.
چند نکته مهم:
- در خصوص کسب اخبار و جست‌وجوی اطلاعات، گاه با انتخاب گزینه "خبر" در حین جست‌وجو، برخی نتایج نمایش جدیدتر داده می‌شود، این در حالی است که اولا این موضوع به شکل پیش‌شرط در پارسی جو ذکر نشده، و دوم اینکه اساسا اطلاعات موجود در این موتور جست‌جو باید به شکل پیش‌فرض نمایش داده شوند، و سپس کاربر با انتخاب تصویر یا خبر یا ویدئو یا... با تفکیک درخواست خود، اطلاعات دقیق‌تری را دریافت نماید.
- تعطیلی وبلاگ: وبلاگ این جست‌وجوگر که به اقتضای ماهیت این سایت، باید فعال و پرمحتوا باشد، و کاربران را با عملکرد و قابلیت‌های خود آشنا نموده و آنها را به مشتری همیشگی بدل نماید، آخرین خبر خود را که صرفا تبلیغاتی است، در دوم اسفند ماه سال 1396 منتشر کرده است!
- فلسفه وجودی برخی لینک‌ها و سرویس‌ها در صفحه این جست‌وجوگر(به فرض فعال بودنشان) مبهم است؛ از جمله لینک‌های دانلود فیلم و... در حالی که اساسا تمرکز اصلی و مداوم این سایت باید ارائه سرویس جست‌وجوی سریع، بهینه، به‌روز و جامع باشد.
جمع‌بندی
بررسی مختصر ایتنا البته محدود به اتفاقات اخیر است، اما طبیعی است که با توجه به اهمیت آنها(که فضای کشور را دربرگرفته) انتظار می‌رود بازتاب خوبی در منابع اطلاعاتی و به ویژه جست‌وجوگرها داشته باشد و نتایج مناسب را به دست دهد، اما همین تحقیق کوتاه به خوبی نشان دهنده نقایص و ایرادات گوناگون موجود در این پروژه است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
هر چند هر چه هست، در این مقطع زمانی مهم و علیرغم ادعاهای متناوب پیشین، و نیز اعلام تخصیص بودجه و منابع گوناگون به آن، نتیجه ثمربخش و کارآمدی از آن دیده نمی‌شود، و کاربران را دست خالی برمی‌گرداند.
گفتنی است تاکنون هیچ گزارشی از میزان کمک و حمایت دریافتی، جزئیات فنی و مراحل طراحی و نهایتا نتایج ارزیابی میزان موفقیت آن(حتی از زبان مجریان طرح) منتشر نشده است.
دریافت لینک صفحه با کد QR
