ايتنا - نیازمندی های حمایت از صادرات فاوا

ایمان بیک
در قالب لایحه قانون بودجه سال ۱۳۹۵ کل کشور(تبصره ۱۲) به دستگاه‌های وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شده که با تایید وزیر، تا مبلغ ۱۲۰ میلیارد تومان از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و هزینه‌های سرمایه‌ای خود را در قالب وجوه اداره شده و سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای حمایت از پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای اشتغال‌آفرین یا صادرات کالا و خدمات در حوزه فاوا اختصاص دهند. منظور از این اجازه نیز توسعه بخش و سطح و کیفیت تولیدات، از جمله در زمینه تولید نرم‌افزار و صادرات محصولات و خدمات این بخش عنوان شده است.

این اجازه و مبلغ در نظر گرفته شده، در صورت تخصیص، دلگرم کننده و امیدبخش است. اما آنچه پیش از اختصاص این مبالغ می‌تواند راهگشا باشد، احصا و اعلام عواملی است که می‌تواند به صادرات محصولات فاوا، به ویژه نرم‌افزار بینجامد. در واقع آنچه وزارت ارتباطات باید در نظر بگیرد، چرخه کاملی است که از طرح و ایده آغاز و با طی کردن فرایندی مشخص، به صادرات منتهی می‌شود.

در این چرخه عوامل و الزامات متعددی وجود دارد که قطعا از چشم کارشناسان پنهان نیست و البته، در طول سال‌های گذشته، همواره بی‌برنامگی مفرط و تعدد نهادهای دخیل در این چرخه، موجب نادیده گرفته شدن این الزامات بدیهی شده است. یک مثال ساده، اقداماتی است که باید در زمینه بازاریابی محصول انجام داد. در دولت قبل، مصوبه‌ای به منظور یکپارچه کردن اقدامات در زمینه حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های بین‌المللی به تصویب رسید، اما هیچ گاه عملیاتی نشد.

در طول ده سال گذشته، هر از گاهی، نهادی(دولتی یا خصوصی) به صورت مستقل و با تصمیم مدیرانش، و معمولا بدون برنامه‌ریزی مشخصی که تحصیل هدف توسعه صادرات را در پی داشته باشد، از حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های بین‌المللی حمایت کرده است؛ اما هرگز، نه فرصت‌های بین‌المللی مناسب و شرکت‌های داخلی توانمند متناظر داخلی شناسایی شده‌اند و نه هیچگاه، فرایند و برنامه‌ای مشخص برای این حضورهای بین‌المللی تدوین شده است.

حالا با توجه به اهمیتی که در لایحه بودجه به صدور این محصولات داده شده و از سوی دیگر، رفع تحریم‌ها به عنوان مهم‌ترین قفلی که بر دروازه تعاملات بین‌المللی ایران زده شده بود، در کنار ضرورت بیش از پیش توجه به صادرات، خوب است که در نخستین گام، چرخه، الزامات و نیازمندی‌ها برای حمایت از اینگونه طرح‌های صادراتی تعیین و اعلام شود.