۱
۰
plusresetminus
دوشنبه ۲۷ شهريور ۱۳۹۱ ساعت ۱۲:۵۷

شاخص اعتماد مصرف کننده در بازار IT ؛ نوسانات نرخ ارز

ایتنا - می‌توان پیش‌بینی کرد که در نیمه دوم سال شاهد تمایل مصرف کننده به خرید کمتر، انتخاب کالای ارزان‌تر و یا تعمیر کالای قدیمی و صرف نظر از خرید مجدد خواهیم بود.


سهیل ترکان *
ورود: در چند ماه گذشته همه فعالین اقتصادی فارغ از حجم و نوع تجارت در تلاش برای تحلیل بازار و آینده شغلی خود، و عده‌ای هم نگران گرانی قیمت کالاهای اساسی و عدم توان خرید مردم بودند، ولی هیچکس نگفت که این شلوغی میدان فردوسی و هجوم مردم به سمت طلا و ارز از کجا ناشی شده و چه بلایی بر سر بازار IT می‌آورد. در نوشته زیر سعی کرده‌ام به این موضوع کمی علمی‌تر نگاه کنم.


اعتماد مصرف کننده (Consumer Confidence Index) یکی از شاخص‌های اقتصادی بسیار مهم در کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود که برای اندازه‌گیری درجه خوشبینی مصرف کننده نسبت به وضعیت عمومی اقتصاد جامعه به کار گرفته می‌شود؛ اینکه مصرف کننده تا چه اندازه نسبت به پایدار بودن درآمد خود در آینده مطمئن باشد، بدون شک در رفتارهای اقتصادی فرد مشهود است.

این شاخص نسبی به صورت ماهانه براساس اطلاعات جمع‌آوری شده از تعدادی خانوار مصرف کننده، که ۴۰% شاخص، نسبت به وضعیت فعلی اقتصاد و ۶۰% شاخص، انتظارشان از وضعیت آینده اقتصاد را تشکیل می‌دهند، محاسبه می‌گردد.

این آمارگیری بر اساس پنج سوال اصلی انجام می‌گیرد که عبارتند از:
۱- شرایط فعلی اقتصاد کشور
۲- شرایط تجارت در شش ماه آینده
۳- شرایط کار و درآمد در حال حاضر
۴- شرایط کار، درآمد یا بی‌کاری در شش ماه آینده
۵- پیش‌بینی کل درآمد خانواده در شش ماه آینده

به صورت کلی در شرایط رشد اقتصادی، مصرف کننده با اعتماد بیشتری نسبت به آینده رفتار می‌کند و خرید بیشتری انجام خواهد داد و در شرایط رکود اقتصادی، مصرف کننده به سمت صرفه‌جویی و ذخیره کردن سرمایه و درآمد خود متمایل می‌گردد.

شرکت‌ها و موسسات تجاری برای برنامه‌ریزی حجم بازار آینده و نحوه تخصیص منابع، همیشه نیازمند اطلاع از میزان اعتماد مصرف کننده و تنظیم برنامه‌های فروش، تولید و بازاریابی خود بر اساس این شاخص می‌باشند.
در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آمریکا، کانادا، کره جنوبی، ژاپن، هندوستان و بسیاری کشورهای دیگر این شاخص به صورت ماهیانه با نظرسنجی از حدوداً ۵۰۰۰ خانوار محاسبه و اعلام می‌گردد و به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی، تأثیر زیادی برتعیین بهره بانکی Interest Rate و شاخص بورس کشور Stock Index و برنامه‌ریزی موسسات تجاری دارد.

در ایران این شاخص هیچگاه محاسبه نگردیده اما با توجه به نوسانات ارزی در ۱۸ ماه گذشته و عدم اعتماد مصرف کننده به آینده اقتصادی خود، به نظر می‌رسد این شاخص در ایران نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته باشد.
با فرض اینکه هر ایرانی به پنج سوال مذکور پاسخ مثبت یا منفی بدهد، بدون شک حاصل کلی نیز نشان دهنده رشد یا کاهش شاخص نسبت به گذشته خواهد بود.

در شرایطی که اعتماد مصرف کننده به خرید کاهش یابد تمایل به سمت صرفه‌جویی، خرید کالاهای اساسی و سرمایه‌ای و در نهایت سفته بازی زیادتر خواهد شد و این دقیقاً روندی است که در یک سال گذشته در ایران شاهد آن بودیم.

بازار کامپیوتر و الکترونیک نیز از این روند مستثنی نبوده و دچار بحران و کاهش تمایل مصرف کننده به خرید این محصولات شده است.
حتی می‌توان گفت که این کاهش بیش از آن چیزی که در کل بازار پیش‌بینی شده است، بوده و دلیل آن ر ا می‌توان سرمایه‌ای نبودن کالاهایی همچون کامپیوتر و محصولات الکترونیک دانست و همچنین روند همیشگی کاهش قیمت جهانی این کالاها در این کاهش تمایل به خرید بی‌تاثیر نبوده است.

برنامه‌ریزی موسسات تجاری صنف IT نیز تحت تأثیر بی‌ثباتی بازار ارز و کاهش شاخص اعتماد مصرف کننده به آینده بوده است.
در این شرایط دشوار اقتصادی بازیگران این صنف برای تأمین حداقل سودآوری مورد انتظار بایستی حجم بازار و نوع تقاضا را پیش‌بینی کرده و بر این اساس برنامه‌ریزی آتی خرید، تولید، قیمت‌گذاری و بازاریابی را انجام دهند.

مصرف کننده با عدم امید به آینده شغلی و درآمد آتی خود، بدون شک تمایل کمتری به خرید کالاهایی دارد که نه تنها سرمایه‌ای نبوده بلکه با کاهش قیمت جهانی نیز روبرو هستند.
خریداران در شرایط کنونی به سمت خرید کالاهای سرمایه‌ای یا سفته بازی در بازار طلا و ارز گرایش پیدا می‌کنند و متأسفانه تنش‌های بیشتر بازار در دوره‌های کوتاه مدت، این عدم اعتماد را به شدت تشدید نموده و در خانوارهای با درآمد بالاتر جامعه نیز، این عدم اطمینان به بازار دیده می‌شود که نتیجه آن کوچک‌تر شدن حجم بازار و تمایل مصرف کننده به خرید کالای ارزان‌تر و همچنین میل به تعمیر کالا و نگهداری آن به جای خرید محصولات جدید خواهد بود.

نکته قابل توجه در صنف کامپیوتر و الکترونیک ایران، تشکیل شدن این صنف از هزاران واحد انتفاعی کوچک و رقابت شدید این واحدها در سال‌های گذشته بوده که باعث پایین آمدن سود به نسبت گردش مالی و شکننده بودن این موسسات در شرایط بی‌ثباتی می‌باشد.

با توجه به نکات مذکور می‌توان پیش‌بینی کرد که در نیمه دوم سال شاهد تمایل مصرف کننده به خرید کمتر، انتخاب کالای ارزان‌تر و یا تعمیر کالای قدیمی و صرف نظر از خرید مجدد خواهیم بود.
نتیجه این رفتار مصرف کنندگان، چیزی نخواهد بود جز خروج تعداد زیادی از بازیگران این صنف که توان تحمل و یا برنامه‌ریزی دقیق برای گذر از این شرایط دشوار اقتصادی را ندارند.

در صورت محاسبه منظم و دقیق این شاخص و برخی دیگر از شاخص‌های آماری موثر در ایران، موسسات تجاری می‌توانند با برنامه‌ریزی آگاهانه و بر پایه اصول اقتصادی، خود را برای شرایط پیش رو آماده سازند و کمتر شاهد بی‌ثباتی در برنامه‌ریزی، ترس از آینده در بازار و خروج هم صنفی‌ها خواهیم بود.
----------------------------------------------------------------------
* مدیر اجرایی گروه شرکت‌های فراسو - دانشجوی دکترای مدیریت، دانشگاه اوترخت هلند
 
کد مطلب: 23617
نام شما
آدرس ايميل شما


وحید
feedback
کاملا درست گفتند و موافقم
مهمترين اقدام برای پيشگیری از تکرار امثال کوروش کمپانی؟
اصلاح قوانين
برخورد قاطع
اصلاح گمرکات
آزاد کردن بازار
آگاه سازی مردم
هيچکدام