ايتنا - OpenAI به شرکت عام‌المنفعه تبدیل شد؛ مسیر جدیدی برای هوش مصنوعی؟

در تصمیمی غیرمنتظره، شرکت OpenAI در حال تغییر ساختار سازمانی خود است؛ اما نه در مسیری که پیش‌تر تصور می‌شد در آن حرکت می‌کند.

به گزارش ایتنا و به نقل از zdnet، شرکت OpenAI LLC، که مسئول توسعه محصولاتی چون ChatGPT است، تاکنون بازوی انتفاعی سازمان OpenAI به شمار می‌رفت. مالکیت این شرکت در اختیار OpenAI Inc، نهادی غیرانتفاعی، قرار داشت. اما براساس اطلاعیه روز دوشنبه، OpenAI اعلام کرد که OpenAI LLC به یک شرکت عام‌المنفعه (Public Benefit Corporation یا PBC) تبدیل خواهد شد و همچنان تحت کنترل OpenAI Inc، به‌عنوان بزرگ‌ترین سهام‌دار، باقی خواهد ماند.

(افشای اطلاعات: شرکت Ziff Davis، مالک رسانه ZDNET، در فروردین ۱۴۰۴ دادخواستی علیه OpenAI تنظیم کرده و مدعی شده است این شرکت در فرآیند آموزش و بهره‌برداری از سیستم‌های هوش مصنوعی خود، حقوق مالکیت فکری Ziff Davis را نقض کرده است.)

چندین شرکت فعال در حوزه هوش مصنوعی، از جمله Anthropic و X.ai، و همچنین برخی برندهای خرده‌فروشی مانند Allbirds و Patagonia، پیش‌تر نیز به عنوان شرکت‌های عام‌المنفعه تأسیس شده‌اند.

حرکت به سوی مدل PBC

در سال‌های اخیر، مدیران OpenAI در خصوص جهت‌گیری آتی شرکت، با چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اند. این اختلافات به‌ویژه در اواخر سال ۲۰۲۳ و پس از برکناری موقت سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، که نهایتاً مجدداً به سمت خود بازگشت، نمود بیشتری یافت. گفته می‌شود یکی از دلایل اصلی این تنش‌ها، تفاوت دیدگاه‌ها درخصوص اولویت‌بخشی به سود مالی در مقابل اهداف مأموریت‌محور بوده است.

آلتمن در نامه‌ای خطاب به کارکنان، ضمن اعلام رسمی این تغییر ساختار، اظهار داشت که مدل پیشین برای شرایطی طراحی شده بود که در آن OpenAI خود را بازیگر اصلی عرصه هوش مصنوعی می‌دانست. وی افزود که تصمیم اخیر با تأثیرپذیری از بازخورد برخی نهادهای مدنی، از جمله دادستان‌های کل ایالت‌های کالیفرنیا و دلاور، اتخاذ شده و این نهادها در شکل‌گیری ساختار جدید نیز نقش‌آفرین خواهند بود.

با این حال، آلتمن در توضیح برنامه‌های آتی شرکت، از جمله در زمینه شفاف‌سازی استانداردهای عملیاتی، ابهاماتی را باقی گذاشت. وی نوشت: «ما مایلیم مدل‌هایی با توانمندی بالا را به‌صورت متن‌باز ارائه کنیم. همچنین خواهان آن هستیم که کاربران در چارچوبی گسترده، آزادی عمل داشته باشند؛ حتی اگر همواره چارچوب اخلاقی مشترکی نداشته باشیم. هدف ما این است که کاربران در تصمیم‌گیری درباره رفتار ChatGPT نقش داشته باشند.»

هوش مصنوعی به نفع همه

آلتمن تأکید کرد که محصولات OpenAI باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که «کاربران به‌آسانی بتوانند به اهداف خود دست یابند؛ البته در چارچوب محدودیت‌هایی که مانع آسیب به آزادی دیگران شود.» این رویکرد با تغییرات اخیر در مشخصات مدل‌های ارائه‌شده توسط OpenAI همخوانی دارد؛ تغییراتی که بر آزادی فکری در نحوه آموزش و تعامل با این مدل‌ها تأکید دارد.
او اظهار داشت: «ما می‌خواهیم مطمئن شویم که هوش مصنوعی دموکراتیک، در برابر هوش مصنوعی اقتدارگرا پیروز می‌شود.»

آلتمن همچنین تأکید کرد که OpenAI قصد دارد اطمینان حاصل کند که «هوش مصنوعی در خدمت همه مردم باشد، نه صرفاً گروهی خاص.» وی افزود که کمیسیونی مشورتی در کنار شرکت فعالیت خواهد کرد تا تمرکز بیشتری بر حمایت از آینده‌ای دموکراتیک در حوزه هوش مصنوعی داشته باشد و بتواند در زمینه‌هایی چون بهداشت، آموزش، خدمات عمومی و پژوهش‌های علمی، تأثیرات ملموسی ایجاد کند.

با این حال، فناوری‌هایی که در چنین حوزه‌هایی به‌کار گرفته می‌شوند—به‌ویژه اگر در قالب سیستم‌های عمومی پیاده‌سازی شوند—معمولاً تحت نظارت و مقررات سخت‌گیرانه‌تری نسبت به محصولات مصرفی خصوصی نظیر ChatGPT قرار دارند. به نظر می‌رسد OpenAI در ماه‌های اخیر، برای رقابت با آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی چینی که مدل‌هایی پیشرفته همچون DeepSeek و Manus را معرفی کرده‌اند، سرعت روند آزمایش‌های ایمنی خود را افزایش داده است.

با وجود این، آلتمن در اطلاعیه‌اش بر تعهد شرکت به آموزش ایمن و هم‌راستایی فناوری با ارزش‌های انسانی تأکید کرد و نوشت: «با شتاب گرفتن تحولات هوش مصنوعی، تعهد ما به ایمنی نیز پررنگ‌تر می‌شود.»