نخستین برنامه کامپیوتری دارای هوش مصنوعی چه بود و بر روی چه سخت‌افزاری اجرا می‌شد؟

یکی از نخستین نمونه‌های مهم از هوش مصنوعی، برنامه‌ای برای بازی چکرز بود که توسط کریستوفر استراچی بین سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۲ توسعه یافت.

به گزارش ایتنا و به نقل از تک‌اسپات، استراچی، که آموزگار و دانشمند کامپیوتر پیشگام بریتانیایی بود، ابتدا این برنامه را برای رایانه Pilot ACE متعلق به آلن تورینگ نوشت. اما به دلیل محدودیت حافظه این سیستم، برنامه را به Ferranti Mark I در دانشگاه منچستر منتقل کرد.
 
Ferranti Mark I، نخستین رایانه تجاری همه‌منظوره بود که در اوایل ۱۹۵۱ عرضه شد. این دستگاه با استفاده از لوله‌های خلأ ساخته شده بود و از معماری ۱۰ بیتی بهره می‌برد. حافظه آن ترکیبی از فضای ذخیره‌سازی سریع ولی کوچک Williams-Kilburn و درام مغناطیسی بزرگ‌تر بود. این سیستم با سرعت ساعت حدود ۱ کیلوهرتز کار می‌کرد و ظرفیت قابل توجهی برای زمان خود داشت.
 

در تابستان ۱۹۵۲، این برنامه استراچی به سطحی رسید که می‌توانست به‌طور کامل و مستقل بازی کند. حتی می‌توانست پس از پیروزی، سرود God Save the King را پخش کند. این دستاورد نشان داد که یک ماشین می‌تواند وظایفی را انجام دهد که نیازمند تصمیم‌گیری و استراتژی هستند؛ ویژگی‌هایی که از بنیان‌های هوش مصنوعی به‌شمار می‌آیند. این برنامه از مفاهیمی چون نمایش وضعیت بازی، جست‌وجوی درخت تصمیم و استفاده از روش‌های ابتکاری (heuristics) بهره می‌برد.
 
با این حال، باید توجه داشت که این برنامه کاملاً به‌دست انسان نوشته شده بود و مفهوم برنامه‌نویسی خودکار توسط هوش مصنوعی تا دهه ۱۹۶۰ ظهور نکرد. از این‌رو، کار استراچی را باید به‌عنوان نخستین کاربرد واقعی هوش مصنوعی شناخت، نه برنامه‌ای که توسط یک AI نوشته شده باشد.
 
موفقیت این پروژه تأثیر زیادی بر هم‌عصران استراچی از جمله آلن تورینگ و دیتریش پرینتس گذاشت و اعتقاد به توانایی نرم‌افزار در خلق رفتارهای «هوشمندانه» را تقویت کرد؛ پایه‌ای برای توسعه الگوریتم‌هایی که بعدها انسان‌ها را در شطرنج و بازی Go شکست دادند.