کد QR مطلبدریافت لینک صفحه با کد QR

شمار بالای سیاهچاله‌های ابَرپُرجرم در سپیده‌دم زمان

سايت خبری ايتنا , 26 فروردين 1399 ساعت 20:00

ایتنا - ممکن است جهان در اوایل حیات خود مملو از سیاهچاله‌های ابرپرجرم بوده باشد. دانشمندان می‌گویند این دوره، تنها ۹۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ پدید آمد.


نهصد میلیون سال پس از مهبانگ، زمانی که نخستین کهکشانهای جهان وجود داشتند، سیاهچاله‌ای با جرمی به‌اندازهٔ یک میلیارد برابر خورشید ما وجود داشته است. این سیاهچاله مقادیر بسیار زیادی از گاز یونیزه شده را در خود فرو می‌بُرد و بدین‌ترتیب یک موتور کهکشانی بزرگ موسوم به بلیزر (blazar) را پدید آورد که جریان عظیمی از مواد درخشان را به فضا پرتاب می‌کرد؛ به‌گونه‌ای که پس از گذشت نزدیک به ۱۲ میلیارد سال از آن رخداد، هنوز هم می‌توانیم بر روی زمین نور ناشی از آن انفجار را ببینیم و شناسایی کنیم.

به گزارش ایتنا و به نقل از Space، اخترشناسان پیش از این، شواهدی از وجود سیاهچاله‌های ابرپرجرم را در «هسته کهکشانی فعال با صدای بلند رادیویی» جوانی که به اختصار RL AGN نامیده می‌شوند، کشف کرده بودند. این هسته‌ها، کهکشانهایی با هستهٔ مرکزی هستند که از دید تلسکوپهای رادیویی فوق‌العاده درخشان به‌نظر می‌رسند که گفته می‌شود همین مطلب نشان می‌دهد حاوی سیاهچاله‌هایی ابرپرجرم هستند. بلیزرها نوع یکتایی از RL AGNها هستند که دو جریان باریک «نسبیتی» (یعنی با سرعتی نزدیک به سرعت نور) را در جهات مخالف به بیرون پرتاب می‌کنند.

این جریان‌ها پرتوهای باریکی از نور را با طول موجهای مختلف تابش می‌کنند و ما می‌توانیم از روی زمین، آنها را از فواصل بسیار زیادی شناسایی کنیم. با کشف این بلیزر جدید، دانشمندان متوجه شدند که قدیمی‌ترین سیاهچاله در چند میلیارد سال اولیهٔ کیهان پدید آمده و همین امر نشان می‌دهد سیاهچاله‌های مشابه دیگری نیز در آن دوره وجود داشته‌اند که ما هنوز آنها را کشف نکرده‌ایم.

سیلویا بلادیتتا (دانشجوی دکتری در انستیتوی ملی ایتالیا و یکی از نویسندگان این مقاله) می‌گوید: «به‌لطف این اکتشاف، می‌توانیم بگوییم که در طی یک میلیارد نخست عمر کیهان، تعداد بسیار زیادی سیاهچاله پرجرم وجود داشته و جریان‌های نسبیتی توانمندی از خود ساطع می‌کرده‌اند.»

بنابر اظهارات نویسندگان این مقاله، این بلیزرها بذرهایی بودند که سیاهچاله‌های ابرپرجرمی که هستهٔ کهکشان‌های بزرگ در سرتاسر کیهان امروزین را تشکیل می‌دهند (از جمله Sagittarius A* که سیاهچالهٔ ابرپرجرم نسبتاً آرامی در مرکز کهکشان راه شیری است)، از آنها پدید آمده و رشد کرده‌اند.
 



اکتشاف بلادیتا و هم همکاران وی تأیید می‌کند که بلیزرها در دوره‌ای از تاریخ جهان موسوم به «یونیزاسیون مجدد» وجود داشته‌اند؛ یعنی مدت‌زمانی پس از یک دورهٔ تاریک و طولانی پس از مهبانگ که در پی آن، نخستین ستاره‌ها و کهکشان‌ها شکل گرفتند.
این گروه از دانشمندان اشاره می‌کنند که وجود یک بلیزر قویاً نشان می‌دهد که بلیزرهای دیگری نیز در کار بوده‌اند.

در واقع اگر در فاز اولیهٔ کیهان تنها یک بلیزر وجود داشته، در این صورت بسیار بسیار خوش‌شانس بوده که توانسته است پرتو خود را به‌سوی زمین تنظیم کند. بنابراین احتمال بسیار زیادی وجود دارد که شمار بیشتری از این بلیزرها وجود داشته که در تمامی جهات پرتوفشانی می‌کرده‌اند و اتفاقاً یکی از آنها سر از سیارهٔ ما در آورده باشد.

بلادییتا می‌گوید: «مشاهدهٔ یک بلیزر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به‌ازای هر منبع کشف‌شده از این نوع، ما می‌دانیم که باید یکصد مورد مشابه دیگر هم وجود داشته باشد؛ اما بیشتر آنها سوگیری‌های متفاوتی دارند و از اینرو آنقدر ضعیف هستند که مشاهدهٔ مستقیم آنها چندان امکان‌پذیر نیست». این اطلاعات به اخترفیزیکدانان کمک می‌کند تا بتوانند نظریهٔ خود پیرامون چگونگی و زمان پدید آمدن سیاهچاله‌های غول‌پیکر را بازسازی کنند.


کد مطلب: 60576

آدرس مطلب: https://www.itna.ir/news/60576/شمار-بالای-سیاهچاله-های-اب-رپ-رجرم-سپیده-دم-زمان

ايتنا
  https://www.itna.ir