ایتنا- پلتفرم بومی‌سازی شده اینترنت اشیا چندی پیش از سوی یک شرکت خصوصی به شکل آزمایشگاهی در دانشگاه علم و صنعت رونمایی شد.

«مانی کردجزی» مدیر پروژه اینترنت اشیا با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: نقطه کلیدی این پلتفرم فراتکنولوژی قابل استفاده بودن حتی با سرعت اندک اینترنت و قطع آن و استفاده از لایه‌های دیگر مخابراتی مانند تلفن ثابت است.


این پلتفرم بر اساس بستر مخابرات ۳۰سال پیش و نسل جدید (نسل 3G و 4G) ایران بومی‌سازی و تولید شده است و این نرم افزار کشورمان را در فهرست ۲۰ کشور اول صاحب تکنولوژی اینترنت اشیا در دنیا مطرح می‌کند.

آغاز اجرای طرح اینترنت اشیا
مانی کردجزی، مدیر پروژه اینترنت اشیا شرکت نگاره گلستان به «ایران» می‌گوید: از سوی مهندسان ایرانی، پلتفرمی در مقیاس آموزشی پژوهشی در اولین آزمایشگاه اینترنت اشیا که در کشورهای توسعه‌یافته دنیا از جمله ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا استفاده می‌شود بومی‌سازی و در دانشگاه علم و صنعت راه‌اندازی شده است.

این پلتفرم نرم‌افزاری در مقیاس بزرگ‌تر می‌تواند خروجی‌هایی با نام برنامه‌های کاربردی یا Vertical application مانند خانه هوشمند، شهر هوشمند، پزشکی راه دور و بیش از ۱۰۰ مورد دیگر را در مقیاس یک کشور کنترل و راه‌اندازی کند.

هوا آفتابی و پر نور است، ناگهان پرده‌ها کنار می‌رود و لامپ‌های خانه خاموش می‌شود و نور طبیعی خانه را روشن می‌کند. آب کتری روی گاز جوشیده و سر می‌رود و شعله گاز را خاموش کرده و خانه پر از گاز می‌شود و با زدن کلید برق امکان انفجار وجود دارد ولی ناگهان نه تنها برق و گاز خانه قطع می‌شود، بلکه پنجره‌ها به طور خودکار باز شده و گاز از خانه بیرون می‌رود و...

شاید فکر کنید که در حال خواندن داستان تخیلی هستید ولی این‌طور نیست با راه‌اندازی پلتفرم بومی، اینترنت اشیا (IoT) همه‌گیر شده و اتفاق‌هایی که عنوان شد، شکل عینی به خود می‌گیرد.

اما این اتفاق چگونه رقم می‌خورد؟ پروژه راه‌اندازی پلتفرم اینترنت اشیا از چه زمانی کلید خورده است ؟ مانی کردجزی، مدیر پروژه اینترنت اشیا شرکت نگاره گلستان به «ایران» می‌گوید: از سوی مهندسان ایرانی، پلتفرمی در مقیاس آموزشی پژوهشی در اولین آزمایشگاه اینترنت اشیا که در کشورهای توسعه‌یافته دنیا از جمله ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا استفاده می‌شود بومی‌سازی و در دانشگاه علم و صنعت راه‌اندازی شده است.

کردجزی درباره رونمایی پلتفرم بومی‌سازی‌شده اینترنت اشیا در دانشگاه علم و صنعت نیز می‌گوید: راه‌اندازی نمونه آموزشی و پژوهشی اینترنت اشیا در راستای فرهنگ‌سازی و مباحث آموزشی در این دولت و از اوایل آذر ماه سال ۹۴ در دانشگاه علم و صنعت ایران(پنجمین دانشگاه فعال دنیا در اینترنت اشیا) آغاز شد. این کار عطف به تفاهم‌نامه‌ای با پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و همکاری تنگاتنگ علمی و اجرایی دانشگاه علم و صنعت ایران صورت گرفت و در ۱۸ بهمن ۹۴ از اولین آزمایشگاه و پلتفرم آموزشی و پژوهشی (میکرو اکوسیستم) اینترنت اشیا رونمایی شد.

کردجزی با بیان اینکه این آزمایشگاه در مقیاس میکرو اکوسیستم (بستر مخابراتی، دیتا سنتر با تکنولوژی ذخیره‌سازی بیگ دیتا و لایه‌های امنیتی خاص، خروجی‌ها یا برنامه‌های کاربردی مانند شهر هوشمند، خانه هوشمند و... که در کل ۱۲۰ سرشاخه می‌شود را تشکیل می‌دهد) ایجاد شده می‌افزاید: توانستیم پلتفرمی را که بومی‌سازی شده در مقیاس آموزشی و پژوهشی رونمایی کنیم.

این پلتفرم (نرم افزاری اینترنت اشیا که روی دیتا سنتر در مقیاس‌های مختلف نصب و ضمن دریافت، آنالیز و مدیریت ارتباطات دیتاهای ورودی از برنامه‌های کاربردی وظیفه اصلی را روی بستر مخابراتی ایفا می‌کند) در مقیاس‌های پیشرفته‌تر نیز به دست ایرانی‌ها قابل تولید و در دسترس است، چرا که پلتفرم در سه ورژن مقدماتی، پیشرفته و فوق‌پیشرفته وجود دارد که ورژن مقدماتی آن همین نمونه راه‌اندازی‌شده در دانشگاه علم و صنعت ایران است که پلتفرم به صورت cloud روی دیتاسنتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و قادر است در این مقیاس حدود ۱۰۰ نُد (nod) را پشتیبانی کند، ولی با راه‌اندازی ورژن فوق‌پیشرفته آن در کشور، پیش‌بینی سهم ما از بازار جهانی برای افق بلندمدت حداقل۵۰۰ میلیون نُد (nod) خواهد بود.

ایران همگام با کشورهای توسعه یافته
اما براستی اینترنت اشیا چیست؟ و اکنون در کدام کشورها وجود دارد و از سوی دیگر آیا با سرعت کنونی اینترنت راه‌اندازی اینترنت اشیا در کشورمان شدنی است؟
کردجزی در این باره می‌گوید: اینترنت اشیا یعنی ارتباط اشیا با اشیا و یا اشیا با انسان و بالعکس به صورت مجازی با یکدیگر از طریق شبکه اینترنت و اینترانت است.

با این امر شبکه‌ای با میلیاردها سنسور در قالب شهرهای هوشمند، خانه‌های هوشمند، ماشین‌های هوشمند و بیش از ۱۰۰ نوع برنامه کاربردی دیگر تولید خواهد شد که باید یک پلتفرم نرم‌افزاری قدرتمند توانایی مدیریت ارتباطات بین آنها را فراهم کند.

کردجزی مدیر پروژه اینترنت اشیا با بیان اینکه اینترنت اشیا در کشور ما همزمان با کشورهای توسعه یافته مطرح شده است، می‌گوید: کشور ما از دنیا عقب نیست به طوری‌که کشورهایی مانند کره و چین به تازگی از اینترنت اشیا سخن به میان آورده است یا اخیراً کنگره امریکا در حال تدوین قانون اینترنت اشیا و اروپا در حال اجرای پایلوت اینترنت اشیا است.
ایران نیز یکی از مدعیان است که می‌خواهد همزمان با کشورهای توسعه یافته اینترنت اشیا را راه‌اندازی کند.

مانی کردجزی با تأیید بر اینکه بسترهای قدیمی مخابراتی ایران سال‌ها است که ارتقای چندانی نیافته و این لینک‌ها ارتقا کیفی پیدا نکرده‌اند می‌گوید: در این بستر مخابراتی از سیستم‌هایی با ده‌ها سال قدمت تا بسترهای 4G و 3G و فیبر نوری دیده می‌شود ولی با این نرم‌افزار می‌توان از تمام لایه‌ها بهره برد.

کردجزی می‌افزاید: نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه اینترنت اشیا به علت بستر مخابراتی و اینترنت ضعیف در ایران قابل بهره‌برداری نیست یک نگرانی بی‌مورد است چرا که قرار است ارتباط با اشیا بوسیله لایه‌های مختلف مخابراتی با مدیریت صحیح ارتباطات برقرار شود بنابراین دیگر نگرانی بابت قطع و وصل و کندی اینترنت وجود ندارد چرا که پلتفرم ساخته شده بواسطه حضور دست اندرکاران این کار در پروژه‌های زیرساختی مخابرات کشور و آشنایی کامل آنها با این مبحث، با شرایط خاص مخابراتی ایران طراحی و تولید شده است.

وی در ادامه می‌گوید: اینکه می‌گوییم اشیا در لایه‌های مختلف مخابراتی با هم ارتباط برقرار می‌کنند بدین معنا است که مثلاً با قطع و اتمام شارژ اینترنت، شما روی بسترهای خطوط تلفن ثابت قادر خواهید بود اینترنت خود را درلایه دیگری در بستر مخابرات شارژ کنید. شما آنتن یا شارژ ریالی ندارید ولی باز از لایه دیگر مخابراتی استفاده می‌شود تا پیامک یا کد ussd ارسال شود و.... استفاده از لایه‌های دیگر مخابراتی نقطه کلیدی است که با پلتفرم بومی امکان‌پذیر می‌شود به عبارتی وابسته به بستر مخابراتی هستیم ولی بسرعت اینترنت خیر.

هک در این مبحث دو گونه است یکی نفوذ به حریم شخصی و دیگری خرابکاری، خرابکاری یعنی فردی شیر گاز را از راه دور باز کرده و با روشن کردن یک لامپ، باعث انفجاری در خانه می‌شود یا هکر به حریم شخصی فردی نفوذ می‌کند چراغ‌های خانه اش را روشن و خاموش می‌کند. این مبحث عظیم و البته مهم هم در این پلتفرم راهکاری با استاندارد‌های جهانی دارد و بواسطه ارتباط با کمپانی‌های تخصصی حوزه امنیت شبکه در دنیا در این مقوله شرایط مطمئن و غیرقابل نفوذی با درصد بالا ایجاد کرده‌ایم حتی در این باره مذاکراتی جهت تشکیل یک کارگروه تخصصی با پلیس فتا هم انجام شده است.

غیرقابل نفوذ بودن پلتفرم
اما مهم‌تر از همه، بحث امنیت اینترنت اشیا است چون افرادی می‌توانند به فکر هک کردن خانه یا شهر هوشمند بیفتند در این باره چه تدابیری اندیشیده شده است؟

کرد جزی می‌گوید: هک در این مبحث دو گونه است یکی نفوذ به حریم شخصی و دیگری خرابکاری، خرابکاری یعنی فردی شیر گاز را از راه دور باز کرده و با روشن کردن یک لامپ، باعث انفجاری در خانه می‌شود یا هکر به حریم شخصی فردی نفوذ می‌کند چراغ‌های خانه اش را روشن و خاموش می‌کند. این مبحث عظیم و البته مهم هم در این پلتفرم راهکاری با استاندارد‌های جهانی دارد و بواسطه ارتباط با کمپانی‌های تخصصی حوزه امنیت شبکه در دنیا در این مقوله شرایط مطمئن و غیرقابل نفوذی با درصد بالا ایجاد کرده‌ایم حتی در این باره مذاکراتی جهت تشکیل یک کارگروه تخصصی با پلیس فتا هم انجام شده است.

اجرای پروژه‌های نو معمولاً با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود در راستای راه‌اندازی نمونه آزمایشگاهی پلتفرم در مقیاس آموزشی و پژوهشی اینترنت اشیا در دانشگاه علم و صنعت ایران با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند ؟ که کرد جزی به لختی و کندی انجام کار به علت بوروکراسی شدید اداری اشاره کرده و می‌گوید: شرکت داخلی با دسترسی به دانش تراز اول خارجی نمونه آزمایشگاهی را با هزینه ۵ میلیون دلار و بدون کمک هیچ نهاد و ارگانی به صورت NGO انجام داده و پلتفرم بومی را رونمایی کرده است از این رو به جای بها دادن به شرکت‌های خارجی مانند چین در راستای حمایت از تولید داخل تلاش کنند چرا که با حمایت و اعتماد به بخش خصوصی داخلی است که می‌توان موفق بود.