ایتنا - دانشگاه شریف: اصولا شرکت قاصدک صلاحیت و مرجعیت رسمی لازم جهت ارزیابی پروژه‌های در سطح ملی را ندارد.

در پی انتشار مطلبی در ایتنا تحت عنوان «گفت‌وگو با مدیر عامل قاصدک؛ سیستم عامل بومی یا ملی؟ مسئله این است» توضیحاتی از سوی روابط عمومی دانشگاه صنعتی شریف به دفتر ایتنا واصل شده است.
مطلب فوق‌الذکر که در اصل، از شماره شهریور ماه ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات نقل شده، از سوی این جوابیه "عاري از واقعيت، متناقض و افتراآمیز در ارتباط با یکی از مراکز تحقیقاتی برجسته فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور" عنوان شده است.

در مقدمه این نامه همچنین آمده: «مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف و ریاست محترم آن(آقای دکتر ربیعی) به دنبال خدمات قابل تقدیر در کشور که در دو سال پیاپی به عنوان مرکز تحقیقاتی برتر دانشگاه در ارتباط با صنعت برگزیده شده‌اند، اخیرا در لیست تحریم‌های استکبار جهانی قرار گرفته‌اند و اشاعه اخبار ناصحیح در ارتباط با فعالیت‌های این مرکز برخلاف اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ای می‌باشد.»

به گزارش ایتنا متن کامل جوابیه دانشگاه صنعتی شریف به شرح زیر است:


جوابيه "گفت‌وگو با مدیرعامل قاصدک، سيستم عامل بومي يا ملي؟ مسئله اين است!"

۱- در ابتدای مصاحبه فوق‌الذکر، مصاحبه شونده محترم شرکت قاصدک اظهار نموده‌اند: "من جزو هسته اولیه سیستم عامل معروف ملی در دانشگاه شریف بودم."
اولا، پروژه "سیستم عامل معروف ملی دانشگاه صنعتی شریف" هیچگاه وجود خارجی نداشته است که ایشان جزو هسته اولیه آن بوده باشند. ثانیا، بر اساس گزارش رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تحت عنوان "بررسی و ارزیابی وضعیت نرم‌افزارهای آزاد/متن باز در ایران" (شماره مسلسل ۸۶۰۲ مورخ ۲۳/۷/۱۳۸۶، صفحه ۷): "اولین اقدام اساسی و رسمی کشور در حمایت و گسترش استفاده از نرم‌افزارهای متن باز/آزاد در قالب طرح ملی لینوکس فارسی بوده است. در بهمن ماه ۱۳۷۹ (فوریه ۲۰۰۱) پیشنهاد اولیه فارسی سازی و بومی سازی سیستم عامل گنو/لینوکس و ابزارهای پرکاربرد تحت این سیستم عامل توسط مرکز تحقیقاتی فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف تهیه و به شورای عالی انفورماتیک کشور ارائه شد." لذا هدف این طرح از ابتدا فرهنگ‌ سازی و مدیریت در ایجاد زمینه‌ای مناسب در راستای بومی‌سازی سیستم عامل گنو/لینوکس و ابزارهای پرکاربرد تحت این سیستم عامل بوده و شایعه توسعه سیستم عامل ملی بر پایه لینوکس در این پروژه توسط افرادی ناآگاه و بعضا مغرض عنوان گردیده است.

۲- جهت شفاف سازی پروژه لینوکس فارسی(بومی سازی لینوکس) به استحضار می‌رساند که پس از مطالعه تحقیقاتی اولیه، و عطف به تجارب جهانی ریاست محترم این مرکز در شرکت‌های تراز اول دنیا و ایفای نقش در تولید چند محصول جهانی از یک طرف، و لزوم فرهنگ‌سازی در استفاده صحیح از نرم افزارهای متن باز و بالاخص سیستم عامل لینوکس در کشور، ۳ قرارداد مدیریتی و فرهنگ سازی در تاریخ‌های ۱۲/۱۰/۱۳۸۱، ۵/۱۱/۱۳۸۲ و ۱۲/۱۲/۱۳۸۲ برای مدت ۳ سال بین مرکز تحقیقاتی فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف و شورای عالی انفورماتیک کشور منعقد گردید. قرارداد اول تحت عنوان "مدیریت پروژه تحقیقاتی لینوکس فارسی" به مبلغ ۳۹ میلیون تومان بوده که با موفقیت به انجام رسیده است. قرارداد دوم، تحت عنوان "فاز دوم مدیریت پروژه لینوکس" به مدت ۱۲ ماه که شامل مدیریت نگهداری و به روزرسانی سایت لینوکس فارسی، تهیه خبرنامه الکترونیکی به منظور تبلیغات و اطلاع‌رسانی، برگزاری جلسات کمیته فنی و کمیته راهبری لینوکس، تهیه و نگهداری CVS خروجی‌های زیرپروژه‌های فاز یک لینوکس فارسی، تهیه RFP و کمک در انجام مناقصه و امور قراردادی پروژه‌های مصوب کمیته فنی و راهبردی طرح در سال ۸۲ توسط شورای عالی انفورماتیک به مبلغ ۶۱ میلیون تومان منعقد و با موفقیت به اتمام رسیده است. قرارداد سوم تحت عنوان "انجام فعالیت‌های فرهنگ سازی در حوزه پروژه تحقیقاتی لینوکس فارسی" به مبلغ ۲۴ میلیون تومان بود نیز با موفقیت به انجام رسیده است. گفتنی است که در مدت ۳ سال انجام پروژه‌های مذکور، تعدادی پروژه جهت بومی‌سازی سیستم عامل لینوکس فارسی توسط شورای عالی انفورماتیک به شرکت‌های خصوصی از طریق برگزاری مناقصه برون‌سپاری گردیده که قرارداد مربوط به پروژه‌ها توسط شورای عالی انفورماتیک با شرکت‌های خصوصی مربوطه به طور مستقیم منعقد گردید و دانشگاه صنعتی شریف و ریاست محترم مرکز در انجام قراردادهای مذکور هیچگونه دخالتی نداشته‌اند. تمامی این پروژه‌ها در جهت فرهنگ‌سازی استفاده از نرم‌افزارهای متن‌باز و بومی‌سازی سیستم عامل لینوکس انجام پذیرفته و در اهداف و شرح خدمات هیچکدام از پروژه‌های فوق‌الذکر نیز "تولید و ارائه CD سیستم عامل ملی" مد نظر نبوده است (برای اطلاعات دقیق پروژه‌ها، مجریان آنها، هزینه‌ها، و خروجی‌ها به درگاه برخط طرح به آدرس http://www.foss.ir/activities مراجعه فرمایید). لازم به ذکر است که پس از شروع و به دلایل راهبردی، بعدها این پروژه، به طرح ملی نرم‌افزارهای متن باز تغییر نام داد و به علت اهمیت آن صفت ملی به عنوان طرح اضافه گردید و "تولید سیستم عامل ملی" هیچگاه در این طرح مطرح نبوده و زاییده ذهن برخی فرصت طلبان و مخالفین این طرح راهبردی بوده است. لذا صفت ملی به طرح برمی‌گردد و نه سیستم عامل. البته برخی همکاران دانشگاهی نیز به صورت ناآگاهانه، هدف از اجرای این طرح را تولید لینوکس ملی عنوان نموده‌اند! در حالی که تولید یک لینوکس ملی نه مطرح بوده و نه در ۳ قرارداد فوق‌الذکر جزو شرح خدمات طرح بوده‌است. علاوه بر این هر متخصص عاقل و مطلعی می‌داند که اصولا با مبالغ فوق‌الذکر تولید یک سیستم عامل ملی امکان‌پذیر نمی‌باشد. لذا ادعای مصاحبه شونده مبنی بر تولید سیستم عامل ملی توسط مرکز تحقیقاتی فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه صنعتی شریف کاملا غلط و بی‌اساس بوده و هرگز جزو شرح خدمات پروژه دانشگاه صنعتی شریف نبوده است.

۳- در بخش‌های دیگری از این نوشته مصاحبه شونده شرکت قاصدک اظهار می‌دارد: "... و این پروژه‌ها به جایی نرسیدند." یا "بنابراین عباراتی مانند «سیستم عامل ملی لینوکسی» به کل دارای مفهوم نیست. زیرا از اساس سیستم عامل لینوکس برای شما نیست و اساس مباحث ما با دکتر ربیعی و دیگران در این بود که شما چون مفهوم را نمی‌شناسید کار را نمی‌توان جلو برد."
اولا بر اساس گزارش مستند مرکز پژوهش‌های مجلس و اضهار نظر بسیاری از متخصصین معتبر، خروجی‌های طرح ملی لینوکس فارسی و نرم‌افزارهای متن باز در اکثر موارد بسیار موفق و پرثمر بوده و از نتایج ارزنده آن در داخل و خارج از کشور استفاده گردیده است، و اصولا شرکت قاصدک صلاحیت و مرجعیت رسمی لازم جهت ارزیابی پروژه‌های در سطح ملی را ندارد. علاوه بر این گفتنی است که خروجی‌های پروژه‌های تعریف شده توسط این مرکز به مراجع جهانی لینوکس برای عرضه در هسته‌ها و نسخه‌های مختلف سیستم‌ عامل ارائه شده است و اکثر توزیع‌های لینوکسی موجود و توزیع‌هایی که به تازگی وارد بازار می شوند همگی از خروجی‌های طرح ملی لینوکس فارسی بهره می برند و اینکه عنوان شود خروجی پروژه مذکور از روز اول نامعلوم بوده مطمئنا از روی ناآگاهی یا غرض‌ورزی می‌باشد. ثانیا همانطور که در بالا مفصلا توضیح داده شد تولید سیستم عامل ملی لینوکس زاییده ذهن برخی افراد ناآگاه است که هیچگاه در شرح خدمات و اهداف طرح ملی لینوکس فارسی نبوده است. ثالثا ادعای مصاحبه شونده در مورد اینکه ما با دکتر ربیعی و دیگران مباحثی در این مورد داشته‌ایم کذب محض می باشد، چرا که دکتر ربیعی تاکنون هیچگونه بحثی با مصاحبه شونده نداشته‌، و توضیحات این جوابیه نشان می‌دهد که اصولا مصاحبه شونده با بسیاری از مفاهیم بدیهی این حوزه آشنایی ندارد. لذا توصیه می‌گردد ایشان پس از مطالعه اهداف طرح و کتابهای آموزشی موجود در سایت www.foss.ir، با علم و آشنایی کامل با حقایق به اظهار نظر در این زمینه بپردازند.

۴- در بخش دیگری از این نوشته مصاحبه کننده سوال غلط و ناصحیح ذیل را عنوان نموده‌اند: "پس شما می‌فرمایید که سیستم عامل شبدیکس، محصول سال‌ها تلاش متخصصان دانشگاه شریف، اساسا یک سیستم عامل ملی نیست؟" و مصاحبه شونده می‌فرمایند: "نه اصلا"!
بیان این مطالب ناصحیح نشان از عدم اطلاع صحیح مصاحبه شونده و مصاحبه کننده دارد که متاسفانه در این خصوص اطلاعات جامع و کاملی نداشته‌اند. در زمینه سیستم عامل شبدیکس به اطلاع می‌رساند که این سیستم عامل زنده تنها به عنوان یک سیستم عامل دمو (نمونه نمایشی) جهت ارائه قابلیت‌های سیستم عامل لینوکس برای افراد مبتدی در همان روزهای اولیه پروژه به سفارش شورای عالی انفورماتیک کشور و توسط یک شرکت خصوصی و نه دانشگاه صنعتی شریف آماده گردید و به هیچ عنوان شبدیکس به عنوان سیستم عامل ملی مطرح نبوده و نیست و اصولا توسط دانشگاه صنعتی شریف تهیه نگردیده است.

۵- در بخش دیگری از این مطلب به سیستم عامل زمین (Xamin) به صورت ذیل اشاره شده است: "برای مثال همین سیستم عامل زمین (Xamin)، یا سیستم عامل محصول همکاران دکتر ربیعی پشتش چند میلیارد پول بود که واقعا هدر رفت."
متاسفانه این ادعا نیز سراسر کذب می‌باشد. آیا بهتر نیست ابتدا اطلاعات کافی درخصوص پروژه‌ها توسط مصاحبه کننده و مصاحبه شونده جمع‌آوری شده و سپس مطالبی ارائه گردد تا اطلاعات غلط و کاملا افترا آمیز به خوانندگان ارائه نگردد؟ باید به این نکته اشاره کرد که این پروژه توسط مرکز تحقیقات مخابرات ایران در حال انجام است. البته گفتنی است که براساس اعلام مدیر و کارشناسان پروژه فوق، مانند بسیاری از پروژه‌های دیگر از خروجیها و تجربیات ارزنده کسب شده در پروژه بومی سازی سیستم عامل لینوکس دانشگاه صنعتی شریف در این پروژه نیز استفاده گردیده است. ولی دانشگاه صنعتی شریف و دکتر ربیعی و همکاران فعلی ایشان در این پروژه هیچگونه مشارکتی نداشته‌اند. این ادعای مصاحبه شونده نیز کذب محض و از مصادیق بارز افترا می باشد.

۶- در بخش دیگری از مصاحبه، نماینده محترم شرکت قاصدک می‌فرمایند: "آن گروه می‌گفت یک لینوکسی بیرون داده شود که فارسی و UTF8 را ساپورت کند. بحث من با آنها این بود که همین الان یک نسخه از فدورا هست که این امکانات را دارد و اصلا این چه کاریست."
متاسفانه ایشان باز هم به علت عدم آگاهی کافی در این زمینه اشتباه کرده‌اند و احتمالا پروژه بومی سازی لینوکس دانشگاه صنعتی شریف تحت مدیریت ریاست محترم مرکز را با پروژه دیگری که اصلا ربطی به این پروژه ندارد اشتباه گرفته‌اند. پروژه لینوکس فارسی به طور رسمی در فوریه ۲۰۰۱ آغاز شد و در آن زمان پروژه فدورا وجود خارجی نداشته است که ایشان با تیم شریف در این خصوص بحثی داشته باشد (فدورا در سال ۲۰۰۳ عرضه گردید)!

۷- در انتها مصاحبه شونده محترم شرکت قاصدک می‌فرمایند: "تیم هسته‌ای و اولیه بچه‌های شریف همه در خارج به سر می‌برند."
این ادعا نیز کاملا ناصحیح است و ایشان پروژه لینوکس فارسی دانشگاه صنعتی شریف را با شرکت خصوصی فارسی وب شریف که ارائه دهنده محصول لینوکس شریف می‌باشد اشتباه گرفته‌اند. البته افراد هسته‌ای آن شرکت اکثرا در خارج به سر می‌برند، ولی این شرکت و لینوکس شریف هیچ ربطی به پروژه لینوکس فارسی دانشگاه صنعتی شریف نداشته‌اند و اکثر افراد کلیدی طرح لینوکس فارسی در داخل کشور به خدمت رسانی مشغولند.

در انتها ضمن اظهار تاسف از ارائه مطالبی متناقض، ضعیف، غیرعلمی و پر از ادعای های کذب و ناصحیح که از مصادیق بارز افترا و دور از اخلاق حرفه‌ای است، آرزو داریم که شرکت‌های فعال در زمینه متن‌باز با تکیه بر مبانی صحیح تجاری و اخلاقی، به جای تخریب دیگر فعالان این زمینه، به اثبات خود بپردازند، و بقای خود را در تخریب دیگران آن هم بر اساس افتراهای بی‌اساس جست‌وجو نکنند. همچنین از مجلات و سایت‌های تخصصی مانند دنیای کامپیوتر و ارتباطات و ایتنا انتظار می‌رود که در تهیه مقالات خود از منابع معتبر و اطلاعات صحیح استفاده نمایند و از نشر اطلاعات غلط و افتراآمیز آن هم به صورت سوتیتر اجتناب نمایند. البته در صورت صلاحدید اینگونه افتراها و مطالب ناصحیح، از مجاری قانونی پیگیری خواهد شد.