موضوع از این قرار است كه ظاهرا صداوسیما می‌خواهد در عرصه فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) سرمایه‌گذاری‌هایی را انجام دهد تا اینكه بتواند نیازهایی از جامعه را برطرف كند تا این نیازها به سمت یاهو و گوگل سرازیر نشوند و اما مسائلی كه پیرامون این مطلب در ذهن من ایجاد شد...
اول اینكه در وهله اول می‌توانیم صلاحیت صداوسیما را برای اجرای این پروژه تا حدی زیر سؤال ببریم. در یك خبر عنوان شده كه وزارت ارتباطات قصد تولید محتوا ندارد و این وظیفه به عهده صداوسیما است. ولی می‌توان ایراداتی به این ادعا وارد كرد كه اولا ایجاد زیرساخت این پورتال می‌تواند به عهده وزارت ارتباطات باشد. ثانیا این وظیفه تولید محتوا در كدام سند به صدا و سیما محول شده و آیا دستگاه‌هایی مانند وزارت فرهنگ یا آموزش یا علوم و یا حتی نهادهایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی ( كه اخیرا وظیفه شورای عالی اطلاع‌رسانی را تولید محتوا تعریف كرده است) چه نقشی را می‌بایست ایفا كنند؟
فارغ از این مطلب، اشكال بزرگی كه وارد است، نوع نگاه پروژه فوق به پورتال است. اینكه واقعا چه سرویس‌هایی باید بر روی پورتال ملی ایران فعال شود به نظرم خارج از حوصله این بحث است اما می‌توان بحث‌های فراوانی در این مورد به میان آورد.
موضوع عجیب دیگری كه مطرح شد، بحث هزینه‌های این پروژه است. در خبری آمده كه فاز اول 45 میلیارد تومان هزینه دارد. در خبر دیگری آمده كه 3 فاز اول 3 میلیارد تومان هزینه دارد ولی كل پروژه 45 میلیارد هزینه خواهد داشت.
فارغ از این تناقض در خبر فرض را بر آن می‌گیریم كه 45 میلیارد برای كل این پروژه در نظر گرفته شده است. اما با توجه به شرایط این پورتال و امكانات آن و هدفی كه دنبال می‌كند، این هزینه معقول به نظر می‌رسد؟ حتما دوستانی كه در این حوزه فعال هستند حرف‌های زیادی برای گفتن دارند اما برای مثال در این مقاله ذكر شده كه كل هزینه راه‌اندازی پرشین‌بلاگ با این وسعت، تنها 2 میلیون تومان بوده است. پس این عدد مخوف 45 میلیارد تومان برای چه هزینه خواهد شد؟
اول بگویم كه این مقایسه كه دوست عزیزم انجام داده به نظرم بحث را كمی از مسیر درست خود منحرف می‌كند. زیرا باید به جزئیات طرح دسترسی داشت تا بشود چنین قضاوتی كرد. برای مثال من چند سال پیش در جریان یك پروژه 10 میلیون تومانی بودم و چند سال بعد پروژه مشابهی با هزینه 80 میلیون تومان تعریف شد. از بیرون پروژه‌ها مشابه بودند اما وقتی به اصل طرح و ریز هزینه‌ها مراجعه می‌كردی تفاوت‌های زیادی بود. در نحوه تبلیغات، گستردگی موضوع، زیرساخت‌ها و خیلی مسائل دیگر.
اما در كل به نظرم این حرف درستی است كه این 45 میلیارد تومان واقعا بیش از حد تصور عدد بزرگی است!
فرض هم بگیریم كه قرار است هم سرویس آموزش الكترونیكی راه‌اندازی شود، هم سرویس وبلاگ و هم بسترسازی شود. باز هم این عدد را نمی‌توانم توجیه كنم.
مثلا در مورد آموزش الكترونیك،از آنجا كه خود من در این حوزه فعال هستم، هم به هزینه‌های اجرای پروژه‌های بزرگ آموزش الكترونیكی و تولید محتوا آشنا هستم و هم با سیستم‌ها و پروژه‌های مشابه اجرا شده در كشور.
هزینه تولید محتوا با بهترین كیفیت به ازای هر واحد درسی، 2 تا 4 میلیون تومان است. كه مثلا برای یك رشته دانشگاهی با 130 واحد درسی در حدود 250 تا 500 میلیون تومان می‌شود برآورد كرد.
شركت سروش برای سیستم‌های آموزش مجازی خود با یك شركت كانادایی به نام ObjectJ قرارداد همكاری دارد و با ایجاد شركت فراسیما، پروژه‌هایی را در دانشگاه‌های شیراز، علم و صنعت، خواجه نصیر و برخی مراكز دیگر انجام داده است. من در جریان برخی هزینه‌های هنگفت این پروژه‌ها هستم كه با توجه به این هزینه با اشكالات جدی هم رو به رو هستند. ولی نرم‌افزارهای داخلی دیگری هم هستند كه با هزینه بسیار بسیار كم اما قابلیت‌های زیادی را ارائه می‌كنند. (حداقل 3 شركت در این زمینه كه كار قوی ارائه كرده‌اند را سراغ دارم). این كه چرا مؤسسه سروش با توجه به توان فنی داخل كشور و هزینه‌های بسیار پائین آن، با شركت كانادایی قرارداد دارد، نكته‌ی دیگری است كه می‌تواند در جای خود مورد بحث قرار بگیرد اما به هر حال با توجه به موارد فوق، صدا وسیما می‌تواند با اختصاص این بودجه، كل دانشگاه‌های كشور را به سیستم آموزش مجازی تجهیز و محتوای الكترونیكی اكثر رشته‌های درسی آن‌ها را فراهم كند! این صحبت كاملا كارشناسی و بر اساس اسناد و مدارك و با توجه به تجربه در راه‌اندازی 3 دانشگاه مجازی كشور می‌باشد.
با توجه به مباحث فوق 3 پرسش را مطرح می‌كنم:
1- آیا صدا و سیما صلاحیت و وظیفه راه‌اندازی پورتال ملی را دارد؟
2 - به نظر شما كدام پروژه می‌تواند در اولیت باشد؟ راه اندازی پورتالی با عنوان پورتال ملی با ارائه سرویس آموزش مجازی و وبلاگ، و یا راه‌اندازی سرویس آموزش الكترونیكی برای اكثر دانشگاه‌های ایران و تهیه محتوای آموزشی الكترونیكی اكثر رشته‌های درسی؟
3 - این هزینه‌ها با كدام كارشناسی تصویب شده و آیا امكان بررسی جزئیات طرح وجود دارد یا خیر؟
