ايتنا - پاسخ شوراي عالي اطلاع‌رساني به گزارش بازتاب

مدير محترم مسئول پايگاه اطلاع رساني بازتاب
با سلام، بازگشت به خبر با شناسه شماره 27784 مورخ 25/5/84 مندرج در پايگاه اطلاع رساني بازتاب با عنوان "صدها ميليارد اموال بيت‌المال در چاه تكفا" نكات ذيل را ايفاد مي دارد، لطفا برغم محفوظ بودن حق شكايت، به منظور رعايت حقوق متقابل نسبت به درج آن در پايگاه ياد شده وبصورت همتراز خبر يادشده اقدام لازم مبذول داريد.
دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني از هر گونه نقد منصفانه عملكرد خود استقبال نموده تا از رهگذر تعاطي فكري و ارزيابي‌ها، راهنماي عمل بهتري براي آينده فراهم شود و ارزيابي عملكرد امروز نيز براي هر گونه اقدام مقتضي ميسر شود، ليكن انتظار مي‌رود كه با تبعيت از كلام وحي نسبت به صدق و كذب اخبار قبل از انتشار آنها تحقيق شود تا تضييع حقي صورت نگيرد. ما، در دبيرخانه، به حضور و نظارت خداوند در كليه اعمال خود يقين داشته و مردم را صاحب اصلي حق بازخواهي اقدامات همه كارگزاران نظام مي‌دانيم و لذا پاسخگوي دستگاه‌هاي نظارتي قانوني هستيم.

1- برنامه "توسعه كاربري فنّاوري اطّلاعات و ارتباطات ايران"(تكفا) اولين برنامه فراگير ملي در بكارگيري يك فنّاوري پيشرفته براي توانمند‌سازي كليه بخش‌هاي كشور در جهت رشد و توسعه و ارائه خدمات بهتر و نوين به مردم شريف ميهن اسلامي مي‌باشد، اين برنامه در كليه قلمرو‌ها از جمله آموزش و پرورش، آموزش عالي، بهداشت و درمان، تجارت و انواع خدمات دولتي و... مي‌باشد. مشابه اين برنامه در اغلب كشور‌هاي جهان با هدف دستيابي به رشد و توسعه سريع‌تر و پايدار در طي دهه اخير بر پا شده است و عليرغم مشكلات بسيار زياد در اجراي اين برنامه‌ها هر روز اعتبارات بيشتري را به آن اختصاص مي‌دهند تا زمينه رشد خود را تقويت نمايند.

2- لازم است اشاره شود كه ميزان اعتبارات پيش‌بيني شده براي توسعه بخش ارتباطات(پست و مخابرات ) كشور طي برنامه سوم توسعه سال‌هاي 1379 تا 1383 معادل پنجاه هزار ميليارد ريال بوده و عملكرد برنامه سوم در اين قلمرو، در بخش دولتي معادل چهل و پنج هزار ميليار د ريال و در بخش خصوصي و تعاوني معادل پنج هزار ميليارد ريال مي‌باشد.
در برنامه سوم توسعه براي توسعه فنّاوري اطّلاعات برنامه مستقلي پيش‌بيني نشده بود و مقرر بود درصدي از اعتبارات هر بخش براي توسعه فنّاوري اطّلاعات منظور شود كه با توجه به مكانيزم بودجه‌ريزي كشورمان تحقق نيافت. لذا از سال سوم برنامه توسعه سوم يعني سال 1381 براساس تبصره‌هاي بودجه سالانه جهت جبران اين كمبود اقدام گرديد كه در كل طي سه سال، حدود دو هزار و ششصد ميليارد ريال پيش‌بيني شد و كمتر از نصف آن در تخصيص تحقق يافت و اين اعداد در مقايسه با ارقام بالا بيانگر جايگاه فنّاوري اطّلاعات در كل توسعه كشور مي‌باشد.
لازم به ذكر است كه در برنامه چهارم توسعه حداقل ميزان اعتبارات براي سرمايه گذاري در بخش ICT دويست هزار ميليارد ريال است كه سهم بخش فنّاوري اطّلاعات حدود چهل هزار ميليارد ريال برآورد مي شود و با اعتبارات فوق اميدواريم سهم اين بخش مهم در توليد ناخالص داخلي از 2 درصد فعلي به 4 درصد افزايش يابد كه هنوز پايين‌تر از شاخص‌هاي بين‌المللي است كه در حال حاضر با توجه به اهميت ICT در توسعه كشورها اين رقم بطور متوسط تا 7 درصد مي باشد.

3- مطلب مندرج در ذيل عنوان ياد شده، يكي از انواع نقدها بر برنامه توسعه كاربري فنّاوري اطّلاعات و ارتباطات ايران( تكفا) مي باشد، اين برنامه بر اساس تبصره 13 قانون بودجه سال 1381 و با حمايت هيئت محترم وزيران در كليه عرصه‌هاي اقتصادي-اجتماعي-فرهنگي-انتظامي كشور آغاز شده كه بتدريج آتار خدمات‌رساني آن به ظهور رسيده و مي‌رسد، ليكن عنوان و مطالب بهتان انتخاب شده براي خبر مذكور، بطور غير منصفانه هتك زحمات كليه دست‌اندركاران امر در كشور و مي‌تواند موجب گسترش بد‌بيني نسبت به مجموعه مديران خدوم دولت اسلامي ايران و تشويش اذهان عمومي گردد. دبيرخانه شوراي عالي اطلاع رساني آماده پاسخگويي به هر گونه سئوال يا ابهام در خصوص اقدامات خود مي‌باشد و مزيد آگاهي مسئولين آن پايگاه، كليه اطّلاعات عملكرد برنامه تكفا تا حد پائين‌ترين قراردادهاي فردي در سرتاسر كشور در پايگاه اطلاع رساني تكفا موجود و در اختيار مسئولين نظارتي نيز بوده است.
برنامه تكفا از جهات مختلف اقدامات نمونه در كشور صورت داده است، از جمله با ايجاد يك پايگاه، اطّلاعات كليه موافقت‌نامه‌ها -قراردادهاي شركتي- قراردادهاي حقيقي و انواع وام‌هاي اعطايي در آن ثبت و ضبط گرديده و در اختيار كليه نمايندگان ويژه و دستگاه‌هاي نظارتي بوده و الگوي مناسبي براي كليه پروژه‌هاي عمراني كشور مي‌تواند باشد. اعداد و ارقام مندرج در خبر صحيح نمي‌باشد و كل مبلغ تخصيص يافته اعتبارات تكفا كمتر از نصف اعداد مندرج بوده كه بطور مستقيم و بر اساس شرح وظايف و پروژه‌هاي معين بين دستگاه‌هاي مسئول و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ضمن مبادله موافقت‌نامه و از طريق خزانه كشور تخصيص يافته است. تمام اين اعتبارات و مبالغ در چارچوب نظام مالي دولت اقدام شده و اعتبارات ياد شده در حساب دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني نبوده و اين دبيرخانه عمليات مالي در اين سطح انجام نداده است.

دبيرخانه صرفاً فعاليت فرهنگ‌سازي، اشاعه و ترويج فرهنگ كاربرد فنّاوري اطّلاعات در اركان برنامه‌ريزي و اجرايي، مشاوره فني، هماهنگي در طرح‌ها و پروژه‌ها را بر عهده داشته و در اين مسير تعدادي پروژه‌هاي مطالعاتي كوچك و متوسط را به انجام رسانده كه اطّلاعات كليه فعاليت‌ها موجود و در دسترس عموم قرار دارد. بعد از 25 سال كار اجرايي انجام دادن در ايران متوجه بوده و هستيم كه هر گاه در يك فعاليت ارقام اعتباري از حدودي كمي بيشتر مي‌شود عده اي علاقه‌مند پيدا مي‌شوند كه بطرق مختلف تقاضاي سهم و حضور در آن داشته باشند. چه بصورت مستقيم و چه بصورت غير مستقيم و اگر نشد از طريق هتك، تلاش در جايگزيني مطلوب خود خواهند نمود، لذا از آغاز تدوين برنامه تكفا روشي اتخاذ گرديد كه دبيرخانه دخل و تصرفي در پول و اعتبارات نداشته باشد و تمام اعتبارات از مسير قانوني و با مبادله موافقت‌نامه بين دستگاه‌هاي مسئول صورت گيرد كه علاقه‌مندان شيريني از اطراف فعاليت هاي تخصصي و علمي كنار بروند، بحمدا...- نيز چنين شده است. اكنون نيز اين خبر و تحليل‌ها بعلت عدم آشنايي نويسندگان با مكانيزم توزيع اعتبارات تكفا صورت گرفته است و بيشتر توهم است تا واقعيت و ما نيز توكل به خداوند داريم كه فرموده است: اِنَّ الَّذينَ جآءُوا بِالْاِفْكِ عُصْبَهٌ مَّنكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَّرالَّكُم بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِيٍ مِّنْهُمْ مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْاِثْمِ والَّذِي تَوَلَّي كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظيمٌ " ( آيه 11 سوره مباركه نور). (همانا آن گروه كه به شما بهتان بستند مپنداريد ضرري به( آبروي) شما مي‌رسد، بلكه خير و ثواب نيز خواهيد يافت و هر يك از آنها نيز بعقاب اعمال خود مي‌رسند و آنكس كه راًس و منشا اين بهتان بزرگ گشت هم بعذابي عظيم مي‌رسد.)

4- سياست‌هاي مندرج و مصوب هيئت محترم دولت وشوراي‌عالي اطلاع‌رساني براي اجراي برنامه تكفا تا حد زيادي كنترل و اجرا شده است، از جمله لزوم انجام اين فعاليت‌ها، اولويت مشاركت بخش خصوصي و تعاوني و بطور كلي غيردولتي در انجام امور است. اين اقدام عامل بسيار خوبي براي تضمين كيفيت – كميت- زمانبندي- گسترش اشتغال و كارآمدي- راندمان بهتر نهاده‌هاي مالي براي انجام پروژه‌ها بوده است و اگر در زمان آتي سياست ديگري در هيئت محترم وزيران تصويب و ابلاغ شود قطعا همان بكار بسته خواهد شد، ولي تا آن زمان چه ايرادي بر انجام اين مصوبه بوده است؟ البته افرادي كه به دلايل مختلف نتوانسته باشند در حد انتظار خود از اعتبارات و قراردادها بهره‌مند باشند مي‌توانند امروز محرك اين نوع تحليل‌هاي غيرمنصفانه باشند. ما مفتخر هستيم كه با مديريت و دانش از كمترين نسبت اعتبارات دولتي بالاترين تحرك در اقتصاد قلمرو ICT در كشور را بوجود آورده ايم و گزارش سالانه آن نيز بطور رسمي منتشر گرديده و به تناوب در هيئت محترم دولت، شوراي‌عالي اطلاع‌رساني و شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي نيز ارائه شده است. نقد بر چگونگي توزيع اعتبارات و سهم مراكز مختلف، در گنجايش يك خبر كوتاه و ارقام غير مستند نمي‌گنجد، بخصوص تقليل و تحقير زحمات فني خيل انديشمندان مجموعه‌اي از بهترين مراكز علمي - فني ايران جز از سوي افراد ناآگاه و تب‌زده سياست صادر نمي شود. اگر افرادي مايل باشند كه تحليل درست از عملكرد داشته باشند تا نسبت به اشتباهات احتمالي راه حل صحيح ارائه كنند مسير مبادله اطّلاعات و گفتگو باز بوده و انشا الله موجب رشد و اصلاح كشور خواهد شد. بهر حال مجدداً يادآور مي‌گردد اطّلاعات كليه اقدامات، اعم از اعتبارات - تخصيص‌ها- وام‌ها- قراردادها و..... بصورت ثبت ديجيتال در پايگاه اطّلاعات موجود بوده و هر ساله نيز در نشريه تكفا بطور كامل چاپ گرديده و در اختيار عموم قرار گرفته است.

5- در مورد خط و زبان فارسي و راهنمايي‌هاي ساده و معجزه‌آسايي كه مرقوم شده است، بايد به اطلاع برساند كه پيش از آغاز برنامه تكفا، دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني و كميسيون تخصصي اطلاع‌رساني مربوط، اقدامات گسترده‌اي را براي حمايت از گسترش اطّلاعات در محيط رايانه‌اي به خط و زبان فارسي را شروع كردند و با حمايت از كارهايي كه قبل از اين آغاز شده بوده، يعني بحث استانداردسازي نحوه نمايش خط فارسي در محيط رايانه‌اي كه سابقه بيش از 15 سال در كشور دارد و چند موسسه در اين امر دخيل مي باشد، زمينه لازم براي تامين اين نياز راهبردي را فراهم نمودند. تا كنون نمايش الفباي فارسي در محيط رايانه با تطابق استاندارد يوني‌كد پيگيري گرديده است و در خصوص موارد گسترده ديگر با تهيه گزارش‌هاي علمي دقيق و ارائه به فرهنگستان زبان فارسي راهنمايي لازم را كسب و اقدامات وسيعي آغاز گرديده است. در اين رهگذر رئيس محترم وقت فرهنگستان زبان فارسي با اشراف به اهميت موضوع دستور تشكيل زير كميسيون تخصصي زبان و رايانه در فرهنگستان زبان فارسي با حضور افراد متخصص زبان شناسي و رايانه را از سال 1382 صادر نمودند كه تا كنون فعال بوده و راهنمايي لازم را بعمل آورده‌اند. همچنين دو همايش علمي وزين با حضور اساتيد فن در دانشگاه تهران برگزار گرديده و گزارش كامل اقدامات مربوط به خط و زبان فارسي- حمايت از توليد محتوي به خط فارسي در محيط رايانه در كشور بطور مستقل تهيه و اعلام شده و پيشرفت آن نيز مجدداً اعلام مي‌گردد.
پروژه لينوكس فارسي از افتخارات فني كشور مي باشد كه با اجراي آن بحث برپايي سامانه عامل ملي نيز دنبال مي شود. تا كنون با زحمات گسترده فعالين اين بخش، قسمت‌هاي زيادي از كار انجام شده و انشاالله با تكميل پروژه‌ها در بازار كشور امكانات فني گسترده‌اي در جهت ايجاد استقلال فني از سلطه انحصاري ويندوز و شركت مايكروسافت امريكايي فراهم مي‌شود.

6- در خصوص نگراني خبرنويس ياد شده در باره تصويب برنامه تكفا 2 لازم است به آگاهي برسانيم اساساً مطلب معيني تحت عنوان برنامه تكفا 2 در هيچ مرجعي و از جمله هيئت محترم دولت قبلي طرح و تصويب نشده است كه اين دبيرخانه بطور شتاب زده در صدد اجراي آن باشد، بلكه كليه اهداف و وظايف اجرايي تداوم بكارگيري فنّاوري اطّلاعات و ارتباطات در بخش‌هاي مختلف اقتصادي- اجتماعي و فرهنگي اجرايي كشور در قالب برنامه چهارم توسعه و در راستاي تحقق چشم‌انداز 20 ساله توسعه ايران تدوين و بطور دقيق به تصويب مراجع قانونگذاري رسيده و هر يك داراي تعريف كار روشن، دستگاه مسئول و معين و اعتبار مشخص در قانون مي‌باشد كه در چارچوب مبادله موافقت‌نامه با سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور بتدريج از سال 84 تا پايان برنامه چهارم توسعه ايران بكار گرفته خواهد شد. (انشاالله)، از جمله اين اهداف و وظائف مصوبه اخير مجلس محترم شوراي اسلامي در خصوص توسعه دسترسي به اينترنت براي كليه مراكز علمي- آموزشي – فرهنگي مي باشد. دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني در جهت انجام وظيفه كارشناسي و فني خود در طي سال‌هاي اخير با انجام پروژه‌هاي كوچك و متوسط متعدد سعي در كسب تجربيات و تقويت مباني نظري و اجرايي از ديگر نقاط جهان داشته تا با توجه به آنها در بكارگيري در مراحل مختلف مانع از اتلاف هزينه اعتبارات و زمان انجام كار بعلت فقدان تجربه باشد و برخي اخبار پراكنده رسانه‌ها با استفاده از كلمه تكفا2 در اين ارتباط مي‌باشد.

7- كليه مطالبي كه در خبر ياد شده به عنوان نقطه ضعف ذكر شده است شامل رشد شركت‌هاي فعال در بازار -رشد اشتغال اهل فن( كه خوشبختانه امروز در قلمرو ICT بندرت امكان دارد فردي داراي حداقل تخصص بوده و بيكار باشد)، تخصيص انواع وام به بخش غير دولتي- همكاري با دانشگاه‌ها- از جمله موارد قابل اندازه‌گيري موفقيت تكفا در عرصه اجرا مي باشد و معلوم نيست به چه دليل واهي محل مذمت قرار گرفته است. تحليل‌هاي ارائه شده نيز عموماً منبعث از استنباط غلط نويسنده خبر است، مثلاً اشاره شد كه از سهم تعاوني‌ها، 82 درصد را به يك تعاوني داده اند..... اصلاً هيچگونه تقسيم‌بندي و سهمي براي هيچ يك از بخش هاي خصوصي- تعاوني يا دولتي در كار نبوده است، بلكه در گزارش عملكرد قراردادها ذكر شده كه چند مورد قرارداد با چه كساني بوده است. فعاليت‌هاي ياد شده گزاره ماوقع است و نه ارزيابي تطبيق سهم با عملكرد كه مورد ايراد قرار گرفته است. يا واگذاري يك چهارم بودجه اعتبار دانشگاه‌ها در سال 81 به دانشگاه شريف، يك غلط و دروغ مطلق است، اصلاً در اجراي فعاليت‌ها، دبيرخانه پولي توزيع نمي‌كرده است كه يك چهارم به دانشگاه شريف داده باشد و اين دانشگاه نيز چنين پولي از محل تكفا دريافت نكرده است. بهر حال آيا توان درآمد‌زايي يك دانشگاه معتبر كار بدي است كه مورد بي‌حرمتي قرار بگيرد؟

8- اهميت و ارزيابي ميزان موفقيت برنامه تكفا مقوله‌ايي است كه امروزه بحمدالله در سايه توسعه كشور و خصوصاً ابزار و رسانه‌هاي نوين و اينترنت توسط ناظران، فعالان دست‌اندركار صنعتICT و همچنين از طريق جرايد و خبرگزاري‌ها و وبلاگ‌ها و وب‌گاه‌هاي خبري جريان دارد، و يقيناً مطالب انتقادي نويسنده خبر نيز در صورت واقعيت مورد توجه قرار خواهد گرفت. ليكن هتاكي ويژگي قلمروهاي تخصصي و خدمتگذاري نيست بلكه نقد روشنگرانه توام با راهنمايي مويد معرفت علمي افراد به قلمرو و تعهد به توسعه و پيشرفت كشور مي باشد.

9- در خبر مرقوم داشته‌اند كه شوراي‌عالي اطلاع‌رساني مجري تكفا بوده وبي‌كفايت است( ودر نسخه اول كه در برخي پايگاه‌ها كپي و ثبت شده است دبير شوراي‌عالي را نيز در راًس آن فرض نموده و مورد خطاب قرار داده بودند)، در حاليكه دبيرخانه مسئول هماهنگي ملي اين برنامه بوده و در اجرا كليه دستگاه‌هاي كشور مسئوليت داشته‌اند، و ساحت عالي اعضاء محترم شوراي‌عالي(كه مركب از رييس جمهور بعنوان رييس و تعدادي از وزرا، همراه ديگر شخصيت‌هاي ملي و حوزوي مي‌باشد) بدور از اين بي‌حرمتي است، و اين نيز ناشي از فقدان توجه و اطلاع نويسندگان خبر بوده است.

10- نوع عنوان و مطالب غيرمستند خبر، نشان از روال غلط جاري در كشور ما مي‌باشد كه در موقع جابجايي دولت‌ها و مسئولين، مخالفين و بعضاً متضررين يك برنامه و يا كساني كه انتظار آنها از برنامه‌اي به نتيجه نرسيده است با روش تخريب زحمات و افراد مسئول، و به اميد احتمال جايگزيني مطلوب آنها شروع مي‌شود و با تداوم زنجيره‌اي انتشار شايعات و اخبار دروغ و غيرمستند تلاش بر به كرسي نشاندن توقع خود دارند. انتخاب كلمات منفي "رانت و رانت‌خواري"، "شركت‌هاي نور‌چشمي"، "گروه‌هاي پرنفوذ" و "تزريق پول به بخش خصوصي"، كلمات و ادبيات مورد توجه فضاي فعلي سياسي كشور مي‌‌باشد كه در تدوين خبر و شايعه مورد نظر با همين رويكرد بكار گرفته شده است. ما نيز در دبيرخانه بدور از اين فرهنگ نمك‌نشناسي و قدرنشناسي رايج در عرصه سياست ايران نيستيم، اگر چه نوع كار دبيرخانه يك قلمرو تخصصي و بدور از دسته‌بنديهاي رايج مرافعات فضاي سياست زده بوده است ولي فعلاً در كشور ما رسم تقدير اينگونه است كه خوش استقبال و بد بدرقه هستيم، ليكن برغم اينكه ما شاهد تسلط اين سنت سيئه در پيرامون فضاي فعاليت اجرايي كشور هستيم با توكل بر خداوند كريم و با جديت مشغول انجام وظيفه خود مي‌باشيم، و براي تحويل و تحول مسئو‌ليت خطير خود نيز مشتاق هستيم. راستي چرا بايد توفيقات اين حركت عظيم ملي تحقير شود؟؛ تكفا اولين برنامه ملي در بكارگيري يك فنّاوري پيشرفته در توسعه همه‌جانبه كشور در طول كل چند دهه اخير ايران بوده كه به موفقيت نسبي خوبي دست‌يافته و در مقام اصلاح مسير آينده نيز قابل بررسي است و اكنون به عنوان يك تجربه ملي مورد بررسي ونقد مراكز علمي كشور قرار دارد.
تكفا موجب اشاعه وگسترش رويكرد دانايي‌محوري در كليه بخش‌هاي اجرايي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور گرديده و مفتخر است كه بيشترين اثر را در تدوين رويكرد چشم‌انداز 20 ساله و برنامه چهارم توسعه اقتصادي اجتماعي ايران اسلامي داشته است. تكفا موجب گسترش بكارگيري فنّاوري اطّلاعات در تمام سطوح علمي، فني، اجرايي و اداري كشور گرديده و انشاالله موجد ارايه خدمات بهتر براي مردم عزيز كشور گرديده و خواهد شد. تكفا موجب رشد وسيع در توجه به توليد و توزيع اطّلاعات در بخش‌هاي مختلف بوده و آتار اين امر در همه حوزه‌هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، علمي و... ملموس مي‌باشد. تكفا موجد شدت اشتغال فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌هاي كشور در اين عرصه گرديده بنحوي كه بيكاري در اين حوزه نزديك به صفر است و از سوي ديگر باعث رشد بسيار بالاي ورودي مراكزعلمي و دانشگاهي كشور در رشته‌هاي مرتبط گرديده است. تكفا...... اينها بخشي از بي‌كفايتي‌هاي! مسئولين اين برنامه است و البته، با كمال خضوع در برابر هر نقد منصفانه شنوا بوده وخود را مسئول مي‌دانيم و اميدواريم كه همه ما دغدغه اعتلاء ميهن اسلامي ايران را داشته باشيم.
و من‌الله التوفيق و عليه‌التكلان دبيرخانه شوراي عالي اطلاع رساني