ضريب نفوذ اينترنت و پهناي باند و نسبت آن با توسعه IT وکاربردي شدن آن
ضريب نفوذ اينترنت و پهناي باند و نسبت آن با توسعه IT وکاربردي شدن آن
محمدرضا سعدي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات
با ورود رایانه و اینترنت به جوامع بشری سه جهش اساسی در زمینه اطلاعات ایجاد گردید که عبارت بودند از افزایش نگهداری حجم اطلاعات، سرعت عمل در پردازش اطلاعات و نهایتا تسریع در انتقال اطلاعات برای مثال اطلاعات مالی یک شرکت بزرگ در هر سال بالغ بر چندین اطاق کاغذ فضا اشغال میکرد که هماکنون نهایتا در یک هارد دیسک چند صد گرمی میتوان آن را جا داد و یا محاسبات مالی ترازناهه و سود و زیان شرکتها معمولاً چندین ماه توسط تعداد زیادی از کارکنان بخش مالی انجام میشد در حالیکه هماکنون در کسری از ثانیه محاسبات انجام میپذیرد و انتقال اطلاعات نیز ممکن بود ساعتها و یا هفتهها طول بکشد که با وجود ارتباطات فعلی کمتر از یک ثانیه به دورترین مکان روی کره زمین قابل ارسال میباشد.
اگر ارزشهای بوجود آمده توسط فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) را بتوان محاسبه نمود میتوان به بهرهوریهای چند هزار درصد رسید که البته با احتساب مشکلات نوظهور بوجود آمده از قبیل ویروس، نفوذ و ... مقداری از این چند هزار درصد کاسته خواهد شد. به هرحال فارغ از اینکه چقدر فاوا در جوامع نقش داشته است باید درنظر گرفت که توقع جامعه کنونی فراتر از ظرفیتهايی است که تاکنون ایجاد شده و همواره در این حوزه نیازمند توسعه بوده و هستیم و به جرأت میتوان گفت اگر در عرض یک سال هیچ پیشرفتی در حجم، پردازش و انتقال اطلاعات صورت نپذیرد جامعه فعلی سرخورده شده و دنبال راه فراری جهت خروج از وضعیت فعلی میباشد. بنابر این ارسال یک نامه الکترونیکی امروزه جزو ضروریات جوامع میباشد و در کنار غذا، جا و امنیت قرار دارد و چنانچه در کشوری اینگونه خدمات وجود نداشته باشد مردم آن کشور به فکر مهاجرت خواهند افتاد.
در بعضی از کشورها دولت آنان اقدام به فرهنگسازی کرده تا مردم از فاوا استفاده نمایند در حالی که در کشورهايی نیز مردم به دولت فشار میآورند که اینگونه خدمات را همانند سایر کشورها برای آنان فراهم کند. شاید صرف درنظر گرفتن ضریب نفوذ اینترنت و پهنای باند نتواند مشکل را بهخوبی مطرح نماید، مانند اینکه اگر جاده و دسترسی به آن نباشد آنگاه داشتن خودرو چه فایدهای دارد. در حالی که میتوان مشکل را اینگونه مطرح کرد که جاده فعلی خاکی است و عرض آن کم میباشد و تازه تمام شهرها و روستاها این جاده خاکی جهت ارتباط با سایر مکانها را ندارند.
بنابر این موضوع کمی قدیمی به نظر میرسد زیرا در حالی که ما نیاز به اتوبان هشت بانده به اقصی نقاط کشور داریم باید خدماتی نظیر مراکز اورژانس، پمپ بنزین، فروشگاههای بین جادهای، اقامتگاه، تعمیرگاه و ... داشته باشیم تا بتوانیم با طیب خاطر و با سرعت مناسب از اتوبان استفاده کرده و خود را به سر منزل مقصور برسانیم. بنابر این به فرض که ضریب نفوذ اینترنت و پهنای باند نیز حل شود مرحله بعدی نبود خدمات مناسب است که میتواند مشکلزا باشد.
نتیجه آنکه اگر قرار است نقش ضریب نفوذ اینترنت و پهنای باند در توسعه صنعت فاوا بررسی گردد لازم است به خدماتی که از این بستر استفاده میکند نیز اشاره کرد تا انشاء الله با یک تیر دو نشان زده و به سر منزل مقصود برسیم. در سالهای انتهايی دهه هفتاد که اتوبان تهران – ساوه راهاندازی شده بود به دلیل عدم داشتن امکانات رفاهی و قیمت بالای عوارضی آن به اتوبانی خلوت تبدیل شده بود به صورتی که در نیمههای شب نیز ماشینها را نگه داشته و از سرنشیان اخاذی میکردند در حالی که اتوبان قم – تهران پرترافیک و پرتصادف بود.
قیاس صنعت فاوا با اتوبان را میتوان اینگونه تفسیر کرد که چنانچه برنامهریزی و سازماندهی درستی صورت نپذیرد دچار افراط و تفریط شده و یا امکانات بیاستفاده میماند و یا اینکه توان پاسخگويی ندارند.
در حال حاضر پهنای باند اینترنت کشور طوری نحیف است که چنانچه دولت اعلام نماید کلیه قبوض باید اینترنتی پرداخت شود کل سیستم ارتباطی قفل میکند و جوابگوی هجوم مردم نمیباشد و یا اگر بخواهند تلویزیون اینترنتی راه بیاندازیم با وصل 10000 نفر به شبکه تلویزیون تمامی پهنای باند کشور مصرف میشود.
امروزه کشورهای توسعه یافته در حال برنامهریزی و طراحی دسترسی گیگابایتی برای هر منزل مسکونی در کشور خود هستند در حالی که در داخل کشور زمزمههايی از کافی بودن سرعت اینترنت برای کاربران خانگی شنیده میشود که احتمالاً ارسال و دریافت نامه الکترونیکی و مرور صفحه اصلی گوگل مدنظر گویندگان این نظر بوده است. بنابراین برای داشتن یک جامعه اطلاعاتی در 5 سال آینده از هماکنون باید برنامهریزی کرده و حداقلهای فناوری اطلاعات مورد نیاز برای دسترسی کاربران به تمامی خدماتی الکترونیکی که لازمه زندگی آن زمان است را مهیا کرد.
شاید اگر کاربران خانگی به اینترنت پرسرعت و خدمات آن در منزل دسترسی داشتند، نیازی به انواع سختافزارها و نرمافزارها در ادارات و شرکتها جهت کنترل کارکنان خود برای استفاده از اینترنت مشاهد نمیشد که علاوه بر هزینههای سربار کاهش بهرهوری کارکنان را نیز به همراه داشته باشد و یا ظرفیتهای موجود در مراکز دانشگاهی صرف دانلود فایلهای صوتی شخصی شود.
کوتاه سخن اینکه غول نیازمندیهای کاربران اینترنت را نمیتوان در یک فضای محدود و بسته نگه داشت و مسئولین امر بجای اعلام کافی بودن ظرفیت موجود، بدنبال افزایش ظرفیت و ضریب نفوذ اینترنت بوده زیرا کاربران بهتر از مسئولان میدانند پولشان را بابت اینترنت بدهند و یا صرف ایاب و ذهاب کنند و مدیران سازمانها نیز بجای تعبیه پارکینگ خودرو برای ارباب رجوعشان به فکر افزایش ارائه خدمات از راه دور برای آنان باشند تا صورت مسئله زودتر پاک شود.
*رييس هيئت مديره و مدير نرم افزار شرکت مهندسي مهران رايانه