ایتنا - براری: احساس مي‌كنم كشور در چنين شرايطي كه وجود دارد، مهم‌ترين تهديداتش تهديدات سايبري است و در چنين شرايط تحريم ما نبايد حتي يك ثانيه غفلت كنيم.

فاطمه ملكي - گفت‌وگو با مرتضي براري رئيس موسسه تحقيقات ارتباطات و فناوري اطلاعات در اتاق بزرگ ساختمان جديد اداري اين موسسه انجام شد. همان اتاقي كه براي نشستن بر كرسي رياست آن ميان او و دبير شوراي عالي فضاي مجازي چالش‌هاي جديد بوجود آمد.

او پس از انتصابش از سوي رضا تقي‌پور وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات موظف شده است تا وجهه جديدي از اين موسسه به نمايش بگذارد.
بر همين اساس هم تلاش مي‌كند تا برنامه‌ها و پروژه‌هاي جديدي را در دستور كار قرار دهد اما مشخص نيست در ۱۳ ماه باقي مانده از دولت دهم چقدر در رسيدن به اهدافش موفق باشد.


• حمايت از پروژه‌هاي تحقيقاتي و كارهاي مطالعاتي در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات به صورت گسترده در موسسه تحقيقات ارتباطات و فناوري اطلاعات صورت مي‌گيرد. درحال حاضر اين موسسه چه نقش كليدي در تحقيق و توسعه و پژوهش ايفا مي‌كند و چه بخشي از امور مطالعاتي پروژه‌هاي وزارت ارتباطات اينجا انجام مي‌شود؟
موسسه تحقيقات ارتباطات يك موسسه تحقيقاتي دستگاهي است. همان‌طور كه وزارت نفت يك پژوهشگاه نفت يا وزارت نيرو يك پژوهشگاه نيرو دارد و هدف اين پژوهشگاه‌ها هم كمك به وزارتخانه‌هاي مطبوعشان است، كار اين موسسه هم كمك به وزارت ارتباطات در حوزه علم و فناوري براي پروژه‌هاي تحقيقاتي و آينده نگاري و آينده‌پژوهي فعاليت‌هاي آينده دستگاه‌ها است.

• در اين باره تكليفي هم از طرف برنامه پنجم به عهده موسسه گذاشته شده است؟
همان‌طور كه در برنامه پنجم توسعه آمده و در برنامه ششم توسعه نيز خواهد آمد، يك سند چشم‌انداز تدوين شده كه در آن موسسه بايد به عنوان بازوي فكري و مغز متفكر وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات نقش وزارتخانه را در اين سند چشم‌انداز با رصد علم و فناوري در دنيا شفاف كند و بايد بتواند كشور را با شتاب روزافزون تكنولوژي هماهنگ كند. اين بحث جايگاه مركز تحقيقات است. پس به عنوان مغز متفكر وزارت ارتباطات نياز دارد كه به وزارت ارتباطات در راستاي محقق‌سازي برنامه پنجم توسعه كمك كند. چندين جلسه براي اينكه نگاشت موسسه تحقيقات ارتباطات را در برنامه پنجم توسعه شفاف كنيم، برگزار كرديم. علاوه بر كمك موسسه به وزارت ارتباطات ما با يك جامعه علمي هم مواجه هستيم. در كشور ۴.۵ ميليون دانشجوي درحال تحصيل وجود دارد كه ۱۰درصد آنها در رشته‌هاي حوزه كامپيوتر و فناوري اطلاعات و ۷ درصد در رشته‌هاي مهندسي برق مشغول به تحصيل هستند كه معادل ۷۳۱ هزار دانشجو است كه با همين نرخ فارغ‌التحصيل شده و وارد بازار اشتغال مي‌شوند. موسسه بايد در اين حوزه وارد شود و اين دانشجوها سرمايه‌هاي آن دانشگاه‌ها هستند كه اين موسسه بايد نيازهاي مرتبط با وزارت ارتباطات را از طريق آنها تامين كند. همان‌طور كه مقام معظم رهبري تاكيد دارد كه طي چند سال آينده بايد نرخ تحقيقات كاربردي در دانشگاه‌ها تقويت شود، ايشان تاكيد كمي هم كردند و گفته‌اند كه بالاي ۶۰ درصد پژوهش‌هاي دانشگاهي در دانشگاه‌ها بايد حل نيازهاي روز يعني تحقيقات كاربردي باشد. بحث ديگر ما در برنامه پنجم توسعه اين است كه بايد ۲۰ هزار شركت دانش‌بنيان در كشور ايجاد بشود كه آي‌تي اين ظرفيت را دارد و موسسه تحقيقات ارتباطات مي‌تواند كمك شاياني دراين زمينه بكند.

• از ميان اين شركت‌هاي دانش بنيان فكر مي‌كنيد چقدر سهم ICT باشد؟
هنوز به عدد كمي نرسيديم اما در تلاش هستيم كه بيشترين مقدار را جذب كنيم. اين موضوع هم يك فرصت است و هم يك دغدغه ملي است كه با اين همه ظرفيت دانشجويي به تشكيل شركت‌هاي دانش‌بنيان كمك كنيم. هدف ما تقويت نرخ تحقيقات در دانشگاه‌ها است. درحال حاضر ۱۰ هزار دانشجوي دكترا وجود دارد كه با همان نرخ گفته شده، در حوزه كامپيوتر و برق فعاليت مي‌كنند. بايد با اين ظرفيت در دانشگاه‌ها پروژه تعريف كنيم تا دانشجو درگير حل نيازهاي جامعه بشود. ما بايد نرخ تحقيقات را در دانشگاه‌ها بالا ببريم. نرخ توليد را بالا ببريم يعني تلاش كنيم با بومي‌سازي فناوري‌هاي مرتبط با ICT نرخ توليد را در كشور افزايش دهيم و مي‌خواهيم وارد اين حوزه نيز بشويم كه كمك كنيم تا نرخ صادرات در اين حوزه افزايش يابد. ايران در اين حوزه در دنيا حرف براي گفتن دارد و همه اين مباحث باعث مي‌شود نرخ اشتغال افزايش يابد.

• موسسه تحقيقات ارتباطات و فناوري اطلاعات كه پيش از اين با عنوان مركز تحقيقات مخابرات ايران شناخته مي‌شد، پس از جداسازي شركت مخابرات ايران از وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در زيرمجموعه وزارت ارتباطات قرار گرفت. طي دو سه سال با اين تغييرهاي اساسي در ساختار مركز، هيچ پروژه عمده‌اي به عنوان خروجي موسسه نتوانسته به توسعه بخش ICT و به ويژه به وزارت ارتباطات به عنوان كارفرما كمك كند.
درحال حاضر سه پژوهشكده در وزارت ارتباطات وجود دارد. پژوهشكده ارتباطات، فناوري اطلاعات و امنيت. پژوهشكده ارتباطات در حوزه تقويت حوزه مخابرات در كشور اقدام مي‌كند. اين حوزه در تمام كشورهاي دنيا وجود دارد. در كره جنوبي، سنگاپور و تمامي كشورها حوزه مخابرات يك متولي تحقيقاتي دارد كه در كشور ما تنها حوزه متولي تحقيقات حوزه مخابرات موسسه تحقيقات ارتباطات و فناوري اطلاعات است. درست است كه مخابرات از وزارت ارتباطات منفك شده اما شركت مخابرات كه مركز تحقيقات ندارد و بالطبع مركز تحقيقات آن همين موسسه‌اي است كه وجود دارد. ما بايد كمك كنيم صنعت مخابرات در كشور ارتقا يابد. الان جدي‌ترين كار ما اين است كه با اين اپراتورهاي مخابراتي كشور از جمله همراه اول، ايرانسل، رايتل و اپراتورهاي حوزه مخابرات ثابت تعامل كنيم و نيازهاي آنها را هم به دانشگاه‌ها منتقل كنيم چون نيروي انساني زيادي داريم. درست است كه اپراتورها بايد سرويس‌هاي خود را توسعه بدهند اما از آن طرف زيرساخت‌هاي كشور هم بايد توسعه يابد. زيرساخت‌هاي كشور، دانشگاه‌ها، شركت‌هاي دانش‌بنيان و صنعت اين حوزه هستند كه ما در تلاش هستيم طي همكاري‌هايي كه با اين حوزه‌ها داريم، بتوانيم اين بخش را در كشور تقويت كنيم. نبايد اين خصوصي‌سازي منجر به تعطيل شدن صنعت مخابرات ما شود. اين اتفاقي است كه من به شدت از آن مواظبت مي‌كنم.

• براي تقويت آن و جلوگيري از تعطيل شدن آن به طور مشخص چه اقدامي كرده‌ايد؟
مهم‌ترين كار ما اين است كه بايد طي هماهنگي با اين اپراتورها نيازهاي آنها را اخذ كنيم و به دانشگاه‌ها و صنعت تحويل دهيم.

• وقتي وندورهاي خارجي به راحتي در بخش R&D خود اين كارها را براي اپراتورها انجام مي‌دهند، چه الزامي براي اپراتور وجود دارد كه در اين زمينه‌ها با اين موسسه همكاري كنند؟
درست است اما ما در يك كشور زندگي مي‌كنيم. اينطور نيست كه فقط در حوزه ارايه سرويس به مردم مسابقه بگذاريم و بگوييم ما نقشي درتوسعه زيرساخت‌هاي كشور نداريم. شركت مخابرات ايران به مردم سرويس مي‌دهد و بالطبع تنها كسي كه بايد صنعت مخابرات را ارتقاء بدهد، اين شركت است چون نياز و پول دست آن است و اين شركت مي‌تواند اين صنعت را هم تقويت كند. در اين ميان وزارت صنعت هم كمك مي‌كند و در اين زمينه به شدت اعلام آمادگي كرده است. ما در تلاشيم مكانيسم‌هاي تشويقي هم براي اين اپراتورها بگذاريم. به عنوان مثال تقريبا اين اپراتورها ۲۸ درصد از درآمد خود را به دولت مي‌دهند. ما در با همكاري مجلس و دولت تلاشيم تا يك يا دو درصد از اين بودجه را دولت بگذارد. دو يا سه درصد از بودجه را اپراتورها بگذارند و اين بودجه در حوزه‌هاي مرتبط با تامين نيازها آنها هزينه شود. مكانيسم‌هاي تشويقي را تقويت مي‌كنيم.

• يعني اپراتورها هزينه اين تقويت را بپردازند؟
ما مترصد هستيم كه وزارت ارتباطات هم حمايت بكند. خودمان در موسسه تحقيقات ارتباطات هم حاضر هستيم حمايت كنيم و براي تامين يك بخشي از اين هزينه‌ها ما، يك بخشي دولت، يك بخشي وزارت صنعت، يك بخشي وزارت علوم و يك بخشي را معاونت علمي رياست جمهوري كمك كند.

• در اين زمينه مدل همكاري وجود دارد؟
در شوراي عالي عتف يكي از پروژه‌هايي كه مطرح شده طرح كلان در حوزه رمزنگاري است كه ۵ وزارتخانه شامل وزارت دفاع، ارتباطات، علوم، صنعت و معدن و اطلاعات و معاونت تحقيقاتي علم و فناوري رياست جمهوري در توسعه اين علم يك توافق‌نامه آماده كرده‌اند. در شوراي عالي موافقت اوليه آن صورت گرفته و قرار است در كميسيون مطرح و مصوب نهايي شود. همه دستگاه‌ها بايد كمك كنند تا صنعت ICT رشد كند و بهره‌برداران از آن هم كه اپراتورها هستند بايد وارد صحنه شوند.

• چگونه در مباحث امنيت اين اتفاق نظر و نگراني وجود دارد و مي‌توان به راحتي ۵ وزارتخانه را براي همكاري با هم گردهم آورد اما در بخش‌هاي ديگر اين موضوع كمتر اتفاق مي‌افتد؟
نه، من اعتقاد دارد اين همدلي وجود دارد. بايد كمك كنيم اين فضا ايحاد شود. من شاهدم كه وزارت صنعت، از صنعت IT حمايت مي‌كند. اين حمايت در وزارت علوم هم كه بودم به عنوان مسوول تعامل با صنعت و وزارت علوم اتفاق افتاد. همه وزارتخانه‌ها بايد فضاي مشاركت را فراهم كنند و ما براي رسيدن به اين هدف تلاش مي‌كنيم. مهم‌ترين دغدغه هم اين است كه با ايجاد يك فضاي مشاركت حداكثري صنعت ICT را در كشور ارتقا بدهيم.

• در مورد نگاشت موسسه در برنامه پنجم، مشخصا چه برنامه‌اي داريد؟ بودجه‌اي از رديف‌هاي بودجه‌اي به آن اختصاص داده‌ايد و هدف‌هايي هم براي آن مشخص شده است؟
همان‌طور كه مي‌دانيد وزارت ارتباطات تعهدات و تكليف‌هايي را در برنامه پنجم توسعه دارد. البته اين كار در موسسه شده و ما داريم دوباره بررسي دقيق‌تري مي‌كنيم كه نگاشت مركز در محقق‌سازي برنامه پنجم توسعه چيست. اولا ما در تلاش هستيم كه مطابق با سند چشم‌انداز موسسه تحقيقات ارتباطات در منطقه رتبه اول را اخذ بكند...

• در چه زمينه‌اي رتبه اول را كسب كند؟
ما مي‌گوييم در حوزه علم و فناوري بايد رتبه اول منطقه را به دست بياوريم. خود موسسه هم بايد در كشورهاي منطقه رتبه اول را در جايگاه بين‌الملل اخذ كند. در تلاشيم اگر بتوانيم در برنامه پنجم توسعه رتبه دوم يا سوم را در منطقه اخذ كنيم. مطالعات ميداني را در اين زمينه شروع كرده‌ايم. موسسه‌هاي مشابه در كشورهاي منطقه را ارزيابي مي‌كنيم و شيب رشد آنها و سطح فعلي فعاليت‌هاي آنها را با شيب رشد، سطح و جايگاه خودمان مقايسه مي‌كنيم و سعي مي‌كنيم اين حوزه را ارتقا بدهيم. الان هم در موقعيت خوبي هستيم و بايستي اين بخش ارتقا پيدا كند. در آمريكا و كره جنوبي هم چنين موسسه‌اي وجود دارد و آنها را هم مطالعه مي‌كنيم تا بتوانيم در جهان رتبه‌هاي خوبي را كسب كنيم. اما موسسه تحقيقات ارتباطات به عنوان متولي تحقيقات وزارت ارتباطات بالطبع در برنامه پنجم توسعه بايد نقشي را ايفا كند. بايد كمك كند شركت‌هاي مرتبط با وزارت اين تكاليفي كه برايشان نوشته شده را به انجام برسانند. در همين ايام جلسات جدي با شركت ارتباطات زيرساخت و سازمان فناوري اطلاعات نيز برگزار مي‌كنيم كه در آينده نزديك حجم زيادي قرارداد فيمابين اين دو مجموعه براي تحقق برنامه پنجم توسعه تنظيم شود. الان تقريبا بالغ بر چند ۱۰ ميليارد تومان قرارداد با سازمان فناوري اطلاعات نهايي كرديم و همينطور يك قرارداد ۳.۳ ميليارد توماني در حوزه فضايي با سازمان فضايي در حوزه ماهواره‌ها نهايي كرديم. يك توافقنامه هم با ستاد هوا و فضاي معاونت علمي رياست جمهوري منعقد كرده‌ايم و در تلاشيم براي همكاري با مخابرات و اپراتورها هم به جمع‌بندي اوليه برسيم.

• اين بحث ارتقاي موسسه كه مثال زديد مدل‌هاي كره جنوبي و آمريكا را مطالعه مي‌كنيد، همه بحث‌هاي خوبي براي پيشبرد جايگاه موسسه است اما نقد اصلي كه به موسسه هست اين است كه موسسه تحقيقات ارتباطات و سابق بر اين مركز تحقيقات مخابرات هميشه به عنوان يك مجموعه منفعل عمل كرده و به عنوان يك صندوقچه‌اي براي تامين بودجه پروژه‌ها به آن نگاه شده است. آيا بعد از اتفاق‌هاي اخير، اينها تلاش‌هايي براي حذف اين نگاه‌ها نيست؟
ما داريم اين نگاه را عوض مي‌كنيم. بودجه‌اي كه به موسسه اختصاص داده مي‌شود بايد صرف آينده پژوهي، توسعه فناوري‌هاي وزارت ICT و نيازهاي آينده شود چون يك متولي تحقيقات هستيم. ما بايد دنيا و فناوري آينده را رصد كنيم و زيرساخت‌هاي كشور را براي انتقال فراهم كنيم. ما الان در مخابرات و همراه اول مي‌خواهيم نسل سوم فناوري موبايل را تجربه كنيم و همين‌طور به سمت LTE خواهيم رفت. ما از همين الان بايد زيرساخت‌هاي كشور را فراهم كنيم كه براي گذر كشور آمادگي داشته باشيم و بگوييم زيرساخت‌ها آماده است.
ما مي‌خواهيم اين سرويس را به وزارت ارتباطات هم بدهيم و از آن هم بابت اين كار دريافتي داشته باشيم. يعني آن قراردادها را داريم تقويت مي‌كنيم كه ما مي‌خواهيم به وزارت ارتباطات كمك بكنيم و در راستاي اين كمك وزارت ارتباطات هم به تعهدات خود عمل خواهد كرد چون وزارت ارتباطات براي تكليف برنامه پنجم بودجه‌اي را ديده است كه ما براي آن كمك سعي مي‌كنيم از آن بودجه استفاده كنيم. در نهايت مهم‌ترين دغدغه ما ارتقاي جايگاه موسسه است. ارتقاي جايگاه در اولويت ما است كه واقعا در مجلس اگر مي‌خواهند بحثي را در برنامه ششم توسعه مطرح كنند بايد نظر موسسه اخذ شود. از يك طرف هم بحث ارتقاي جايگاه مركز در حوزه بين‌الملل را داريم. بايد در حوزه بين‌الملل تاثيرگذار باشيم. بايد فعال باشيم. بايد در مجامع بين‌المللي حضور پيدا كنيم و حرف نظام را مطرح كنيم و در تدوين استانداردها تاثيرگذار باشيم. از آن طرف هم در تلاشيم تا با كشورهاي پيشرفته پروژه‌هاي مشترك تعريف كنيم و با آنها در حوزه تكنولوژي‌هاي آينده پروژه‌هاي مشترك تعريف كنيم و بتوانيم در اين حوزه سربلند بيرون بيايم.

• فكر نمي‌كنيد اين تلاش و جنب و جوشي كه در مركز ايجاد شده، ناشي از تشكيل شوراي عالي فضاي مجازي است كه طي چند ماه گذشته اختلافاتي را نيز به دليل جايگاه ساختاري با موسسه داشت؟ ظاهرا وزارت ارتباطات خيلي تلاش مي‌كند تا اين مركز به هيچ طريقي از زيرمجموعه وزارت ارتباطات خارج نشود و حتي به صورت يك موسسه چشمگير و قابل توجه در كشور فعاليت كند.
درخصوص جنب و جوشي كه در مركز ايجاد شده، شما مي‌توانيد رزومه بنده را بررسي كنيد. من هر جا بودم به واسطه سابقه‌اي كه دارم مي‌توانيد بگوييد اين جنب و جوش‌هايي كه ايجاد شده ناشي از آن ورود من است يا شورا. با دهان روزه مي‌گويم كه ما كار خودمان را جدي پيگيري مي‌كنيم. كار را چه شوراي عالي باشد يا نباشد، پيگيري مي‌كنيم.

• اما اختلافات جدي در اين مدت ميان اين دو مجموعه بوجود آمد.
اصولا شوراي عالي فضاي مجازي براي هماهنگ كردن دستگاه‌ها تشكيل شده و قرار نيست اين شورا هيچ دستگاه اجرايي را تضعيف كند. در اين شورا وزارت ارتباطات، صدا و سيما و خيلي حوزه‌هاي ديگر حضور دارند. تشكيل اين شورا تاكيد مقام معظم رهبري بوده كه دستگاه‌ها را هماهنگ كند و بتواند دغدغه‌هاي نظام در اين حوزه را برطرف كند. هدف شورا اين نيست كه يك دستگاه اجرايي تضعيف شود.

• اما وزارت ارتباطات احساس خطر كرد.
وزارت ارتباطات يكي از وزارتخانه‌هاي بسيار مهم در توسعه ملي است و نقش اين حوزه در توليد ناخالص ملي در دنيا زبانزد است. هدف كشور اين نيست كه اين حوزه بخاطر يك شورا تضعيف شود. شورا هم چنين سياستي را ندارد. ما در تلاشيم كه با شورا يك هماهنگي خيلي خوبي داشته باشيم. ما در يك جلسه‌اي هم كه با آقاي دكتر اخوان دبير شوراي عالي فضاي مجازي در اينجا داشتيم، اعلام آمادگي كرديم و نامه‌اي هم زديم و آمادگي داريم تفاهم‌نامه مشتركي در اين باره بنويسيم و در بعضي از حوزه‌ها به ايشان كمك كنيم. چون مركز ملي فضاي مجازي يك مركز راهبردي است و افراد ما كارشناساني در حوزه‌هاي مخابرات هستند كه مناسب آن مركز نيستند. آن مركز نياز به كارشناسان و مديران راهبردي دارد. در اين زمينه ظرفيت‌هاي ارزشمندي در كشور وجود دارد تا ايشان بتوانند از اين ظرفيت‌هاي ملي استفاده كند و آن مركز هم تشكيل بشود. من فكر مي‌كنم كه اين بحث‌ها دارد حل مي‌شود.

• چرا از همان ابتدا اين بحث‌هاي مذاكرات و تفاهم‌نامه‌ها بوجود نيامد؟
ما مطرح كرديم...

• اما هر دو طيف در اين ميان طناب كشي كردند.
ما مطرح كرديم. طناب‌كشي نكرديم. من از وقتي كه به اين موسسه آمدم شروع به كار كردن كردم. اعتقاد دارم موسسه يك جايگاه و يك ظرفيت ارزشمندي در كشور دارد. كارشناسان و نيروي با ارزشي دارد. فناوري‌هاي خوبي در اينجا بومي‌سازي شده بايد تقويت شود. در تلاش هستند كه جايگاه موسسه هم در كشور و هم در حوزه بين‌الملل ارتقاء يابد و اين ظرفيت ارزشمند نيروي انساني كه در موسسه وجود دارد، در جامعه ملي و بين‌المللي موثرتر باشد.

• يكي از موضوعاتي كه لابلاي چالش‌ها پيش آمد اين بود كه اگر اين موسسه تضعيف يا منحل شود، نيروهاي انساني كه اينجا هستند، ممكن است بيكار شوند. طبق آماري كه موسسه اعلام كرده ۸۰ درصد جزو نيروهاي ثابت هستند. چه تعداد نيروي انساني در اين موسسه فعاليت مي‌كنند و آيا نياز است كه مركز اين ميزان نيروي ثابت داشته باشد درحالي كه مي‌تواند از بازوي پژوهشي و تحقيقاتي دانشگاه‌ها استفاده كند؟
طبق آخرين آماري كه دارم ۷۱۸ نفر در مركز به صورت ثابت حقوق دريافت مي‌كنند. اين افراد در حوزه‌هاي مخابرات، ارتباطات و ماهواره فعاليت مي‌كنند و فقط ۹۰ نفر در گروه ماهواره موسسه فعاليت مي‌كنند. اما اينكه اين جمعيت مورد نياز است يا نه، بايد شتاب توسعه ICT در برنامه پنجم توسعه را با بقيه تكنولوژي‌ها مقايسه كنيد. مايكروسافت فقط ۹۴ هزار نفر كارمند دارد. بالطبع اين نرخ در موسسه خيلي كم است و ما بايد ارتقا پيدا كنيم و هوشمندانه عمل كنيم.

• البته خروجي‌ها هم فرق مي‌كند. خروجي مايكروسافت با ۹۴ هزار كارمندش اصلا قابل قياس با موسسه تحقيقات ارتباطات نيست.
يا مركز تحقيقات در آمريكا يا كره جنوبي. به آمارهاي آنها نگاه كنيد، تعداد نيروي انساني آنها كمتر از اين نرخ‌ها نيستند. البته ما داريم بازرنگري مي‌كنيم و يكي از مهمترين برنامه‌هايمان هم توانمندسازي موسسه است يعني توانمندسازي نيروي انساني موسسه كه در جلسات آينده برنامه‌هاي آن را اعلام خواهيم كرد.

• ميزان هزينه‌هاي مجموعه مشخص است كه چقدر است؟
۷۰۰ نفرمشغول به كار هستند و حجم زيادي هم پروژه براي واگذاري به دانشگاه‌ها و شركت‌ها داريم كه همه جزو تعهدات ما است. رقم دقيق آن را ندارم اما مي‌توانيد متوسط بگيريد.

• رقمي كه از پروژه‌ها حمايت مي‌كنيد، در سال چقدر است؟ چه مقدار پروژه تحت حمايت داريد كه نبود مركز تحقيقات ممكن است به اين بخش‌‌ها صدمه بزند؟
الان ۱۶۰ پروژه در موسسه فعال است كه بيشتر آنها مرتبط با وزارت ارتباطات است. مي‌خواهيم نرخ اين پروژه‌ها، تعداد و حجم آنها را بالا ببريم. احساس مي‌كنم با ظرفيتي كه ما داريم و ظرفيت حوزه ملي اين روزها خيلي‌ها چه شركت‌ها، چه دانشكده‌ها و چه مراكز تحقيقاتي به ما مراجعه مي‌كنند و حاضر به حمايت هستند. احساس مي‌كنم اين نرخ طي چند هفته آينده به شدت افزايش خواهد يافت و اميدواريم توسعه زيرساخت‌هاي كشور در حوزه ICT تقويت شود و كشور بتواند در برنامه پنجم توسعه آن دو درصدي كه از محل فناوري اطلاعات و ارتباطات در GDP ديده است، محقق كند.

• اين نرخ‌ها را مي‌خواهيد بالا ببريد، يعني رقم حمايت از پروژه‌ها را بالا ببريد؟
اگر ما حجم زيادي پروژه را جذب كنيم، به همان ميزان افزايش مي‌يابد. بيشترين دغدغه ما برون‌سپاري است. استفاده از ظرفيت ملي در اولويت ما است. احساس مي‌كنيم با ظرفيتي كه داريم حجم زيادي از پروژه‌‌ها را جذب خواهيم كرد و تقريب اوليه ما حجم بالايي با رشد قابل ملاحظه‌اي است چون تكليف‌هاي جدي در برنامه پنجم توسعه داريم و بايد به صورت جدي ورود كنيم و جذب پروژه منجر به اين مي‌شود كه ما بتوانيم حجم برون سپاري‌ها را بالا ببريم. به دنبال آن اين نرخ هم افزايش خواهد يافت.

• رقم بودجه مركز مشخص است؟
بله، امسال در بودجه موسسه تقريبا ۲۰ ميليارد تومان براي طرح، ۱۰ ميليارد تومان براي هزينه‌هاي جاري و ۶ميليارد تومان هم به عنوان درآمد اختصاصي در نظر گرفته شده است. البته درآمد اختصاصي جزو اولويت‌هايمان است و تلاش مي‌كنيم حداكثر درآمد اختصاصي را براي مركز جذب كنيم.

• امسال ۶ ميليارد تومان درآمد اختصاصي براي موسسه پيش‌بيني شده، در سال‌هاي قبل چقدر بوده است؟
در سال‌هاي گذشته اين رقم خيلي كم بوده است.

• ظاهرا اصلا به اين بخش توجه نمي‌شده است.
اصلا به آن توجه نمي‌شد اما ما هفته گذشته ۳/۳ميليارد تومان بودجه را با سازمان فضايي نهايي كرديم كه به همين ميزان درآمد اختصاصي موسسه را محقق كرديم و ادامه هم پيدا مي‌كند. اميدواريم تا يكي دو هفته آينده توافقنامه‌مان تبديل به قرارداد بشود و چند ميليارد ديگر نيز به آن اضافه بشود. بخش‌هاي ديگر كشور هنوز باقي‌مانده‌اند و با شركت مخابرات ايران، همراه اول، ايرانسل و رايتل نيز كار خواهيم كرد. الان كاري را با رايتل شروع كرديم. اين يكي از محورهاي اصلي برنامه من است كه بودجه اختصاصي را افزايش بدهيم. موسسه هم يك ظرفيتي دارد و در تلاشيم بستري براي تقويت زيرساخت‌هاي كشور بشويم. ما حداكثر ظرفيت ملي را بكار خواهيم برد.

• نحوه برون سپاري پروژه‌ها و به خدمت گرفتن توان دانشگاه‌ها در موسسه به چه صورت است؟ دانشگاه بايد اعلام آمادگي كند يا مركز بسته به توان دانشگاه اجراي پروژه‌اي را به آن واگذار مي‌كند؟
در دوره‌هاي گذشته اينطور بود كه مركز پروژه‌هايش را از طريق سايت فراخوان مي‌كرد و دانشگاه‌ها مراجعه و در مناقصه شركت مي‌كردند و در شوراي پژوهشي مطرح و يك دانشگاه يا پيمانكار انتخاب مي‌شد. اما در تلاش هستيم كه اين فضا را تقويت كنيم. جلسات جدي با دانشگاه‌ها و پارك‌هاي علم و فناوري و شركت‌ها را شروع كرديم. مي‌خواهيم آنها حضور داشته باشند و با حضور آنها و مطرح كردن نيازهاي كشور، آنها هم به اين بخش كمك كنند.

• چند سال پيش اساسنامه جديد مركز تحقيقات مخابرات ايران تصويب و ابلاغ شد. باتوجه به اين برنامه‌ها و اهدافي كه در نظر گرفتيد، برنامه‌اي براي اصلاح ساختار دوباره موسسه داريد تا بتوانيد به آن اهداف دست پيدا كنيد؟
چند برنامه براي اصلاح جايگاه مدنظرمان قرار دارد. نامه‌اي را به وزارت علوم ارسال كرده‌ايم كه موسسه به پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات ارتقا پيدا كند. اگر مركز تحقيقاتي سه پژوهشكده داشته باشد، اين ظرفيت را براي اخذ مجوز پژوهشگاه دارد. براي تشكيل يك پژوهشكده مطالعات راهبردي و اقتصادي هم به وزارت علوم درخواست داده‌ايم چون سه گروه در اين حوزه داريم. با وزارت علوم هم صحبت كرديم كه ما به يكسري تخصص‌هاي خاص نياز داريم كه در دانشگاه‌ها آموزش داده نمي‌شوند.

• مثل چه تخصص‌هايي؟
مانند تخصص‌هاي خاص حوزه رگولاتوري يا در بعضي حوزه‌هاي مرتبط با وزارت ارتباطات. رايزني‌هايي كرديم كه اميدواريم براي سال جاري يكسري دانشجوي دكتراي پژوهش‌محور جذب كنيم. درخواست جذب ۱۵دانشجوي دكتراي پژوهش محور را به وزارت علوم داديم و اميدواريم مسير مصوبش را طي بكند.

• رشته‌هاي آن مشخص شده؟
رشته‌هاي خاصي است كه پژوهش محور است. پژوهش محور براي دانشجوي دكترا يعني اينكه براي حل يك مساله، يك گلوگاه يا يك مشكل جذب مي‌شوند تا آن مشكل را حل كنند. براي حل آن مشكل هم ۳ تا ۸ واحد درس بايد بگذارند كه در راستاي حل و انجام پروژه تشخيص داده مي‌شود و مسيرش را طي خواهد كرد.

• باتوجه به برنامه‌هايي كه اعلام كرديد، تضمين مي‌كنيد كه مركز اينطور تضعيف نشود؟ چون با ساختار تقليل يافته وزارت ارتباطات تضعيف شدن مركز باعث تضعيف بيشتر وزارتخانه مي‌شود.
دقيقا. به همين خاطر هم به صورت جدي كارهاي خود را شروع كرديم و بايستي به نقطه‌اي برسيم كه در آينده شاهد چنين اتفاقاتي نباشيم. اين مستلزم تقويت جايگاه موسسه در اهداف وزارت است بطوريكه همه حس كنند كه جايگاه موسسه در تحقق اهداف وزارت ارتباطات نقش كليدي داشته است.

• طبق مذاكرات با شوراي عالي فضاي مجازي، آيا جايگاه مركز را به عنوان يك مركز تثبيت شده پذيرفته‌اند؟
من اطلاعي راجع به آن موضوع ندارم. ما يك موسسه‌اي در زيرمجموعه وزارت ارتباطات هستيم و من از طرق وزير ارتباطات حكم‌ام را گرفتم. روزي هم كه حكم به من ابلاغ شد، در موسسه حضور پيدا كردم و خارج از اين بحث‌ها كارم را جدي شروع كردم. همه دوستان هم در اين باره شاهد هستند و مي‌توانيد از تمام كارشناسان پرس و جو بكنيد. چون احساس مي‌كنم كشور در چنين شرايطي كه وجود دارد، مهم‌ترين تهديداتش تهديدات سايبري است و در چنين شرايط تحريم ما نبايد حتي يك ثانيه غفلت كنيم. اين موضوع را به تمام مديرانم هم تاكيد داشتم كه يك دقيقه تاخير جايز نيست و تمام تلاش‌مان را مي‌گذاريم كه به كشور كمك كنيم و خودم تلاش كردم وارد بحث‌هاي جانبي نشوم.