مهرداد جلالی - عصر ارتباط - دیماه سال گذشته بود که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بعد از قریب به یک سال و اندی تاخیر، طی فراخوانی اعلام کرد که قصد دارد از محل وجوه اداره شده به شرکتهای خصوصی وامهای حمایتی اعطا کنند.
به این ترتیب فراخوان حمایت از تحقیقات، طرحهای توسعهای اشتغال آفرینی و یا صادرات کالا و خدمات از روز دوشنبه بیستم دیماه سال گذشته روی سایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت.
در پایان این خبر نیز این گونه آمده بود که تمامی شرکتهای متقاضی و واجد شرایط تا ۲ هفته مهلت دارند درخواستهای خود را برای بررسی در کار گروه مربوطه ارسال کنند.
البته در آن مقطع، مهلت اندک دو هفتهای، فرصت کم متقاضیان برای ارائه مدارک مورد نیاز و عدم ارائه جزئیات بیشتر و اطلاعرسانی ویژه، ابهاماتی را ایجاد کرد.
بعد از آن نیز تنها یک خبر دیگر به نقل از هاشمی معاون فناوری و بینالملل وزیر ارتباطات و مسوول اصلی اعطای وام از محل وجوه اداره شده، روی سایت این وزارتخانه رفت که وی نیز به ذکر کلیاتی بسنده کرد. از جمله این که بنگاهها، مراکز و افراد حقوقی غیر دولتی در چهار رسته تخصصی میتوانند تقاضای دریافت تسهیلات کنند که عبارتند از: تولید و توسعه نرمافزار، تولید و توسعه محتوا و خدمات و تولید و توسعه در زمینه امنیت اطلاعات.
در انتهای آن خبر هم آمده بود، طرحهای پیشنهادی در یکی از کارگروههای تخصصی مرتبط به هر رسته ارزیابی شده و در صورت احراز شرایط لازم مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
به هر تقدیر در آن مقطع وزارت ارتباطات، جزییات و اطلاعات بیشتری در خصوص نحوه دریافت وامهای مذکور از طریق تبلیغات، اطلاعرسانی یا برگزاری نشستهای توجیهی به عمل نیاورد.
با گذشت مدتی از این فراخوان که با سکوت مطلق خبری همراه بود، ابهاماتی درباره چگونگی اعطا و سرنوشت فراخوان مذکور مطرح شد. از جمله این که در پشت صحنه تحرکاتی دیده میشود و ظاهرا اتفاقاتی در خصوص تهیه دستورالعمل پرداخت و شیوهنامه ارزیابی وامهای مذکور صورت پذیرفته است. همچنین شنیده شد تشکیل کمیتههای استانی برای طرح مذکور نیز ظاهرا با چالشها و مشکلاتی مواجه است.
نکته جالب آنکه در همین حال شنیده شد برخی از ارائهدهندگان طرحها از مرحله معرفی به بانک عامل نیز عبور کرده و بخشی از وام خود را هم دریافت کردهاند. اما عدم اطلاعرسانی بههنگام در این خصوص موجب شد تا زمزمههایی مبنی بر وجود رانت اطلاعاتی از سوی بخشی معدود که به نوعی به دستاندرکاران این وامها دسترسی دارند، مطرح شود.
در نهایت پیگیری برخی رسانهها از سرنوشت طرح مذکور، دستورالعمل پرداخت، شیوهنامه ارزیابی وامهای مذکور، سرنوشت تشکیل کمیتههای استانی، اعضای کمیتههای ارزیابی و غیره کار را به جایی رساند که سرانجام دو فرد مسوول در اعطای این وامها اطلاعات جدید و البته محدودی از نحوه کار و پرداخت وامها ارایه کردند.
در همین راستا حسین صمیمی دبیر وام وجوه اداره شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بخشی از جزئیات فراخوان اعطای تسهیلات به شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات را اعلام کرد.
وی با تاکید بر اینکه برای برای حمایت از شرکتهای فعال در حوزه فاوا، دومین فراخوان اعطای تسهیلات وجوه اداره شده وزارت ارتباطات از روز ششم تیرماه آغاز میشود گفت: شرکتهای متقاضی دریافت تسهیلات از محل وجوه اداره شده میتوانند از این تاریخ با مراجعه به پورتال وجوه اداره شده به نشانی ees.ict.gov.ir/web/loan، علاوه بر آشنایی با اولویتهای اعطای تسهیلات، نسبت به ثبت نام، تکمیل و ارسال مدارک اقدام کنند.
اما در شرایطی که در نخستین فراخوان اعطای تسهیلات حمایتی، جزییات و اطلاعاتی در خصوص شیوه رسیدگی به درخواستها روی سایت وزارت ارتباطات نیز در دسترس همگان قرار نداشت، انتشار خبر دیگری نشان داد که در فاز نخست فراخوان مذکور بیش از ۴۰ شرکت توانستهاند ۱۲ میلیاردتومان از این وجوه را دریافت کنند.
این موضوع را نخستین بار رییس سازمان نظام صنفی رایانهای که همکاری و نزدیکی زیادی با وزارت ارتباطات دارد، رسانهای کرد. وی با اشاره به دید و بازدید نوروزی با وزیر ارتباطات و گذشت سه ماه از درخواست عیدی بخش خصوصی از وی، اطلاعات جدیدی از سرنوشت فاز نخست این طرح ارایه کرد.
بر اساس این اظهارات ظاهرا به دستور شخص وزیر، بیش از ۴۰ تقاضای مطرح شده به ارزش کلی ۱۲ میلیارد تومان پذیرفته شده و شرکتهای عضو این سازمان به بانک عامل معرفی شدند.
رییس سازمان نظام صنفی رایانهای البته به این نکته نیز اشاره کرده که درخواست کنندگان وام از محل وجوه اداره شده وزارت ارتباطات به موجب قانون اعضای سازمان نصر کشور هستند. برداشت اولیه از این نظر نیز یعنی اعضای سایر تشکلهای قانونی حوزه ICT امکان استفاده از تسهیلات دولتی را نداشته و این تسهیلات چند ده میلیاردی به شکل انحصاری تنها در اختیار سازمان مذکور قرار گرفته است.
به هر تقدیر فرض۴۰ تقاضای مورد موافقت به این مفهوم است که به هر شرکت به طور میانگین ۳۰۰ میلیون تومان وام تعلق گرفته است.
این که متقاضیان بر اساس کدام ساز و کار منتشر نشده توانستهاند در فاز نخست از وامهای مذکور بهرهمند شوند، یک پرسش است. از سوی دیگر برخی از شرکتهایی که طرح ایشان اصطلاحا رد شده، تنها با جملهای ساده که طرح شما مورد موافقت قرار نگرفته مواجه شدهاند و هیچ دلیل مشخصی در خصوص چرایی رد طرح آنها ارایه نشده تا این شرکتها نیز با رفع مشکلات و نقایص احتمالی بتوانند در زمره شرکتهای مقبول فاز نخست قرار گیرند.
در این میان اگرچه در سایت وزارت ارتباطات نام ۵۲ شرکت موفق به دریافت وامها آمده اما همچنان مبالغ پرداختی به ایشان در دسترس نبوده و برخی از این طرحها نیز پرسشها و ابهامات زیادی ایجاد میکند، از جمله این که عنوان برخی از طرحهای مذکور نشان میدهد ظاهرا در گذشته به بهرهبرداری رسیدهاند و برخی از طرحها نیز دارای عناوین نامشخصی بوده و کاربری آنها نامعلوم است که در آینده به آنها پرداخته خواهد شد.