ايتنا - عملکرد وزارت ارتباطات وفناوري اطلاعات در دولت نهم و دهم

در طول برنامه چهارم توسعه، کشور شاهدتحولات چشمگیری در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده که زمینه حرکت به سوی تحقق دولت الکترونیکی را فراهم کرده است.

به گزارش ایتنا از شوراي اطلاع‌رساني دولت، از زمان روی کارآمدن دولت نهم و دهم، می‌توان به موارد متعددی از سیاست‌های موفقیت آمیز دولت در حوزه‌های گوناگون اشاره کرد که همراه با تغییراتی مثبت، زمینه‌های مساعد برای برداشتن خیز رو به جلو در آینده را نوید می‌‌دهد.

در هفته دولت ۱۳۹۰، در راستای اطلاع‌رسانی شفاف از فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته در دستگاه‌های اجرایی، پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در سلسله گزارش‌هایی به انعکاس فشرده و چکیده اهم خدمات و دستاوردهای وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در قالب کارنامه مهر در طول دولتهای نهم و دهم می‌پردازد اما به طور یقین جمع‌آوری و انعکاس کامل عملکرد و خدمات دولت که در این مدت به اذعان بسیاری از افراد و حتی منتقدان تلاشی بی وقفه و بی نظیر پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون داشته، کاری سخت است که مجالی طولانی می طلبد.

اهم اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت نهم و دهم به شرح ذیل است:
در طول برنامه چهارم توسعه کشور شاهد تحولات چشمگیری در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده که زمینه حرکت به سوی تحقق دولت الکترونیکی را فراهم کرده است.
به راستی که اهداف برنامه چهارم توسعه در بخش ارتباطات، در شکل گسترده و فراگیر محقق شده، به گونه‌ای که خوشبختانه امروز واگذاری تلفن ثابت در سراسر کشور روز آمد بوده و۷۲ درصد جمعیت کشور، زیر پوشش شبکه همراه قرار گرفته است.
از دیگر سو، بستر مناسب توسعه دولت الکترونیکی با تقویت بخش‌های زیر ساختی و افزایش ظرفیت شبکه به خصوص در حوزه دیتا و فیبر نوری فراهم شده است.

همچنین با تلاش‌های صورت گرفته در زمینه ارتباطات روستایی از سوی مجامع بین‌المللی جزو کشور‌های برتر شناخته شده قرار داریم و به مرحله صدور دستاورد‌های خویش به دیگر کشورها رسیده‌ایم.

• دولت الکترونیک شعاری که وظیفه شد
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وظیفه خود را در راستای تحقق دولت الکترونیک و توسعه شبکه‌های زیرساختی قرار داده و با تمرکز در مباحثی نظیر ایجاد شبکه اینترنت ملی، توسعه شبکه‌های زیرساخت‌های مخابراتی و خطوط فیبر نوری، توسعه شبکه اینترنت، توسعه کاربردهای صحیح و گسترده فناوری اطلاعات و ارتباطات با عنایت وِیژه به امنیت فضای تبادل اطلاعات، تسهیل دسترسی به شبکه‌های ارتباطی با کاهش قیمت نهایی ارائه خدمات اینترنت حرکت می‌کند.
در واقع اقدامات عملی در پروژه‌های عظیم دولت الکترونیکی، تجارت و بانکداری الکترونیکی، سلامت و رفاه الکترونیکی، توسعه فرهنگ ایرانی، اسلامی در فضای مجازی همه و همه در دولت دهم کلید خورد.

• سفرهای استانی در راستای تمرکز زدایی از پایتخت
پس از استقرار دولت نهم، توجه به مناطق محروم مورد توجه مسئولان نظام قرار گرفت. این مسئله ضمن تمرکززدایی از پایتخت باعث افزایش توجه به دیگر استان‌ها شد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با همراهی دولت و در پاره‌ای از مواقع به صورت مستقل در سفرهای استانی و رسیدگی به مسائل بومی هر منطقه توانسته است تاکنون گام‌های بزرگی بردارد.
در مجموع حدود ۱۳۱ سفر استانی با حضور وزرای ارتباطات وفناوری اطلاعات در دولت نهم و دهم در مناطق مختلف صورت گرفته است که در این بین استان فارس با ۱۰ سفر نسبت به سایر سفرها پیشرو بوده است.
یادآور می‌شود مصوبات دور اول سفرهای استانی به صورت صد در صد اجرا شده است و در دور دوم نیز بیش از ۹۵ درصد مصوبات اجرا شده است.

• پاسخگویی به درخواست‌های مردم و ارتباطات مردمی
در پنج سال گذشته با توجه به اهمیت پاسخگویی به درخواست‌های مردم و رسیدگی به مشکلات مطرح شده آنان که از اساسی‌ترین سیاست‌های دولت نهم و دهم است، روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با فعال کردن واحد ارتباطات مردمی کوشید در جهت رفع مشکلات همکاران و افرادی که هیچ گونه رابطه استخدامی با این وزارتخانه ندارند گام‌های مهمی بردارد.
همچنین به منظور تسهیل در ارتباط افراد با این دفتر و در راستای اهداف دولت الکترونیکی، ضمن معرفی پست الکترونیکی به نشانی .www.mail.ict.gov.ir در سایت وزارت ارتباطات، نامه‌های الکترونیکی هموطنان را که در آن به بیان مشکلات و یا ارائه پیشنهادات پرداخته اند مرتبا بازبینی کرده و سپس با ارجاع به مسئولان مربوط به نحو مقتضی نسبت به رفع مشکل این عزیزان اقدام می‌کند.

• سازمان تنظیم مقررات
این سازمان در یکی از مهم‌ترین محور‌های وظایف خود یعنی صدور پروانه‌های سرویس‌های رادیویی، ارتباطی و فناوری اطلاعات تا پایان برنامه چهارم توسعه ۱۵۳۱ پروانه به شرکت‌های ISPبا۱۶۱پروانه ، شرکت‌های ISDP با ۱۱ پروانه ، شرکت‌های PAP با ۷ پروانه به شرکت‌های SAPاعطا کرده است.
همچنین ۶ پروانه ارائه خدمات تلفن ثابت، ۵ پروانه ارائه خدمات تلفن همراه، ۳۸ پروانه ارائه خدمات ارتباطات استانی بی سیم مبتنی بر فناوری وایمکس، ۲۳۶۷ پروانه ایجاد و بهره برداری از دفاتر پیشخوان خدمات دولت، ۲۹۸۲ مجوزتاسیس و بهره‌برداری شبکه‌های رادیویی و ۴۰ پروانه مجوز خرید و فروش تجهیزات رادیویی از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی صادر شده است.
از دیگر اقدامات مهم این سازمان نیز می توان به تهیه و صدور پروانه اپراتور اول، تلاش سازمان برای شروع به کار اپراتور دوم ، اعطا پروانه اپراتور سوم، اعطا پروانه اپراتور اول پست ، ارائه پروانه به اپراتور‌های وایمکس،تایید نمونه تجهیزات مخابراتی، انجام پروژه DNS، بازنگری کتاب و جدول تخصیص فرکانس امواج رادیویی، برنامه ریزی و حضور فعال در کنفرانس‌های جهانی ارتباطات رادیویی WRC تصویب اصول حاکم بر پروتنه شبکه علمی کشورو تصویب مصوبه SLAو ابلاغ آیین نامه تعاملی را نام برد.

• شرکت ارتباطات زیرساخت بسترساز توسعه پایدار
شرکت ارتباطات زیرساخت با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌ها، شبکه زیرساخت ارتباطی را مدیریت می‌کند و خدمات خود را به همه استفاده کنندگان به این شبکه می‌دهد.
این شرکت به عنوان متولی شبکه‌های مادر مخابراتی و ارتباطاتی بستر ساز توسعه پایدار و جامعه دانش بنیان است.
در این راستا شرکت ارتباطات زیر ساخت در شرایط کنونی بیش از ۴۶ هزار و ۴۸۱ کیلومتر فیبر نوری در کشور کشیده است. همچنین ۱۴ شهر به فیبر نوری متصل شده و ۲میلیون و ۵۶۵ هزار و ۹۶۰ پورت سوییچ بین شهری ۵۶ هزار پورت سوییچ بین الملل و ۱۷۳ STM۱پهنای باند اینترنت بین‌الملل در کارنامه دارد.
همچنین در پایان برنامه چهارم توسعه ۲۹۲ هزار E۱ به شبکه افزوده شده است.

• نیاز روزافزون کشور به سازمان فناوری اطلاعات
سازمان فناوری اطلاعات ایران با توجه به نیاز روزافزون کشور به برقراری و توسعه شبکه‌های رایانه‌ای و ارتباط آنها به یکدیگر و در نهایت اتصال به شبکه هاب جهانی و با هدف ایجاد زیر ساخت‌های ارتباطی لازم برای تحقق چنین امری و نیز امکان دسترسی به منابع اطلاعاتی، خدمات و برنامه‌های کاربردی داخلی و خارجی فعالیت دارد.
اما در مهم‌ترین فعالیت‌ها و وظایف این وزارتخانه می‌توان به مدیریت حمایت و ساماندهی امور مربوط به امنیت فضای تبادل اطلاعات، نرم‌افزار و سخت‌افزار، بالا بردن آمادگی الکترونیکی، توسعه اینترنت، توسعه فناوری اطلاعات و کاربردهای آن در کشور، مدیریت و نظارت بر یکپارچه سازی فعالیت‌های حوزه فناوری اطلاعات و کاربردهای الکترونیکی، هدایت بخش فناوری اطلاعات کشور بعنوان کارگزار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارائه پیشنهاد سیاست‌های حمایتی از بخش خصوصی برای فراگیر کردن کاربرد فناوری اطلاعات در کشور است.
از مهم ترین پروژه‌های سازمان فناوری اطلاعات ایران نیر می‌توان به پروژه سنجش عملکرد شاخص‌های فناوری اطلاعات در کشور، پروژه ایجاد مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای، مدیریت و هماهنگی پالایش و سالم سازی اینترنت و مدیریت و توسعه درگاه خدمات الکترونیکی ایران اشاره کرد.
یکی از مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در این سازمان مبارزه با ویروس استاک نت بود که در این راستا با انجام اقداماتی توانست این سازمان با ارائه هشدار‌های امنیتی به سازمان‌های ذیربط، تحلیل بدافزار در آزمایشگاه مرکز ماهر مبارزه کند.
از دیگر فعالیت‌های این سازمان نیز می‌توان به ایجاد مرکز ملی توسعه و مدیریت اینترنت متما نیز اشاره کرد که به همین منظور مدیریت منابع اطلاعات انجام می‌گیرد و آدرس‌های اینترنتی نیز با با فعالیت‌های این مرکز مدیریت خواهد شد.
اما به منظور توسعه دولت الکترونیکی در کشور نیز درگاه خدمات الکترونیکی ایران ۸۶۳ خدمت الکترونیکی شامل ۵۳۰ اطلاع‌رسانی، ۲۵۰ تعاملی، ۸۳ تراکنشی انجام داده است. همچنین ۸۶۰۰ ایمیل برای مدیران دولتی در درگاه خدمات الکترونیکی ایران ایجاد شد.
همچنین به تعداد متوسط ۵۰۰۰ بازدید در روز و ۱۸۰۰ بازدید از خدمات الکترونیکی از این درگاه صورت می‌گیرد.
همچنین به منظور توسعه دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات راهکارهایی همچون توسعه خدمات اینترنتی، توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات، توسعه نرم‌افزار‌های متن باز ، توسعه زیرساخت‌های حقوقی را در کارنامه داشته و همچینن با انجام فعالیت‌هایی همچون امضای تفاهم نامه با وزارت آموزش و پرورش، استانداری بوشهر، وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزیدر صدد حمایت از دستگاه‌ها برای رسیدن به اهداف فرابخشی فناوری اطلاعات در برنامه چهارم توسعه بر آمد.

• شرکت پست پیشگام در ارائه خدمت
شرکت پست جمهوری اسلامی ایران با هدف شناخت نیازهای پستی جامعه و تامین آن‌ها ، افزایش سطح دسترسی عموم به خدمات پایه پستی ، ارتقای کمی و کیفی خدمات پستی ، گسترش همکاری‌های منطقه ای و بین المللی، افزایش سهم کشور از بازار‌های جهانی ارتباطات پستی فعالیت دارد.
از مهم‌ترین دستاورد‌های شرکت پست می‌توان به رشد شاخص‌های پستی، دستیابی به سرانه مرسوله پستی از میزان ۸ مرسوله در سال ۸۳ به ۹/۱۰ مرسوله در سال ۸۹، افزایش تعداد مرسوله پستی از میزان ۵۴۰ میلیون مرسوله در سال ۸۳ تا ۶/۸۱۴ مرسوله در سال ۸۹ ، بهبود پوشش مساحتی هر واحد پتی از میزان ۱۷۳ کیلومتر مربع به ۹۳ کیلومتر مربع ، ارائه خدمات پستی در دفاتر خدمات ارتباطی به میزان ۴۷۷۱ واحد شهری و ۹۶۹۳ واحد روستایی اشاره کرد.
همچنین شرکت پست اقدام به توسعه فناوری‌های پستی کرده که در این میان راه‌اندازی ۸۵۰ واحد آنلاین در واحد‌های پستی سراسر کسور در ارتباط با عرضه خدمات الکترونیکی ، ایجاد ۱۸۰۷۰ ایستگاه شبکه رهگیری مرسولات پستی در راستای اجرای توسعه فناوری در عملیات پستی ، ارتقای نرم افزار سیستم رهگیری و ردیاب مرسولات پیشتاز و ایجاد سیستم رهگیری مرسولات پیشتاز از طریق SMS ،ایجاد و راه اندازی دیتا سنتر سیستم قیمت تمام شده و وایجاد راه اندازی پایگاه داده‌های مرکزی را در کارنامه داشته است.
همچنین شرکت پست در راستای ارائه و گسترش خدمات پستی دست به فعایت‌هایی همچون ایجاد سیستم گویای دو سویه با امکانات واگذاری صندوق صوتی به افراد و سازمان ها، عرضه کالا بر روی اینترنت توسط فروشگاهها و شرکت‌های صاحب مجموعه‌های فروشگاهی و راه اندازی سرویس پیک ویژه کرده است.
همچینن این شرکت توانسته در طرح‌های کلان ملی مشارکت داشته و از مهم ترین آنها می توان به ثبت نام و توزیع ۳۸ میلیون کارت ملی،۲۲ میلیون کارت سوخت خودرو، ۱۷ میلیون خانوار کالابرگ، ۱۴ میلیون فرم نظام وظیفه، یک میلیارد انواع قبوض خدمات شهری، ثبت نام دانشگاه ۲۵ میلیون متقاضی شرکت در کنکور ، توزیع ۱۲ میلیون گذرنامه و توزیع یک میلیون و ۴۰۰ هزار نمونه آزمایش نوزادان و حمل و جابه جایی یارانه نقدی در روستا‌ها نام برد.
از دیگر فعالیت‌ها می توان گسترش و ترویج فرهنگ تمبر، حضور و مشارکت فعال در مجامع پستی بین‌المللی و منطقه ای اشاره کرد.

• پست بانک، بانکی پر از مزیت
ضرورت ارائه خدمات بانکی و گسترش خدمات پست مالی در سطح کشور به ویژه در شهرهای توسعه نیافته و روستاهای دور افتاده و مناطق غیر برخوردار ، تامین نیاز‌های خرد مردم ، کاهش حمل و نقل و ترافیک، جلوگیری از اتلاف وقت ، پرهیز از هزینه‌های غیر ضروری ، بهبود محیط زیست، رفع نیازهای پولی و مالی موجب تاسیس شرکت پست بانک شد تا راه خود را در بین سایر بانک‌های کشور بپیماید.
پست بانک در برنامه چهارم توسعه با در رشد قابل توجهی در تمام شاخص‌ها همراه شد. این بانک در آذر ماه ۸۹ ، ۳۰۳ هزار ۶۵۱ کارت صادره داشت در حالی که این رقم در سال ۸۶ ۱۱ هزار ۳۱۲ کارت بود.
در مابقی پارامتر‌ها مانند تعداد شعب، تعداد حساب ها، مانده خالص تسهیلات ، تراکنش خدمات الکترونیکی دستگاه خودپرداز و پایانه‌های فروش پست بانک، مانده منابع نیز به همین ترتیب پست بانک با رشد همراه بوده است.
اما پست بانک به تناسب اهدافی که برای خود تعریف کرده است اهتمام بیشتری نسبت به ارائه خدمات بانکی در روستاها دارد که بر همین اساس این بانک ۶۹۱ درصد رشد در شاخص سرانه حساب‌های افتتاح شده داشت. همچنین با رشد ۳۴۴ درصدی در شاخص سرانه منابع هر دفتر مواجه شد.
این افزایش‌ها در شاخص‌های دیگری نیز همچون تعداد حساب‌های افتتاح شده در دفتر، تعداد دفاتر فعال، تعداد قبوض دریافتی، میزان تسهیلات اعطایی و چند شاخصه دیگر با رشدی قابل توجه همراه شد.

• موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات همسو با طرح‌های ملی
مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان قدیمی‌ترین مرکز پزوهشی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با ۴۰ سال تجربه در امر تحقیق و مشاور مادر در وزارت متبوع اصلی‌ترین پایگاه تحقیقات در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور محسوب می‌شود.
این مرکز در سال ۸۸ با تغییر اساسنامه خود با توجه به توسعه تکنولوژی‌های نوین و فرآیند خصوصی‌سازی در کشور و به تبع آن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییر نام داد که در این قالب با توجه به توان علمی و فنی موجود نسبت به تحقق ماموریت‌های خود در حال انجام وظیفه است.
در طول برنامه پنج ساله چهارم توسعه کشور این ماموریت‌ها مانند ایفای نقش مشاور مادر برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پشتیبانی علمی و فنی صنعت و بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور از طریق ایجاد و انتقال دانش فنی به روز به کشور، تهیه استاندار‌های ملی و تایید نمونه تجهیزات و خدمات در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، اجرای طرح‌های تحقیقاتی نو در جهت حمایت از بخش تولید و صنعت کشور اقدامات موثری را در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات برنامه ریزی کرده و با ارائه تجربیات خود در قالب دوره‌های آموزشی ، همایش‌ها و نشست‌های بین‌المللی جایگاه خود را به عنوان یک نهاد علمی و تحقیقاتی پیشرو تقویت کرده تا ضمن همسویی با برنامه‌های توسعه ملی کشور با کاهش فاصله فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور با فناوری روز دنیا، جایگاه ویژه‌ای را در کشور تثبیت کند.

• شرکت خدمات هوایی پیام
این شرکت به دنبال توافق شرکت مخابرات ایران و شرکت پست جهت تسهیل در ارائه خدمت پستی و مخابراتی فعالیت خود را در سال ۷۹ آغاز کرد.
از جمله وظایف این شرکت می توان به ارائه خدمات هوایی و حمل و نقل و توزیع بار و محمولات و مرسولات پستی، ارائه خدمات هلیکوپتری و پشتیبانی از عملیات توسعه و تاسیس و تجهیز و نگهداری مراکز، دستگاه‌ها و امکانات مخابرات و پستی کشور و همچنین خرید و اجاره هواپیماها و هلیکوپتر‌های مورد نیاز و متناسب با فعالیت و هدف شرکت و امکان و ایجاد امکانات و تاسیسات فرودگاهی و همچنین همکاری با شرکت‌های هواپیمایی و موسسات و ارگان‌های ذیربط در امر ارتباطات با توجه به اهداف شرکت است.
لازم به ذکر است طرح جامع مطالعاتی شرکت که شامل فرودگاه و منطقه ویژه می باشد به پایان رسیده و در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد زیر ساخت‌ها و کارهای زیر بنایی نظیر تاسیسات آب و فاضلاب ،طرح خیابان کشی و محوطه سازی اپرونو‌ها پستی انجام یا در دست انجام است.
با اقدامات انجام شده و تسهیلات فراهم شده ار ابتدای سال ۸۶ تحت عنوان طرح توسعه زیرساخت‌های حمل هوایی و پیگیری مجدد اعتبارات سرمایه ای در سالهای ۸۷ و ۸۸، امکان ساخت و ساز بر روی زمین‌های واگذار شده توسط متقاضیان فراهم شده است.