ايتنا - چرا اسناد سرمایه‌گذاری IIIC در سرآوا طبقه بندی شده است؟

عـلی اصلان شهلا - در یک ماه اخیر موضوع سرمایه‌گذاری‌های گسترده خارجی در شرکت های زیرمجموعه سرآوا به موضوعی جنجالی بدل شده است. دولت در گزارش عملکرد 100 روزه خود اعلام کرد که شرکت اینترنشال اینترنت اینوست منت کوپریتیف(IIIC) در دیجی کالا به مبلغ 100 میلیون دلار در ازای 21 درصد از سهام این شرکت سرمایه‌گذاری کرده است. این مبلغ، سومین سرمایه‌گذاری بزرگی بود که دولت دوازدهم توانسته بود در صد روز نخست فعالیتش جذب کرده و به عنوان گزارش عملکرد ارائه دهد.
اما پس از این گزارش اسنادی منتشر شد که نشان می داد شرکت اینترنشال اینترنت اینوست منت متعلق به مجموعه سرآوا است و اینطور به نظر می‌رسد که یک شرکت ایرانی در خودش و به عنوان سرمایه خارجی سرمایه گذاری کرده است.

در این زمینه بیشتر بخوانید:
- پشت پرده خبر «سه شرکت بزرگ اینترنتی ایران از نگاه اکونومیست»

تشکیک وزیر فاوا
در حالی که جنجال بر سر اصالت سرمایه‌گذاری خارجی در سرآوا و شرکت‌های زیرمجموعه‌اش ادامه داشت که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان یکی از بزرگ ترین حامیان استارت‌آپ‌ها، حاضر به تایید این سرمایه‌گذاری نشد. محمدجواد آذری جهرمی در جمع خبرنگاران گفت: فضای شرکت‌های استارت‌آپی و سرمایه‌گذاران آنها در کشور آنقدر رقابتی است که نمی‌توان به صورت ۱۰۰٪ گفت گزارش های منتشر شده کاملا درست است یا غلط. وی درباره صحت سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در این حوزه و انعکاس آن در گزارش عملکرد دولت گفت: ما مرجع صحت سنجی انتشار آمار این شرکت ها نیستیم. صحت سنجی در این خصوص نیاز به حسابرسی دقیقی دارد. ما از کنار گذاشتن چند گزارش مختلف در این زمینه و پیدا کردن یک نقطه مشترک به این آمار اتکا می کنیم.
در نهایت هم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد تنها و بهترین راه شفافیت شرکت های فعال در این حوزه حضور آنها در بورس است.

اسناد سرمایه‌گذاری خارجی محرمانه است!
در حالی که وزیر ارتباطات می‌گوید این وزارتخانه مسوول صحت سنجی سرمایه‌گذاری خارجی اعلام شده در ایران نیست، به نظر می‌رسد وزارت امور اقتصادی و دارایی مسوولیت مستقیمی در این زمینه دارد.
در این خصوص سازمان سرمایه‌گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وزارت اقتصاد، مسوول مستقیم صدور مجوز سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است.
به همین جهت خبرنگار فناوران از طریق سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از وزارت اقتصاد درخواست انتشار مدارک این سرمایه گذاری را با این توضیح انجام داد: «در یکی از بندهای گزارش صد روز نخست دولت دوازدهم مربوط به میزان جذب سرمایه گذاری خارجی اعلام شده است که شرکت نوآوران فن آوازه (دیجی کالا) 21 درصد از سهام خود را به مبلغ 100 میلیون دلار، به شرکت هلندی International investment Internet UA Cooperatief IIIC فروخته است. اسناد و مدارک مربوط به جذب این سرمایه خارجی قاعدتا باید در سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران ثبت شده باشد تا هم دولت اجازه این سرمایه‌گذاری را بدهد و هم در گزارش 100 روز نخست خود به عنوان یک دستاورد ذکر کند. لطفا براساس قانون انتشار و دسترسی آزاد اطلاعات اسناد مربوط به این سرمایه‌گذاری را در اختیار اینجانب قرار دهید». در پاسخ به این درخواست اما وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد این اسناد طبقه‌بندی شده است. متن کامل این پاسخ به این شرح است: «اسناد مربوط به تبادل سرمایه‌گذاری خارجی بین دستگاه‌های متولی یعنی سرمایه‌پذیر و سرمایه‌گذار و مجری پروژه ثبت می شود و باقی می ماند و به دلیل طبقه بندی بودن اطلاعات فقط متولیان مربوط به سرمایه گذاری مذکور به اسناد و گزارشات مربوطه دسترسی دارند».

سرمایه گذاری خارجی چه منافعی دارد؟
با این پاسخ اکنون این سوال پیش می آید که برای سرمایه‌گذاری در یک شرکت ایرانی، چه منافعی وجود دارد؟
در درجه نخست حجم این سرمایه‌گذاری را می‌توان بالاتر از واقعیت نشان داد. در سرمایه‌گذاری خارجی لازم نیست حتما پول نقد به صورت مستقیم وارد بدنه شرکت شود. شرکت خارجی می‌تواند ادعا کند که به رایگان چند میلیون دلار خدمات مشاوره به شرکت ایرانی داده است و همین فاکتور نشان دهنده ورود سرمایه خارجی به کشور است. بنابراین به راحتی می‌توان ارزش سرمایه‌گذاری انجام شده را بالاتر از واقعیت نشان داد. به این ترتیب ارزش سهام شرکت نیز افزایش یافته و می توان آن را گران تر به مشتریان بعدی فروخت. از سوی دیگر می توان نشان داد که شرکت در آستانه تبدیل شدن به یک یونیکورن است و احتمالا امتیازات ویژه‌ای برای ادامه راه از دستگاه‌های دولتی دریافت کرد.
در کنار این موضوع، اصل سرمایه‌گذاری خارجی هم با مزایایی همراه است از جمله حق انتقال سود و سرمایه و منافع آن به ارز خارجی، حق دریافت خسارت ناشی از وضع قوانین یا مصوبات دولت که موجب ممنوعیت یا توقف اجرای قراردادهای مالی سرمایه‌گذار خارجی شود، تبدیل و انتقال وجوه ناشی از قراردادهای مختلف سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی به ارز خارجی، تبدیل و انتقال اصل و سود تسهیلات مالی مربوط به سرمایه‌گذاری‌های خارجی، امکان ارجاع اختلافات سرمایه‌گذاری به محاکم داوری بین‌المللی، انجام صادرات بدون سپردن تعهد برای برگشت ارز حاصله به کشور، نگهداری ارز حاصل از صادرات در خارج از کشور، امکان دسترسی مستقیم و برداشت ارز حاصل از صادرات از حساب‌های امانی بانک‌های خارج از کشور، عدم شمول ضوابط قیمت‌گذاری، توزیع، عدم ساخت و الزامات ساخت داخل.

توضیحات سرآوا
در همین راستا اما اخیرا سعید رحمانی، مدیر عامل سرآوا درباره انتقادها و ابهامات پیرامون سرمایه‌گذاری‌های خارجی در شرکت‌های وابسته به این شرکت یعنی دیجی کالا و کافه بازار، با نشریه شنبه به عنوان یکی از نشریات نزدیک به این گروه گفت‌وگو کرده است.
او در این گفت‌وگو اعلام کرد که شرکت IIIC به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و انتقال ارز به ایران تاسیس شده است. این شرکت به صورت تعاونی سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کرده و فرآیند مربوط به انتقال منابع مالی و موارد حقوقی مانند اخذ مجوز سرمایه‌گذاری خارجی(فیپا) را به صورت تجمیع شده به انجام می‌رساند.(منبع: فناوران اطلاعات)