ايتنا - شبكه‌هاي ملي موازي نيستند؟

علي شميراني - در سال‌هاي اخير و همزمان با طرح ايده لزوم جدايي مصارف داخلي مبتني بر شبكه از اينترنت جهاني، شبكه‌هاي زيادي در كشورمان در حال شكل‌گيري است.

اخيراً شاهد راه‌اندازي شبكه ملي فرهنگ در كشور بوديم.
بر اساس اطلاعات موجود اين شبكه با رويكرد ترويج استفاده سالم و مفيد و پرهيز از رفتارها و محتواي نابهنجار در فضاي ديجيتال شكل‌گرفته است.
در بخش راهبرد ايجاد شبكه مذكور عدم صرف هزينه از محل بودجه عمومي كشور براي ساير سامانه‌هاي موازي و ادغام تدريجي سامانه‌هاي مشابه موجود در شبكه ملي فرهنگ جمهوري اسلامي ايران و اجرا توسط بخش غيردولتي و نظارت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ديده شده است.

طي سال‌هاي اخير و در كنار اين شبكه نامي از شبكه ملي علمي كشور نيز شنيده مي‌شود.
شبكه علمي كشور كه با هدف ايجاد شبكه ارتباطي و اطلاع‌رساني اختصاصي بين دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي راه‌اندازي شد، ماموريت دارد تا نسبت به ارتقاي نقش شبكه علمي كشور در توسعه مبتني بر دانايي و بستر سازي مناسب به منظور بهره برداري بهينه از ظرفيت هاي ملي، منطقه اي و جهاني اقدام كند.

در كنار دو شبكه مذكور و ظاهراً وراي آنها، شبكه ملي اطلاعات نيز به زودي وارد مرحله كاربري خواهد شد.
اگرچه به گفته رييس سازمان فناوري اطلاعات به عنوان متولي و مجري، شبكه ملي اطلاعات در ارتباط با شبكه‌هاي متعددي از قبيل شبكه علمي كشور است كه تا شكل‌گيري تمام آنها، كاملا راه‌اندازي نخواهد شد.

اما موضوع مد نظر نگارنده به يك بند از راهبرد ايجاد شبكه ملي فرهنگ بازمي‌گردد كه در آن به عدم موازي‌كاري و ادغام تدريجي سامان‌هاي مشابه در آن اشاره شده است.
اين كه در كلان فضاي ديجيتال كشور چه تعداد از شبكه‌هاي ملي در حال شكل‌گيري بوده، ميزان ارتباط آنها از نظر فني با يكديگر، بودجه‌هاي تخصيص يافته به آنها، شباهت عملكردشان و مديريت كلان و واحد اين شبكه‌ها موضوعيست كه پاسخ دقيقي براي آن وجود نداشته و اصولاً مرجع پاسخ به آن نيز روشن نيست.
قريب به ده سال قبل شاهد تجربه اجراي طرح تكفا (توسعه و كاربري فناوري اطلاعات و ارتباطات) در كشور بوديم، اما طرح مذكور به علت عدم برخي هماهنگي‌ها در اجرا و موازي‌كاري دچار انحرافاتي شده و فاز دوم آن نيز هرگز اجرايي نشد، از اين رو اميد مي‌رود به پشتوانه اين تجربه شاهد صرف هزينه‌هاي هنگفت و دوباره‌كاري‌هاي احتمالي نباشيم. اگرچه شوراي عالي تازه تاسيس فضاي مجازي بر اساس اظهارات اعضايش قرار است الف تا ي حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات كشور را در دست بگيرد. لذا بايد منتظر اقدامات اين شورا در اين خصوص ماند.